Cần thảo luận thêm về Quy chế của Đoàn Hội thẩm

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, các Phó Chủ tịch Quốc hội và các Uỷ viên UBTVQH tham dự phiên họp. Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu trực tiếp điều hành phiên thảo luận.

Nội dung được thảo luận sâu tại buổi làm việc là vai trò và địa vị pháp lý của Đoàn Hội thẩm nhân dân – vấn đề này cũng được quy định tại Luật Tổ chức Tòa án nhân dân. Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội Nguyễn Văn Hiện, việc làm rõ địa vị pháp lý của Đoàn Hội thẩm rất quan trọng, là cơ sở để quy định tổ chức và hoạt động của Đoàn Hội thẩm.

Dự thảo Quy chế quy định “Hội thẩm được tổ chức thành Đoàn Hội thẩm”. Đoàn Hội thẩm là một tổ chức tự quản của các Hội thẩm, không phải là cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị, chính trị-xã hội, cũng như không phải là Hội theo quy định của pháp luật về Hội. Khi được bầu hoặc cử làm Hội thẩm thực hiện nhiệm vụ xét xử tại một Tòa án, Hội thẩm phải tham gia sinh hoạt tại Đoàn Hội thẩm nơi có Tòa án đó. Các Hội thẩm được bầu hoặc cử để thực hiện nhiệm vụ xét xử được tổ chức thành Đoàn Hội thẩm, hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ, công khai, minh bạch. Đoàn Hội thẩm chỉ tổ chức để các Hội thẩm trao đổi kinh nghiệm trong việc thực hiện nhiệm vụ xét xử, nâng cao trình độ nghiệp vụ, giữ gìn phẩm chất đạo đức của người Hội thẩm nhân dân, giúp đỡ nhau trong thực hiện nhiệm vụ.

Cho ý kiến về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng việc bầu lên Đoàn Hội thẩm là theo yêu cầu của cơ quan Tòa án nhưng cần cụ thể để dễ thi hành. Không tán thành với quy định phụ cấp xét xử của Hội thẩm lại do Chính phủ ban hành, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng cần phải do UBTVQH quy định mới phù hợp, đồng bộ với Luật Tổ chức Tòa án nhân dân.

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, bổ sung thêm một số nội dung liên quan đến quy định về chế độ, trang phục, giấy chứng minh của Hội thẩm, Đoàn Hội thẩm. Còn theo Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng, do hoạt động của Đoàn Hội thẩm mang đặc điểm của tổ chức hội, đoàn nên cơ quan soạn thảo cần lấy thêm ý kiến của Chính phủ và các cơ quan liên quan trước khi trình UBTVQH ban hành Quy chế. Việc xây dựng Đoàn Hội thẩm nên gắn liền với trách nhiệm của Tòa án nhân dân để hướng đến việc xây dựng Tòa án khu vực.

Nhiều ý kiến về đào tạo các chức danh tư pháp

Cũng trong chiều nay, UBTVQH đã cho ý kiến về Dự án Pháp lệnh đào tạo một số chức danh tư pháp.

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp cho biết, đa số ý kiến thành viên Ủy ban Tư pháp tán thành với sự cần thiết ban hành Pháp lệnh theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2015 của Quốc hội vì cho rằng hiện nay hoạt động đào tạo nghề của các chức danh tư pháp chưa được điều chỉnh trong Luật Giáo dục, Luật Giáo dục nghề nghiệp.

Đào tạo các chức danh tư pháp có tính đặc thù là đào tạo nghề đặc biệt, phục vụ hoạt động tố tụng, học viên phải có bằng cử nhân luật, có trường hợp phải là biên chế trong cơ quan Nhà nước, quy trình bổ nhiệm các chức danh phải thông qua tuyển chọn, thi tuyển rất chặt chẽ. Như vậy, hoạt động đào tạo nghề của các cơ sở đào tạo này không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Giáo dục và Luật Giáo dục nghề nghiệp.

Bên cạnh đó, một số ý kiến cho rằng đào tạo một số chức danh tư pháp là đào tạo nghề nghiệp do Luật Giáo dục và Luật Giáo dục nghề nghiệp quy định, do đó, không cần thiết ban hành Pháp lệnh này. Các cơ sở đào tạo nguồn thẩm phán, kiểm sát viên, luật sư vẫn có thể thực hiện đào tạo nguồn theo quy định của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân và các quyết định thành lập các cơ sở đào tạo tại các cơ quan, tổ chức này.

Phát biểu thảo luận, các ủy viên UBTVQH cũng đã cho ý kiến về mục đích, quan điểm xây dựng pháp lệnh, những vấn đề xin ý kiến của cơ quan chủ trì soạn thảo.

Phát biểu kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị Bộ Tư Pháp là cơ quan chủ trì soạn thảo cần tiếp tục nghiên cứu, thảo luận một cách thấu đáo những nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau để trình UBTVQH vào phiên họp sau.

Xuân Tuyến