CẬP NHẬT: Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân năm 2025

Hội nghị do Trung ương Hội Nông dân Việt Nam phối hợp với Văn phòng Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương tổ chức, diễn ra theo hình thức trực tiếp tại điểm cầu trụ sở Chính phủ, kết nối trực tuyến đến 34 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Tham dự Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân tại điểm cầu chính có bà Bùi Thị Minh Hoài, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Lương Quốc Đoàn; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng; Bộ trưởng Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung; Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương; cùng gần 150 nông dân, hợp tác xã tiêu biểu. Tại điểm cầu các tỉnh, thành phố có các đồng chí Thường trực Tỉnh ủy/Thành ủy; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố; cùng đại diện các sở, ngành, Hội Nông dân, các bà con nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp tại các địa phương.

Phát biểu đề dẫn Hội nghị, ông Lương Quốc Đoàn, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam cho biết: Thực hiện kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân năm 2024, trong bối cảnh thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy, hợp nhất các bộ, ngành, sáp nhập đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhưng các bộ, ngành, địa phương đã tích cực, chủ động triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp, ban hành nhiều cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo nguồn lực thúc đẩy, hỗ trợ nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Một số kết quả nổi bật:

(1) Các Bộ, ngành đã ban hành, tham mưu ban hành các cơ chế, chính sách chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, thu hút đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, xây dựng nông thôn mới; phát triển, nâng cao năng lực khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã; phát triển thị trường, xúc tiến thương mại, thúc đẩy thương mại điện tử, tiêu thụ nông sản; xây dựng cơ chế ưu đãi phát triển công nghiệp chế biến nông sản; các chương trình, chính sách, giải pháp tín dụng, bảo hiểm nông nghiệp, phát triển du lịch nông thôn gắn với tăng trưởng xanh; hỗ trợ pháp lý, nâng cao hiểu biết pháp luật cho nông dân, doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nông nghiệp, nông thôn.

(2) Các địa phương đã ban hành các chương trình, kế hoạch, cơ chế, chính sách hỗ trợ nông dân các vùng chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, lũ lụt sớm khôi phục sản xuất, ổn định đời sống; hỗ trợ, thúc đẩy chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững, bảo hiểm, tín dụng xanh, tín chỉ carbon trong nông lâm ngư nghiệp; đặc biệt là việc ban hành kế hoạch thực hiện các Nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị, ban hành cơ chế, chính sách đột phá để phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp.

