Cảnh giác hàng giả, hàng kém chất lượng - nhiều thủ đoạn tinh vi lừa dối người tiêu dùng

Theo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Bộ Công an) cho biết: Qua công tác đấu tranh với tội phạm buôn lậu, sản xuất, kinh doanh hàng cấm, hàng giả, gian lận thương mại trong thời điểm cận kề Tết Nguyên đán cho thấy hoạt động buôn lậu, sản xuất, kinh doanh hàng cấm, hàng giả, gian lận thương mại tập trung chủ yếu các mặt hàng tiêu dùng phục vụ Tết và các mặt hàng cấm như pháo nổ, thuốc lá, động vật hoang dã, lương thực, thực phẩm, rượu bia, bánh kẹo, đường, sữa, mỹ phẩm, thuốc lá, hàng điện máy, điện tử, đồ gia dụng, thời trang, đồ chơi trẻ em...

Bên cạnh đó, tình hình dịch bệnh (COVID-19, các loại cúm, sốt xuất huyết...) vẫn diễn ra hết sức phức tạp, nhu cầu mua các mặt hàng phục vụ việc bảo vệ sức khỏe như thực phẩm chức năng, thuốc tân dược, thiết bị y tế cũng có sự gia tăng đột biến. Vì vậy, các đối tượng buôn lậu, sản xuất buôn bán hàng cấm, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng sẽ tập trung vào các mặt hàng trên để tổ chức buôn bán phi pháp, thu lợi bất chính.

Để lừa dối người tiêu dùng và lẩn tránh sự kiểm tra của các cơ quan chức năng, các đối tượng sản xuất buôn bán hàng cấm, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng và xâm phạm sở hữu trí tuệ thường triệt để lợi dụng nền tảng công nghệ số để bán hàng trên các trang thương mại điện tử, các mạng xã hội để tiếp cận nhanh nhất đến người tiêu dùng, đồng thời dễ dàng xóa dấu vết phạm tội, trốn tránh sự truy xét của các cơ quan chức năng.

Vì vậy, mỗi người dân cần nâng cao ý thức trong việc mua bán, tiêu dùng hàng hóa theo đúng các quy định của pháp luật, tránh việc vô tình hay cố ý tiếp tay cho tội phạm buôn lậu, sản xuất buôn bán hàng cấm, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, xâm phạm sở hữu trí tuệ. Chú ý những dấu hiệu để nhận biết sau:

Về thông tin liên hệ: Các mặt hàng làm giả, làm nhái, kém chất lượng mặc dù cũng có đầy đủ các thông tin trên nhưng qua thực tế xác minh thường thấy các doanh nghiệp sản xuất hàng giả hay thương nhân nhập khẩu phân phối không có địa chỉ chính xác, các trang web không hoạt động hoặc không có tương tác với khách hàng và các đại lý phân phối. Số điện thoại của đường dây nóng thường không có thực hoặc luôn trong tình trạng thuê bao không liên hệ được.

- Về nguồn gốc hàng hóa: Hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng hay xâm phạm sở hữu trí tuệ, hàng hóa không rõ nguồn gốc, hàng cấm mặc dù cũng cố tình tạo ra mã số, mã vạch để xác định nguồn gốc hàng hóa nhưng thường khi truy cập không thể hiện được xuất xứ hàng hóa hoặc lại là nguồn gốc hàng hóa khác do bị copy từ những mã số, mã vạch của những nhóm hàng khác tương tự. Hàng giả, hàng nhái, hàng hóa không rõ nguồn gốc, hàng cấm cũng rất khó tạo ra mã số xác thực điện tử do phần mềm xác thực này được quản lý rất chặt chẽ khi tiếp nhận thông tin của các sản phẩm đăng ký bảo vệ.

Người tiêu dùng cần áp dụng các biện pháp phòng tránh, kiểm tra như sau:

- Cần kiểm tra nhanh thông tin liên hệ của nhà sản xuất trên vỏ hộp hàng hóa, nhất là các thông tin qua web, số điện thoại đường dây nóng, thông tin hoạt động của doanh nghiệp trên trang tra cứu công khai của cơ quan thuế, quản lý thị trường hay Cục sở hữu trí tuệ.

- Chủ động áp dụng công nghệ để truy xuất nguồn gốc hàng hóa, trong đó công nghệ QR Code (Mã phản hồi nhanh) được coi là giải pháp hiệu quả giúp nhà sản xuất bảo vệ thương hiệu, quản lý lưu thông hàng hóa; Giúp người tiêu dùng nắm rõ hơn thông tin về sản phẩm hàng hóa trên thị trường.

- Áp dụng xác thực điện tử Icheck- Giải pháp kiểm tra sản phẩm chính hãng để tránh mua phải hàng giả, hàng nhái, hàng hóa không rõ nguồn gốc. Đăng ký sử dụng miễn phí dịch vụ xác thực điện tử của Icheck tại địa chỉ: www.ICheck.vn/register.

Bên cạnh đó các cơ quan chức năng cần thường xuyên tổ chức tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân nâng cao ý thức chấp hành việc mua bán, tiêu dùng hàng hóa theo đúng các quy định của pháp luật, tránh việc vô tình hay cố ý tiếp tay cho tội phạm buôn lậu, sản xuất buôn bán hàng cấm, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, xâm phạm sở hữu trí tuệ.

Trong khi mua, bán hàng hóa nếu phát hiện thấy có những dấu hiệu bất thường hay nghi ngờ hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng hay xâm phạm sở hữu trí tuệ, hàng hóa không rõ nguồn gốc, người tiêu dùng cần chủ động thông tin, tố giác các hành vi có dấu hiệu vi phạm đến các cơ quan chức năng để kịp thời xác minh, xử lý theo đúng các quy định của pháp luật.