Cần “một luật sửa nhiều luật” để cải thiện môi trường kinh doanh

Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc.

Đây là ý kiến của ông Vũ Tiến Lộc, đại biểu Quốc hội, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tại phiên thảo luận về dự kiến chương trình xây dựng luật và pháp lệnh năm 2017 và điều chỉnh chương trình xây dựng luật và pháp lệnh năm 2016 của Quốc hội.

Thực tế, việc tại một kỳ họp, Quốc hội ban hành một luật sửa nhiều luật liên quan đến DN và môi trường đầu tư, kinh doanh không phải là vấn đề mới trong thực tiễn lập pháp ở nước ta.

Bảy năm trước, Quốc hội khóa XII đã thông qua đạo luật số 38/2009 sửa đổi 6 luật về đầu tư, xây dựng mà điểm đột phá quan trọng là chúng ta đã nhập được 3 loại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhà ở, tài sản trên đất với 3 màu đỏ, trắng, hồng về một giấy.

Năm 2014, Quốc hội khóa XIII cũng đã ban hành 1 luật sửa 5 luật về thuế, tạo bước cải cách đột phá, giúp Chính phủ có thể khởi động thành công Nghị quyết 19 về cải cách thủ tục hành chính thuế.

Những thực tiễn tốt đó là những gợi ý cho bước tăng tốc cải cách thể chế, đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển hiện nay. Đại diện cộng đồng DN đề nghị đạo luật “một luật sửa nhiều luật” về DN và môi trường đầu tư, kinh doanh nên được đưa ra xem xét và thông qua ngay tại kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XIV  vào tháng 10-11 sắp tới.

Ông Vũ Tiến Lộc thẳng thắn cho rằng nhìn vào thực trạng, hiện có những quy định của các luật về DN và môi trường đầu tư, kinh doanh đang trong tình trạng “ông chẳng, bà chuộc” về cách thức tiếp cận, chồng chéo về nội dung, thiếu tính đồng bộ và nhất quán, không tương thích, thiếu liên thông.

Ví dụ, Luật Nhà ở không thống nhất với Luật Đất đai; Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư đi một đằng, luật chuyên ngành đi một nẻo. Trong khi Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp được thiết kế theo phương án “chọn bỏ”, thì luật chuyên ngành lại làm theo cách “chọn cho”. Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư bỏ tiền kiểm, nhưng luật chuyên ngành vẫn thiên về tiền kiểm. Luật Đầu tư quy định bộ ngành không được ban hành điều kiện kinh doanh, trong khi luật chuyên ngành lại vẫn giao bộ, ngành được ra giấy phép. Theo Luật Doanh nghiệp, DN không cần con dấu, nhưng luật chuyên ngành lại vẫn yêu cầu DN phải đóng dấu vào tài liệu, giấy tờ gửi cơ quan Nhà nước…

Qua rà xét bước đầu, ông Lộc cho biết, ít nhất có 50 luật và khoảng 150 điều khoản trong các luật liên quan đến DN và đầu tư, kinh doanh cần được xem xét sửa đổi, đặc biệt là các thủ tục về đầu tư, đất đai, quy hoạch, môi trường, xây dựng… Đây thực sự đang là những nút thắt cần tháo gỡ sớm để tạo thông thoáng, thuận lợi cho hoạt động kinh doanh của DN.

Chủ tịch VCCI nhận định, quá trình sửa đổi pháp luật về DN và kinh doanh là một quá trình liên tục. Vì vậy, ông Lộc đề nghị, tại mỗi kỳ họp Quốc hội, nên có cơ chế để sẵn sàng ban hành một đạo luật như vậy nếu phát hiện môi trường kinh doanh “có vấn đề” và khi các điều bất hợp lý, cần sửa đổi đã bộc lộ rõ. Khi đó, nếu chỉ sửa đổi một, hai điều cần thiết thì cũng nên làm để giải tỏa ngay được những ách tắc trong môi trường kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và DN.

Ông Lộc cho rằng rất cần có tư duy mới, linh hoạt trong chương trình xây dựng pháp luật và quy trình làm luật vì chúng ta đang trong quá trình chuyển đổi và hội nhập với tốc độ chóng mặt.

“Chỉ cần chậm lại một kỳ họp Quốc hội, tức là chậm thêm 6 tháng, chúng ta có thể mất đi cơ hội và niềm tin của người dân, cản trở tăng trưởng kinh tế, tạo nguồn thu cho ngân sách, tạo việc làm cho con em chúng ta tới nửa năm kế hoạch”, ông Vũ Tiến Lộc nói.

Do đó, ông Lộc cho rằng cần phải chuẩn bị thật tốt, tất nhiên không thể cầu toàn, để có thể trình ra Quốc hội vào cuối năm nay đạo luật “một luật sửa nhiều luật” liên quan đến DN và môi trường đầu tư, kinh doanh.

“Tôi tin rằng, Chính phủ kiến tạo với chức năng trung tâm là xây dựng thể chế như sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, với tinh thần cầu thị lắng nghe ý kiến của người dân và doanh nghiệp, Chính phủ khóa XIV sẽ sẵn sàng và các bộ, ngành sẽ vượt qua rào cản “quyền anh, quyền tôi” để đẩy mạnh cải cách thể chế vì đất nước như Thủ tướng đã nhiều lần nhấn mạnh”, TS. Vũ Tiến Lộc nói.

Huy Thắng