Cần Thơ thúc đẩy kinh tế số, nâng cao năng lực cạnh tranh

Kinh tế số: Động lực nâng hạng cạnh tranh của Cần Thơ

Với vị thế trung tâm của vùng ĐBSCL, Cần Thơ sớm xác định chuyển đổi số là nhiệm vụ trọng tâm, triển khai đồng bộ trên ba trụ cột: Chính quyền số, Kinh tế số và Xã hội số. Những nỗ lực này góp phần giúp thành phố tăng 3 bậc trong xếp hạng PCI năm 2024, lên vị trí 11/63 tỉnh, thành.

Cùng với đó, Cần Thơ đang đặt ra mục tiêu tăng trưởng GRDP giai đoạn 2025–2030 đạt từ 10–10,5%/năm; đến năm 2030, kinh tế số chiếm 30% GRDP và đến năm 2035 đạt 40%. Trong chiến lược này, kinh tế số được coi là động lực chính giúp nâng cao năng lực cạnh tranh bền vững.

Nhiều chỉ số khởi sắc nhưng vẫn còn thách thức về hạ tầng số

Theo đánh giá tại tọa đàm, kinh tế số (KTS) được xác định là một trong ba trụ cột chính của chuyển đổi số, giữ vai trò quan trọng như động lực tăng trưởng của nền kinh tế đô thị hiện đại, xanh và bền vững.

Báo cáo tại tọa đàm, TS. Huỳnh Nguyễn Bảo Loan, Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng Cần Thơ cho biết, hiện chưa có số liệu đầy đủ về tỉ trọng giá trị tăng thêm của KTS trong GRDP Cần Thơ. Tuy nhiên, theo Bộ KH&CN, năm 2024 tỉ trọng này ước nằm trong nhóm 10–20% GRDP, thuộc nhóm trung bình của cả nước.

Cần Thơ đặt mục tiêu sau khi hợp nhất 3 tỉnh, thành, GRDP tăng trưởng từ 10% trở lên; theo đó tỷ trọng KTS năm 2025 được dự báo đạt 20% GRDP.

Ngành công nghiệp công nghệ thông tin (CNTT) của Thành phố đang phát triển tốt, tốc độ tăng trưởng trung bình 20–25%/năm, đóng góp tích cực vào ngân sách.

Tỉ trọng kinh tế số Cần Thơ: Mục tiêu tăng mạnh từ năm 2025

Về doanh nghiệp số, Thành phố hiện có khoảng 670 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực CNTT và chuyển đổi số, chủ yếu quy mô nhỏ và vừa. Một số doanh nghiệp lớn hoạt động tại Cần Thơ như: Tập đoàn FPT với Khu tổ hợp phân hiệu Đại học và Công viên phần mềm diện tích 17 ha, tổng vốn đầu tư 2.000 tỷ đồng, đưa vào hoạt động từ tháng 8/2018; Trung tâm Công nghệ phần mềm Đại học Cần Thơ với tốc độ tăng trưởng ổn định; các doanh nghiệp FDI như Swiss Post Solution, Axon Active (Thụy Sĩ), DIGI-TEXX (Đức), IVS (Nhật).

Bên cạnh đó, Cần Thơ đã xây dựng Trung tâm Khởi nghiệp và Đổi mới sáng tạo, vận hành Startup Store trưng bày hơn 110 sản phẩm của 40 đơn vị, giúp kết nối thị trường và thúc đẩy đầu tư cho khởi nghiệp.

Về thanh toán số, 100% siêu thị, trung tâm thương mại và cửa hàng tiện lợi đã triển khai thanh toán không tiền mặt. Tỉ lệ giao dịch tại siêu thị đạt 35–40%, cửa hàng tiện lợi 16–20%. Mô hình “Chợ 4.0” đã triển khai tại 43/254 chợ, với tỉ lệ thanh toán đạt 35–38% trong 9 tháng đầu năm 2025.

Thành phố đang đẩy nhanh đầu tư Khu Công nghệ thông tin tập trung, đã giải phóng mặt bằng 5,3 ha (26%). Tại Hậu Giang (cũ), Khu công nghệ số 28,5 ha với vốn đầu tư 450 tỷ đồng đã có 9 doanh nghiệp đăng ký hoạt động, thu hút hơn 350 lao động.

TS. Bảo Loan cho biết giá trị tăng thêm của KTS lõi chiếm 87–96% tổng giá trị tăng thêm KTS của địa phương; tuy nhiên Cần Thơ chưa thu hút được nhiều FDI vào lĩnh vực này. “Địa phương cần phát triển doanh nghiệp công nghệ số mạnh để phát triển chính quyền số, kinh tế số và xã hội số”, bà nhấn mạnh.

