Cần đẩy nhanh trao quyền tự chủ cho các đại học

Theo kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ cho biết, Bộ Giáo dục và Đào tạo có chậm trễ trong việc ban hành quyết định giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm đối với các sự nghiệp trực thuộc.

Việc ban hành văn bản hướng dẫn Nghị định 43 còn chậm, nhất là hệ thống định mức kinh tế kỹ thuật và tiêu chí, tiêu chuẩn chất lượng...

Ngoài ra, theo Thanh tra Chính phủ, từ những việc kiểm tra, giám sát hạn chế của Bộ GD&ĐT đã cho thấy những khuyết điểm, sai phạm 5 trường đại học (Đại học Huế, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Đại học Vinh, Đại học Luật TPHCM và Đại học Kinh tế TPHCM). Những sai phạm này chủ yếu ở lĩnh vực như tổ chức bộ máy, nhân sự, thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, tài chính, đầu tư xây dựng, quản lý đất đai tài sản…

Đối với 5 trường đại học kể trên, kết luận cho thấy các đơn vị này đều chưa xây dựng được phương án tự chủ về bộ máy, chưa ban hành hoặc chưa điều chỉnh sửa đổi, bổ sung “Quy chế thực hiện dân chủ”, chưa thành lập Hội đồng trường. Một số đơn vị chưa ban hành quy định về chức năng, nhiệm vụ đối với các đơn vị trực thuộc theo quy định tại Điều lệ trường đại học.

Các trường này còn ban hành một số văn bản không phù hợp với quy định của nhà nước, hoặc căn cứ vào các quy định đã hết hiệu lực. Nhiều khoản thu, chi quy định trong quy chế chi tiêu nội bộ không đúng quy định của Nhà nước. Các trường kể trên còn ban hành một số văn bản quy định mức thu học phí, lệ phí vượt mức quy định và ngoài danh mục theo Nghị định 57 của Chính phủ.

Với hoạt động tuyển sinh, một số trường tuyển sinh vượt chỉ tiêu, thậm chí có trường không được giao chỉ tiêu nhưng vẫn tuyển sinh hệ liên thông cao đẳng lên đại học.

Đại học Ngoại ngữ - Đại học Huế mở ngành đào tạo văn bằng 2 chính quy khi chưa có sự đồng ý của Giám đốc Đại học Huế. Thậm chí, việc giảng dạy thực hiện không đúng quy định của Bộ GD&ĐT khi tổ chức vào thứ 7, Chủ nhật và các tối trong tuần.

Rất nhiều những sai phạm khác đã được nêu trong Kết luận thanh tra này, như tuyển sinh đào tạo sau đại học, tuyển sinh đại học chính quy, liên thông cao đẳng lên đại học, tuyển sinh đào tạo vừa học, vừa làm, tuyển sinh đào tạo từ xa, liên kết đào tạo với nước ngoài, tự chủ về tổ chức, bộ máy biên chế…

Cần sớm xây dựng định mức thu chi

Từ những sai phạm, thiếu sót trên, Thanh tra Chính phủ đã đưa ra một số kiến nghị với các Bộ, ngành liên quan.

Đầu tiên, Bộ GD&ĐT cần tăng cường quản lý, thường xuyên kiểm tra việc tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các trường. Sớm xây dựng, ban hành các tiêu chuẩn, định mức chi, định mức kinh tế-kỹ thuật. Trước mắt, quy định rõ nội dung chi, mức chi tối thiểu cho hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ phục vụ đào tạo với từng loại hình, khắc phục tình trạng dạy chay, chỉ dạy lý thuyết,…

Thanh tra Chính phủ yêu cầu nộp về tài khoản tạm giữ của Thanh tra Chính phủ số tiền thuế các đơn vị chưa nộp vào ngân sách Nhà nước là 2.012,91 triệu đồng (trong đó, Đại học Huế là hơn 600 triệu còn Học viện Nông nghiệp Việt Nam là gần 1,4 tỷ đồng).

Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ cũng yêu cầu xử lý sai phạm trong đầu tư, xây dựng với số tiền 6.832,975 triệu đồng.

Cụ thể, Đại học Kinh tế TPHCM giảm trừ giá trúng thầu là gần 1,6 tỷ đồng. Trường này cũng được yêu cầu thu về tài khoản của trường gần 210 triệu đồng.

Đại học Luật TPHCM giảm trừ giá trúng thầu hơn 647 triệu đồng; giảm trừ giá trị khi thanh toán gần 570 triệu đồng.

Đại học Huế điều chỉnh giá trị thanh quyết toán, thu hồi số tiền hơn 700 triệu về tài khoản tạm giữ của Thanh tra Chính phủ. Đại học Y - Dược (thuộc Đại học Huế) giảm trừ giá trị quyết toán số tiền hơn 485 triệu đồng còn Học viện Nông nghiệp Việt Nam giảm trừ giá trị quyết toán số tiền hơn 1,5 tỷ đồng.

Đại học Vinh cũng phải giảm trừ giá trị khi thanh quyết toán số tiền hơn 1 tỷ đồng.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng yêu cầu các chủ đầu tư dự án tổ chức rà soát lại hồ sơ các gói thầu chưa được kiểm tra, kiểm toán.

Nguyệt Hà