(3) Hội Nông dân Việt Nam đã ban hành các Nghị quyết để lãnh đạo, tổ chức thực hiện các kết luận chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tập trung nâng cao nhận thức chính trị, hiểu biết pháp luật; nâng cao kiến thức, kỹ năng, thay đổi tư duy hợp tác, liên kết cho nông dân; tổ chức các hoạt động dịch vụ, tư vấn, hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, kinh doanh, nhất là phát triển các mô hình kinh tế tập thể, thành lập tổ hợp tác, hợp tác xã nông nghiệp theo Quyết định 182/QĐ-TTg. Tham mưu trình Thủ tướng phê duyệt, ban hành 2 Đề án để triển khai thực hiện, nâng cao trình độ, hỗ trợ vốn cho nông dân. Hiện nay đã phối hợp với các bộ, ngành, địa phương hoàn thiện Đề án "Tuyên truyền, vận động, hướng dẫn nông dân sản xuất, kinh doanh nông sản, thực phẩm an toàn vì sức khỏe cộng đồng giai đoạn 2026- 2030", trình Thủ tướng xem xét, quyết định.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng về việc các cấp, các ngành, địa phương tăng cường tổ chức lắng nghe, đối thoại định kỳ với nông dân và gần đây nhất là chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm về việc tổ chức "Tháng nghe dân nói"; trong tháng 10, 11 vừa qua, Trung ương Hội đã phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức 2 Diễn đàn "Lắng nghe nông dân nói" ở quy mô toàn quốc. Nhiều vướng mắc, vấn đề đã được giải quyết, tháo gỡ ngay tại Diễn đàn; một số vấn đề sẽ được tiếp tục tháo gỡ bằng việc xây dựng các cơ chế, chính sách dài hạn. Sau Diễn đàn, đã xác định tập trung thực hiện 5 nội dung về: nâng cao năng lực sản xuất chất lượng cao và bền vững; tập trung thúc đẩy tiêu thụ nông sản; xây dựng, quảng bá thương hiệu; phát triển lực lượng doanh nghiệp và đổi mới sáng tạo; thúc đẩy chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp; thực hiện 4 đột phá chiến lược về: cải cách thể chế; thúc đẩy đột phá về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; đột phá mạnh mẽ trong xây dựng hạ tầng nông nghiệp, nông thôn, tài nguyên, môi trường đồng bộ, hiện đại; tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Trước Hội nghị hôm nay, chỉ trong khoảng 1 tháng đã nhận được hơn 5.000 ý kiến, đề xuất, kiến nghị của cán bộ, hội viên, nông dân gửi đến Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Đa số ý kiến bày tỏ vui mừng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành, chỉ đạo quyết liệt, hiệu quả của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; những tình cảm, quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước trong lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn với nhiều chính sách thiết thực; phấn khởi và đồng tình cao với những tổng kết, đánh giá, những quan điểm, định hướng đối với giai cấp nông dân trong dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng; đánh giá cao sự vào cuộc của các Bộ, ngành, địa phương trong triển khai thực hiện kết luận chỉ đạo của Thủ tướng tại Hội nghị đối thoại năm 2024 với nhiều cơ chế, chính sách được ban hành để hỗ trợ phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Bên cạnh đó, cũng có những đề xuất, kiến nghị, mong muốn Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục quan tâm trong thời gian tới, tập trung vào một số nội dung sau:

(1) Có các cơ chế, chính sách thúc đẩy hợp tác, chuyển giao ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất, thu hoạch, bảo quản, chế biến nông sản cho nông dân; các giải pháp hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi số cho nông dân; kết nối doanh nghiệp hợp tác xã - nông dân - nhà khoa học, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp, nông thôn.

(2) Có các chính sách, giải pháp về tín dụng, thuế, hỗ trợ vốn cho nông dân đầu tư phát triển nông nghiệp công nghệ cao, hữu cơ, tuần hoàn, phát thải thấp, các sản phẩm thảo dược, đặc hữu; hỗ trợ chế biến sâu đối với các hợp tác xã, các doanh nghiệp siêu nhỏ; phát triển hệ thống logictics phục vụ thương mại nông sản, hàng hóa quy mô lớn; kết nối, hỗ trợ tiêu thụ nông sản, nhất là việc quảng bá, giới thiệu tiêu thụ nông sản trên môi trường số.

(3) Tăng cường các giải pháp, biện pháp quản lý, kiểm soát chất lượng vật tư nông nghiệp, bình ổn giá vật tư đầu vào trong nông nghiệp; vấn đề hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng; vấn đề an toàn thực phẩm.

(4) Quan tâm đầu tư hạ tầng cho nông nghiệp, nông thôn, nhất là hạ tầng internet tại các vùng sâu, vùng xa, hệ thống cảnh báo lũ, sạt lở đất; các cơ chế, chính sách hỗ trợ khôi phục sản xuất sau lũ; thu hút doanh nghiệp, nông dân tham gia, thúc đẩy thị trường bảo hiểm nông nghiệp.

(5) Vấn đề quy hoạch các vùng chuyên canh, phát triển thương hiệu, các ngành hàng chủ lực và giải pháp hỗ trợ nông dân tham gia; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tập trung, tích tụ đất nông nghiệp, khơi thông nguồn lực đất đai để phát triển nông nghiệp, nông thôn, tạo sinh kế bền vững cho nông dân.

Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam nhấn mạnh: Với Chủ đề "Ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nông dân", cùng với những ý kiến đề xuất, kiến nghị của nông dân đã được tổng hợp, Hội nghị sẽ tập trung thảo luận, đối thoại các nội dung lớn gồm:

(1) Các giải pháp, hành động của nông dân để thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Cơ chế, chính sách để ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ hiện đại vào sản xuất, hình thành chuỗi giá trị bền vững, nhất là công nghệ về giống cây trồng, vật nuôi; truy xuất nguồn gốc; chế biến và xây dựng thương hiệu nông sản.

(2) Vai trò của người nông dân trong hội nhập quốc tế và các giải pháp nhằm hỗ trợ nông dân đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp chất lượng, đảm bảo các tiêu chuẩn xuất khẩu, mở rộng thị trường.

(3) Cơ chế, giải pháp để hỗ trợ, thúc đẩy cải cách thể chế, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong nông nghiệp, nông thôn. Các giải pháp để khơi thông nguồn lực về tài nguyên, môi trường, đất đai, lao động.

(4) Các giải pháp thúc đẩy, hỗ trợ phát triển kinh tế tư nhân trong nông nghiệp, nông thôn đối với các hộ gia đình nông dân, các hộ kinh doanh cá thể ở khu vực nông thôn, các hợp tác xã nông nghiệp, dịch vụ…, góp phần vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số của Việt Nam trong thời gian tới.

(5) Vấn đề phòng chống thiên tai, lũ lụt và các giải pháp căn cơ để giảm thiểu thiệt hại, chủ động phòng chống với các hiện tượng thời tiết cực đoan trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn ra ngày càng gay gắt.

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, người nông dân là chiến sĩ trên mặt trận nông nghiệp, phải luôn thích ứng với mọi hoàn cảnh, phải chiến đấu và phải chiến thắng trên mặt trận này.

Thay mặt Tổng Bí thư Tô Lâm, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính gửi tới các đại biểu lời chào trân trọng, lời thăm hỏi chân tình và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Đây là lần thứ 4 trong nhiệm kỳ này, Thủ tướng Chính phủ tổ chức đối thoại với nông dân, theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về "3 gần", "4 không" và "5 phải", trong đó có nội dung phải lắng nghe - phải đối thoại.

Theo Thủ tướng, cuộc đối thoại nhiều ý nghĩa: Rà soát lại kết quả, tác động của những cuộc đối thoại trước đó; đánh giá 5 năm qua nông nghiệp, nông dân, nông thôn có tiến bộ gì so với 5 năm trước, cũng như năm 2025 so với năm 2024, những gì làm tốt thì tiếp tục phát huy, những gì vướng mắc phải tháo gỡ, những gì không tốt thì khắc phục.

Nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục củng cố, tăng cường đoàn kết, thống nhất, đoàn kết trong Đảng, đoàn kết nhân dân, đoàn kết trong nước, đoàn kết quốc tế, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: "Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết/Thành công, thành công, đại thành công", Thủ tướng cho rằng nông dân phải đoàn kết để tạo ra sức mạnh, hợp tác để tạo ra lợi ích, đối thoại để hiểu nhau hơn.

Thủ tướng đánh giá cao chủ đề cuộc đối thoại về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, đồng thời đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận thêm về nội dung phát triển kinh tế tư nhân trong nông nghiệp, nông dân, nông thôn theo Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về kinh tế tư nhân; và nội dung khắc phục thảm họa thiên tai vừa qua.

Theo Thủ tướng, nhìn lại 40 năm đổi mới, nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vai trò đặc biệt quan trọng, luôn là trụ đỡ của nền kinh tế, góp phần ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, kiểm soát lạm phát.

Nhưng quan trọng hơn, nông nghiệp, nông dân, nông thôn đã đưa đất nước ta thoát nghèo, từ một nước đổ nát, nghèo đói sau chiến tranh, hoàn thành sớm các mục tiêu thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc. Việt Nam trở thành quốc gia có thương hiệu về nông nghiệp, nông dân, nông thôn và nhiều quốc gia muốn Việt Nam hợp tác bảo đảm an ninh lương thực, đây là niềm tự hào của chúng ta.