Hệ sinh thái doanh nghiệp số mở rộng, FDI còn khiêm tốn

Về mục tiêu đến năm 2030, Cần Thơ đặt mục tiêu trở thành trung tâm chuyển đổi số của ĐBSCL, gắn với mô hình kinh tế số bền vững, ứng dụng công nghệ cao trong logistics, nông nghiệp, công nghiệp chế biến và thương mại – dịch vụ.

Các mục tiêu cụ thể: Tỉ trọng KTS đạt tối thiểu 22% vào năm 2026 và 30% năm 2030; phát triển 1.000 doanh nghiệp công nghệ số vào năm 2030; hình thành Khu công nghệ – đổi mới sáng tạo Cần Thơ.

Về chuyển đổi số doanh nghiệp, thành phố đặt mục tiêu: Đến năm 2026, 60% doanh nghiệp nhỏ và vừa ứng dụng công nghệ số; 90% cửa hàng bán lẻ sử dụng nền tảng số; 80% doanh nghiệp sử dụng hợp đồng điện tử.

Đến năm 2030, 100% doanh nghiệp sử dụng nền tảng số trong kinh doanh. Về thanh toán số và thương mại điện tử (TMĐT) với mức giao dịch không tiền mặt đạt 80% vào năm 2026.

Doanh thu TMĐT chiếm 20% tổng mức bán lẻ với 100% trung tâm thương mại và 80% cơ sở ăn uống triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền vào năm 2026.

Mục tiêu 2030: 1.000 doanh nghiệp công nghệ số và 100% DN dùng nền tảng số.

Để hiện thực hóa mục tiêu, đại diện Sở KH&CN cho biết Cần Thơ đang xây dựng cơ chế tài chính và chính sách đặc thù, tập trung vào ba lĩnh vực: Tài chính và đầu tư, phát triển doanh nghiệp số và tài sản dữ liệu.

Cần Thơ ưu tiên mô hình thuê dịch vụ CNTT (IaaS, PaaS, SaaS) thay vì đầu tư dàn trải nhằm đảm bảo tiết kiệm và linh hoạt. Phương châm triển khai: “Đầu tư một lần – sử dụng nhiều lần; Dùng chung – Liên thông – Kết nối toàn hệ thống”.

Thành phố thúc đẩy PPP trong các dự án hạ tầng số trọng điểm như: Hạ tầng điện toán đám mây (City Cloud Infrastructure); Trung tâm dữ liệu (Data Center); AI Platform; Open Data.

Cùng với đó, Sở Tài chính tham mưu cơ chế ưu đãi tài chính nhằm thu hút đầu tư vào hạ tầng số, dữ liệu mở và công nghiệp công nghệ cao; đồng thời hỗ trợ vốn vay, quỹ đầu tư mạo hiểm cho doanh nghiệp khởi nghiệp.

Cần Thơ cũng tiếp tục phát triển Khu CNTT tập trung và Khu Công nghệ số Hậu Giang như trung tâm thu hút doanh nghiệp AI, Data Center, doanh nghiệp phần mềm, dịch vụ đám mây.

Ưu tiên PPP, dữ liệu mở và hỗ trợ chuyển đổi số doanh nghiệp nhỏ

Thành phố Cần Thơ cũng đang triển khai Đề án phát triển công nghiệp bán dẫn và công nghệ vi mạch đến năm 2050, phù hợp Chiến lược quốc gia; đồng thời tích cực triển khai chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) chuyển đổi số.

Theo chương trình, đến năm 2025: 100% DNNVV được nâng cao nhận thức về chuyển đổi số; ít nhất 100 doanh nghiệp được đào tạo, tư vấn về chuyển đổi số.

Đồng thời, Thành phố triển khai chương trình hỗ trợ DNNVV đổi mới công nghệ – thiết bị đến năm 2025, định hướng 2030, nhằm tăng hàm lượng công nghệ trong sản phẩm chủ lực, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong hội nhập.

Về TMĐT, Thành phố thúc đẩy doanh nghiệp sử dụng hợp đồng điện tử, phối hợp các sàn TMĐT lớn để đưa sản phẩm OCOP và đặc sản vùng lên nền tảng số.

Tại tọa đàm, các chuyên gia và doanh nghiệp đã trao đổi về nhiều vấn đề như: Doanh nghiệp ĐBSCL còn chậm trong chuyển đổi số; bảo mật thông tin còn hạn chế; nhu cầu hỗ trợ chợ truyền thống; yêu cầu đào tạo nhân lực; và tầm quan trọng của khai thác nền tảng số trong từng lĩnh vực.

Lê Sơn