Các thủy điện trên bậc thang sông Đà sẵn sàng vận hành mùa lũ

Trước tình hình mưa lũ diễn ra ngây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản tại miền núi phía Bắc, ngày 26/6, Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh đã chủ trì Phiên họp Hội đồng tư vấn KH&CN về an toàn hệ thống thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà tại Nhà máy điện Sơn La để đánh giá tình trạng an toàn của các Thủy điện trên bậc thang thủy điện sông Đà chuẩn bị cho mùa mưa lũ năm 2018.

Trước phiên họp, các thành viên Hội đồng cũng đã đi kiểm tra thực tế tại công trình thủy điện Bản Chát và Hội Quảng. Hiện các công trình thủy điện này đang từng bước được bổ sung các thiết bị đo tự động thay thế dần các thiết bị đo thủ công. Các thành viên Hội đồng cũng tiếp tục tổ chức nghiên cứu, thu thập số liệu để làm cơ sở cho việc giảm bớt lưu lượng sả liên tục, sả sâu đập thủy điện để tránh lãng phí nguồn tài nguyên nước và đảm bảo an toàn cho vùng hạ lưu.

Bộ trưởng Chu Ngọc Anh khẳng định, qua báo cáo kết quả quan trắc, phân tích, đánh giá về tình trạng làm việc, an toàn công trình, hồ chứa đến tháng 5/2018 cho thấy, các công trình thủy điện Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, Hội Quảng – Bản Chát đang làm việc trong trạng thái ổn định, an toàn, sẵn sàng vận hành mùa mưa lũ năm 2018. Do đó mặc dù lưu lượng nước ở thượng nguồn đạt mức kỷ lục hơn 20 năm qua nhưng các công trình thủy điện vẫn vận hành an toàn và hiệu quả.

Đối với hoạt động dự báo khí tượng thủy văn Khu vực Tây Bắc, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia đã kịp thời cung cấp các bản tin cảnh báo, dự báo tình hình mưa lũ theo Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng. Tổng số bản tin được cung cấp gồm 92 bản tin trong mùa lũ và 12 bản tin trong mùa cạn trong năm 2018 và 4 bản tin mùa cạn trong 4 tháng đầu năm 2018.

Các chuyên gia Hội đồng đánh giá, kết quả quan trắc, phân tích, đánh giá về tình trạng làm việc, an toàn công trình, hồ chứa đến tháng 5/2017 cho thấy các công trình thủy điện Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, Huội Quảng và Bản Chát đang làm việc trong trạng thái ổn định, an toàn, sẵn sàng vận hành mùa lũ năm 2018.

Bên cạnh đó các thành viên, chuyên gia Hội đồng cũng cho rằng, báo cáo kết quả quan trắc, đánh giá tình trạng an toàn đập hệ thống các đập thủy điện trên hệ thống sông Đà do các Công ty thủy điện Sơn La, Hòa Bình và Huội Quảng-Bản Chát lập về cơ bản đã đáp ứng yêu cầu.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh - Chủ tịch Hội đồng Tư vấn KH&CN về an toàn hệ thống thủy điện đề nghị với công trình thủy điện Hòa Bình, Sơn La, Lai Châu, Huội Quảng và Bản Chát cần tiếp tục theo dõi hiện tượng thấm, xây dựng kế hoạch chi tiết công tác kiểm định an toàn đập để đảm bảo thực hiện đúng tiến độ. Sớm hoàn thành việc sửa chữa những hư hỏng ảnh hưởng đến công trình, đồng thời xây dựng kế hoạch khảo sát, đánh giá hiện trạng chất lượng công trình…

Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét triển khai hệ thống quan trắc mưa tự động, hướng dẫn việc xây dựng các trạm khí tượng thuỷ văn chuyên dùng trên lưu vực sông Đà để nâng cao chất lượng dự báo, hỗ trợ ra quyết định trong quá trình quản lý vận hành. Đồng thời, xây dựng các phương án dự báo lũ lớn trong điều kiện không có đầy đủ thông tin về chế độ vận hành của các hồ chứa tại các nước láng giềng. Sớm ban hành Quy trình vận hành liên hồ do Quy trình vận hành liên hồ ban hành tại Quyết định số 1622/QĐ-TTg ngày 17/9/2015 của Thủ tướng Chính phủ đến ngày 14/6/2017 hết hiệu lực.

Trung tâm Dự báo KTTV Trung ương tiếp tục đầu tư các công nghệ dự báo nâng cao chất lượng dự báo. Lắp đặt, bổ sung thêm các trạm quan trắc mưa, quan trắc thủy văn trên thượng nguồn sông Đà nhằm nâng cao khả năng phát hiện lũ sớm, nâng cao chất lượng dự báo mưa trong khu vực nhỏ, nâng cao chất lượng dự báo đỉnh lũ cũng như nhận định thời gian xuất hiện đỉnh lũ.

Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai, trong thời kỳ lũ muộn, căn cứ trên nhận định của Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn trung ương về khả năng xuất hiện lũ muộn chủ động xem xét cho các hồ chứa tích nước sớm.

Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam sớm ban hành Quy trình vận hành đơn hồ của các hồ chứa nước trên bậc thang thủy điện sông Đà theo quy định. Hiện nay, bậc thang thủy điện trên lưu vực sông Đà đã cơ bản hoàn thành và đi vào vận hành. Để các công trình thủy điện vận hành hiệu quả an toàn, công tác quản lý, vận hành và đánh giá sự làm việc của các công trình cần được tập trung về một đầu mối, đề nghị Bộ Công Thương giao Tập đoàn Điện lực Việt Nam thực hiện xây dựng thí điểm Trung tâm kiểm soát an toàn công trình trên bậc thang sông Đà trong năm 2018.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng đề nghị Lãnh đạo UBND các tỉnh Hòa Bình, Sơn La, Ðiện Biên và Lai Châu dành thời gian tham dự các Phiên họp của Hội đồng và quan tâm chỉ đạo các ban ngành liên quan, phối hợp cùng các chủ đập trong công tác bảo đảm an toàn khai thác, vận hành công trình, đặc biệt trong công tác quản lý hành lang bảo vệ hồ chứa và môi trường nước xả vào các hồ chứa.

Tổ chuyên gia, Cơ quan thường trực Hội đồng cần tổ chức các chuyến công tác khảo sát thực tế, xem xét và đánh giá về các hiện tượng bất thường của đập và hồ chứa thủy điện trong hệ thống bậc thang thủy điện sông Đà trước và sau mùa lũ.

Qua đó, kiến nghị kịp thời các biện pháp xử lý khắc phục, đồng thời tư vấn giúp Bộ trưởng Bộ KH&CN để quyết định các nhiệm vụ quan trắc, nghiên cứu khoa học liên quan đến việc nâng cao hiệu quả công tác dự báo, phòng, chống lũ, phát điện và đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các công trình thuỷ điện trên bậc thang thủy điện sông Đà như: Đánh giá thực trạng mạng quan trắc khí tượng thủy văn, độ tin cậy dự báo khí tượng thủy văn trên lưu vực sông Hồng, trước mắt cho lưu vực sông Đà; các đề xuất, kiến nghị đầu tư tăng mật độ các trạm quan trắc khí tượng thủy văn, các trạm đo mưa tự động trên lưu vực…

Thu Cúc