Cần hiến định chặt chẽ quyền sử dụng đất

Trước đó, tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIII đã thảo luận và cho ý kiến về những vấn đề còn có ý kiến khác nhau và toàn văn dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992. Sau kỳ họp Quốc hội, Ủy ban Dự thảo sửa  đổi Hiến pháp đã nghiêm túc nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội. Đồng thời tiếp tục tiếp nhận tổng hợp và nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của nhân dân về dự thảo Hiến pháp đến ngày 30/9/2013.

Đại biểu Huỳnh Ngọc Đáng (Bình Dương) cho biết: Ủy ban dự thảo đã có nhiều cố gắng trong việc tiếp thu ý kiến của nhân dân đóng góp vào dự thảo Hiến pháp. Những ý kiến giải trình thẳng thắn, thỏa đáng, các nội dung tiếp thu, điều chỉnh, bổ sung vào dự thảo Hiến pháp hợp lý, đã trân trọng tiếp thu những tâm huyết và trí tuệ của nhân dân.

Theo ông Đáng, Khoản 3, Điều 2, Chương I dự thảo Hiến pháp ghi: "Quyền lực Nhà nước là thống nhất có sự phân công, phối hợp, kiểm soát giữa các cơ quan Nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp". Đây là nội dung quan trọng quy định bản chất và cơ chế thực hiện quyền lực Nhà nước của thể chế chính trị ở nước ta. Đặc biệt, nội dung “kiểm soát” giữa các cơ quan Nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp là điểm mới, tiến bộ rõ của dự thảo Hiến pháp lần này.

Về các thành phần kinh tế, nhiều đại biểu tán thành với quy định đã được dự thảo Hiến pháp nêu, đó là nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế trong đó kinh tế Nhà nước giữ vai trò chủ đạo. Bởi vì kinh tế Nhà nước không đồng nhất với doanh nghiệp Nhà nước.

Đại biểu Trần Đình Thu, Gia Lai. Ảnh VGP/Gia Lai

Bảo đảm công bằng lợi ích từ tài nguyên đất

Hiện vấn đề thu hồi đất để phát triển KTXH còn nhiều ý kiến khác nhau, trong đó ý kiến của nhiều cử tri cho rằng không có tính ổn định. Theo đại biểu Trần Đình Thu (Gia Lai), nếu quy định cứng trong Hiến pháp, đất đai là tài nguyên đặc biệt, quyền sử dụng đất là quyền quan trọng của người dân và phải được hiến định rất chặt chẽ khi cần thiết là phải thu hồi nhằm tránh lạm dụng thu hồi tràn lan, vi phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, của cá nhân. Thực tế đây cũng là nguyên nhân chính trong thời gian qua phát sinh tranh chấp khiếu kiện phức tạp kéo dài.

Do vậy, theo đại biểu Thu: “Để quy định chặt chẽ, nên chăng Khoản 3, Điều 54 quy định: Nhà nước thu hồi đất do tổ chức, cá nhân đang sử dụng trong trường hợp thật cần thiết do luật định vì mục đích quốc phòng an ninh, vì lợi ích quốc gia, công cộng là đủ”.

Băn khoăn chữ "quản lý theo quy hoạch", đại biểu Bùi Mạnh Hùng (Bình Phước) cho rằng: Nếu chúng ta quy định quản lý theo quy hoạch thì vô hình chung chúng ta đã đặt tính chất pháp lý của quy hoạch ngang với pháp luật. Thực tiễn quy hoạch diễn ra ở nhiều cấp, ở xã, huyện, tỉnh... Các quy hoạch này cũng không tránh khỏi sự chồng chéo, có những quy hoạch thiếu khoa học, thiếu thực tế, đây cũng là một trong những nguyên nhân gây lãng phí đất đai trong thời gian qua. Nếu chúng ta lấy quy hoạch làm cơ sở cho việc quản lý, thu hồi đất đai e rằng không ổn, dễ bị lợi dụng.

Trên tinh thần đất đai là sở hữu toàn dân đại biểu Tô Văn Tám đề nghị cần quy định rõ Quốc hội, HĐND cấp tỉnh là cơ quan đại diện cho nhân dân xem xét quyết định mức độ cần thiết thì sẽ cẩn trọng hơn, có hiệu quả và khách quan hơn, qua đó tạo được sự đồng thuận cao trong quá trình thu hồi đất.

Còn theo đại biểu Phan Tường Vi (Thái Nguyên): Thu hồi đất là thu hồi tư liệu sản xuất, không rõ trách nhiệm thì dù hạn chế thu hồi, bức xúc không giảm mà chuyển từ chủ thể này sang chủ thể khác, do vậy xác định trách nhiệm là biện pháp hiệu quả nhất để hạn chế thu hồi và nâng cao hiệu quả quản lý sử dụng đất. Theo đại biểu, để hướng có một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh thì cơ sở vật chất quan trọng hàng đầu là sự công bằng trong phân phối, phân chia lợi ích từ tài nguyên đất.

Đại biểu Vũ Tiến Lộc, đoàn Thái Bình. Ảnh VGP/Nhật Bắc

Xác nhận vị trí của doanh nhân, doanh nghiệp

Liên quan đến vai trò của doanh nhân, đại biểu Vũ Tiến Lộc (Thái Bình) cho rằng nên bổ sung thành phần doanh nghiệp vào Điều 51 của bản Hiến pháp. Theo ông Lộc, việc quy định như vậy một mặt đưa được chủ thể doanh nhân, doanh nghiệp vào Hiến pháp để ghi nhận động viên, cổ vũ đội ngũ doanh nhân.

Mặt khác, cũng đưa ra được một hàm ý chính sách, chúng ta khuyến khích mọi tổ chức, cá nhân đầu tư sản xuất kinh doanh với mọi quy mô, mọi loại hình. Đây chính là khu vực kinh doanh hiện đại, có quy mô đủ lớn, có hiệu quả cao và là động lực tăng trưởng chính của mọi nền kinh tế.

Theo ông Lộc, hiện nay cả nước có hàng vạn doanh nhân đang đứng mũi chịu sào lãnh đạo, điều hành gần 500.000 doanh nghiệp, 15.000 hợp tác xã, 4 triệu hộ kinh doanh, họ đã có những đóng góp quan trọng đưa đất nước vượt khỏi một nước nghèo để trở thành một nước có thu nhập trung bình.

Việc hiến định thành phần doanh nhân trong Hiến pháp sẽ góp phần xác nhận chắc chắn vị trí của doanh nhân trong lòng dân tộc, sẽ tạo niền tin và điểm tựa cho họ trong những nỗ lực trụ vững để vươn lên trong cuộc cạnh tranh trên thương trường.