Theo Thủ tướng, năm 2025, Việt Nam trở thành nước thu nhập trung bình cao với mức thu nhập bình quân đầu người khoảng trên 5.000 USD; điều này là nhờ công nghiệp. Để thực hiện mục tiêu tới năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao, Việt Nam phải dựa vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Mong muốn cuộc đối thoại diễn ra dân chủ, thiết thực, thực chất, hiệu quả, Thủ tướng đề nghị các đại biểu phân tích tình hình, làm rõ nguyên nhân, đề xuất giải pháp; đồng thời chia sẻ những ấn tượng, cảm xúc về ngành nông nghiệp, nông dân, nông thôn, những băn khoăn, trăn trở, các đề xuất, hiến kế để phát triển đất nước hơn nữa, nhanh chóng thực hiện 2 mục tiêu 100 năm đã đề ra.

Bà Phạm Thị Lý, Nhà khoa học của nhà nông 2024, Liên hiệp HTX Nông nghiệp hữu cơ và Dược liệu Việt Nam: Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ và Dược liệu Việt là tổ chức sản xuất nông nghiệp tuần hoàn bằng phương pháp men vi sinh, phát triển và nghiên cứu hệ sinh thái đa tầng dược liệu dưới tán rừng. Chúng tôi đang trồng sâm Nhất dương sinh, bảo tồn Trà hoa vàng và một số loài dược liệu đặc hữu của Việt Nam. 

Chúng tôi rất tâm đắc với chủ đề của Hội nghị và biết rằng đây là chủ đề mà trực tiếp Thủ tướng Chính phủ lựa chọn. Điều này khẳng định được tầm quan trọng, vai trò của khoa học công nghệ đối với sáng tạo và chuyển đổi số với hoạt động kinh tế-xã hội cũng như đối với sự phát triển của nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Mặc dù vai trò của khoa học công nghệ đối với sự phát triển của nông nghiệp, nông dân, nông thôn cũng như nền kinh tế rất là quan trọng nhưng thời gian vừa qua, trên thực tế vẫn có nhiều khoảng cách giữa nghiên cứu khoa học với việc chuyển giao khoa học công nghệ, ứng dụng khoa học công nghệ vào thực tiễn. Và có nhiều đề tài khoa học công nghệ mặc dù được nghiên cứu thành công nhưng còn chậm được đưa vào thực tiễn cũng như còn gặp rất nhiều khó khăn. Chính vì vậy, tôi xin kiến nghị Thủ tướng Chính phủ hai điều:

Thứ nhất, có cơ chế chính sách để rút ngắn khoảng cách giữa nghiên cứu với chuyển giao ứng dụng khoa học công nghệ, kết quả nghiên cứu từ các viện, trường, các tổ chức như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ để xây dựng được các mô hình điểm, trình diễn nông nghiệp, nông thôn.

Thứ hai, nghiên cứu và ban hành cơ chế phối hợp giữa nhà khoa học với lực lượng khuyến nông, Hội Nông dân để chuyển giao khoa học công nghệ cho nông dân. Trong nhiều năm qua, hoạt động của lực lượng khuyến nông là cánh tay nối dài của Chính phủ đối với nông nghiệp và nông dân. 

Chúng tôi rất mong có cơ chế mới về phát triển khoa học công nghệ, về ứng dụng và chuyển giao khoa học công nghệ theo tinh thần của Nghị quyết 46 và mong là sớm có được những kết quả tốt.

Bà Vương Thị Thương, Giám đốc Hợp tác xã Nông sản Toàn Thương, tỉnh Lạng Sơn: Hợp tác xã của tôi chuyên sản xuất và chế biến chuyên sâu các sản phẩm nông sản của địa phương và sản phẩm chủ lực là "hồng vành khuyên treo gió".

