Cải thiện môi trường kinh doanh không lý thuyết, chung chung

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục cụ thể hóa mục tiêu, giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

“Chúng ta phải xác định năm 2015 đạt được gì. Năm 2016 đến đâu. Trong từng tháng, từng quý phải kiểm điểm những việc đã làm được, những giải pháp cần tiếp tục thực hiện. Ví dụ, thời gian nộp thuế không phải chúng ta tự so với mình mà phải nhìn các nước, phấn đấu bằng và hơn các nước ASEAN-6, ASEAN-4”, Thủ tướng nói.

Trên tinh thần này, các thành viên Chính phủ đã thảo luận, cho ý kiến nội dung dự thảo Nghị quyết về việc tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2015. Trong đó, những công việc, nhiệm vụ của từng bộ, ngành, địa phương là các chỉ tiêu, giải pháp cụ thể, giao trách nhiệm cho từng bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ và Chính phủ để đánh giá nỗ lực cải cách, hoàn thành nhiệm vụ.

Cụ thể, đến hết năm 2015, các chỉ tiêu về môi trường kinh doanh của nước ta đạt và vượt mức trung bình của các nước ASEAN-6: Thời gian nộp thuế còn 121,5 giờ (hiện là 247 giờ); thời gian nộp bảo hiểm xã hội còn 49,5 giờ (hiện là 235 giờ); số DN kê khai thuế điện tử đạt 95%, nộp thuế điện tử tối thiểu 90%; giảm mạnh thời gian thông quan với hàng xuất khẩu (tối đa 13 ngày), hàng nhập khẩu (14 ngày); thành lập DN tối đa 6 ngày; tiếp cận điện năng còn 36 ngày (hiện là 70 ngày); phá sản DN còn 30 tháng (hiện là 60 tháng).

Đến năm 2016, chỉ số môi trường kinh doanh của Việt Nam tối thiểu đạt mức trung bình của nhóm nước ASEAN-4 (Singapore, Malaysia, Thái Lan, Philippines) trên một số chỉ tiêu thông lệ quốc tế: Khởi sự kinh doanh, tiếp cận điện, bảo vệ nhà đầu tư, hải quan, nộp thuế và bảo hiểm bắt buộc, cấp phép xây dựng, tiếp cận tín dụng, giải quyết tranh chấp thương mại, v.v...

Để đạt được những mục tiêu này, cần phải tiếp tục thúc đẩy cải cách mạnh mẽ hơn nữa về thể chế luật pháp, chính sách, thủ tục hành chính, thực thi công vụ v.v... hiện còn nhiều bất cập, vướng mắc, gây khó khăn, phiền hà , tốn kém thời gian, chi phí cho DN và người dân.

Hàng loạt nhiệm vụ, giải pháp cụ thể cho từng bộ, ngành, địa phương được nêu trong dự thảo nhằm thực hiện mục tiêu tổng quát trong năm 2015 là tập trung thực hiện có hiệu quả 3 đột phá chiến lược gắn với tái cơ cấu nền kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao hiệu quả và năng lực cạnh tranh, phấn đấu cải thiện điểm số và vị trí xếp hạng về môi trường kinh doanh và năng lực cạnh tranh quốc gia. Xây dựng cơ chế đảm bảo các loại thị trường hàng hóa, lao động, chứng khoán, bất động sản, khoa học công nghệ vận hành đầy đủ, ngày càng trở thành yếu tố quyết định trong huy động và phân bố nguồn lực cho phát triển.

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong các ngành, lĩnh vực như là một phương thức phát triển mới, đổi mới quy trình quản lý, sản xuất và dịch vụ, nâng cao chất lượng sản phẩm, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Để tăng năng lực cạnh tranh quốc gia trong xu thế hội nhập sâu rộng, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị xem xét, nghiên cứu cơ chế khuyến khích, ưu đãi tín dụng, thuế cho các DN mới khởi nghiệp, các quỹ đầu tư mạo hiểm trong lĩnh vực công nghệ thông tin, công nghệ mới. Đồng thời cần thông thoáng hơn về cơ chế hoạt động liên quan đến chuyên môn, nhân lực, liên doanh liên kết đối với những đơn vị sự nghiệp tự chủ, nhất là trong y tế, giáo dục.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho rằng bên cạnh việc rà soát, giảm thời gian thực hiện quy trình triển khai thủ tục trên lý thuyết thì cần phải có giải pháp quyết liệt trong đào tạo, đào tạo lại đội ngũ cán bộ, công chức trong quá tình thực hiện.

“Thực tế, cùng quy trình thủ tục nhưng nơi làm tốt, nơi làm kém cho thấy vấn đề con người rất quan trọng. Vì vậy, chúng ta sửa thủ tục, quy trình là đúng song cần phải quan tâm đến việc đưa thủ tục đó vào cuộc sống ra sao, công khai, minh bạch và để xã hội, người dân giám sát chứ không thể giảm trên lý thuyết”, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nói.

Lấy ví dụ việc kết nối Cổng Thông tin một cửa quốc gia giữa Hải quan và 8 bộ, ngành (Công Thương, Y tế, KH&CN, NN&PTNT, v.v...) để giảm thời gian thông quan hiện còn chậm trong khi có thể đẩy nhanh hơn, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu làm rõ nhiệm vụ của ai, vướng mắc ở đâu. Với trang thiết bị của hệ thống Hải quan hiện đại, Việt Nam hoàn toàn cạnh tranh được với các nước ASEAN, tạo thuận lợi rất nhiều cho DN. Việc giải quyết dứt điểm từng vấn đề trong cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia có ý nghĩa quyết định đối với phát triển bền vững, hội nhập sâu rộng.

“Việt Nam không thể chấp nhận vị trí hiện tại về môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Chúng ta hoàn toàn có thể làm được, không có lý do gì không cải thiện được môi trường kinh doanh, ít nhất cũng phải bằng mức trung bình của các nước ASEAN-6 vào cuối năm 2015”, Thủ tướng nói.

Minh Khôi