Bán hàng nông sản online là một xu thế phổ biến, phù hợp với chủ trương chuyển đổi số, rất quan trọng đối với nông dân và hợp tác xã ở vùng cao như chúng tôi. Tuy nhiên, việc bán hàng online hiện còn gặp khó khăn do thiếu người viết kịch bản, làm content (nội dung) và rất cần có những "chiến thần livestream" để hỗ trợ làm các video quảng bá sản phẩm. Mặt khác đường truyền Internet tại các vùng sâu, vùng xa rất chập chờn, gián đoạn. Nhiều lúc livestream, tôi phải lên các vị trí cao để hứng sóng. Việc đó ảnh hưởng đến việc truyền bá, quảng bá sản phẩm của địa phương.

Hợp tác xã chúng tôi khi tham gia bán hàng online, mục đích là để giảm chi phí, nhưng thực tế hợp tác xã lại phải chịu rất là nhiều loại thuế, phí, dẫn đến hàng hóa nông sản bị đội giá và khó cạnh tranh.

Tại hội nghị hôm nay, tôi xin đề xuất, kiến nghị Chính phủ, các bộ, ngành:

Thứ nhất, có cơ chế, chính sách hỗ trợ nông dân, hợp tác xã được tham gia đào tạo, tập huấn về kỹ năng bán hàng online.

Thứ hai, có chính sách ưu tiên đầu tư, nâng cấp hạ tầng Internet tại các vùng sâu, vùng xa.

Thứ ba, nghiên cứu xây dựng một vài cổng/sàn bán hàng online và hỗ trợ về phí bán hàng dành riêng cho nông dân, hợp tác xã để giảm sự phụ thuộc vào các sàn thương mại điện tử hiện nay.

Ông Phạm Đức Trọng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Thư Lâm, TP. Hà Nội: Nghị quyết 57 là một chủ trương rất đúng đắn và trúng vào điểm nghẽn cần tháo gỡ để đột phá khoa học công nghệ. Tuy nhiên, chi phí đầu tư ban đầu cho các giải pháp chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ và thiết bị hiện đại còn quá cao so với khả năng tài chính của đa số nông dân và hợp tác xã. Các giải pháp chuyển đổi số hiện có cũng chưa đồng bộ để áp dụng cho toàn bộ chuỗi giá trị nông nghiệp. Do đó tôi xin đề xuất với Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành: Xem xét xây dựng chương trình hỗ trợ vốn, ưu đãi thuế cho nông dân, HTX khi đầu tư thiết bị ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số. Nghiên cứu xây dựng mô hình "Làng nông nghiệp công nghệ cao", là nơi làm điểm trình diễn ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp thông minh, là nơi đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, kết nối doanh nghiệp - HTX - nông dân - nhà khoa học, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp, nông thôn.

Lắng nghe 3 câu hỏi đầu tiên, Thủ tướng Phạm Minh Chính hoan nghênh, đánh giá cao các câu hỏi của các đại biểu đều thiết thực, đi thẳng vào vấn đề, xuất phát từ thực tiễn trong quá trình phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Từ thực tiễn chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) trên cả nước những năm qua, Thủ tướng cho rằng 5 vấn đề rất quan trọng với chương trình này gồm: Vấn đề xây dựng thương hiệu, vấn đề phát triển vùng nguyên liệu, vấn đề thị trường (phải có doanh nghiệp cung ứng nguyên liệu đầu vào và giúp nông dân đưa sản phẩm ra thị trường), vấn đề nguồn lực (phải có chính sách, gồm chính sách thuế, chính sách ưu đãi, nguồn vốn của ngân hàng...), ứng dụng khoa học công nghệ (từ mẫu mã, bao bì, giúp tăng năng suất tốt hơn, giá trị gia tăng cao hơn…).

Từ câu hỏi của các đại biểu, Thủ tướng cho rằng phải nâng tầm chương trình OCOP trong bối cảnh chuyển đổi kép (chuyển đổi xanh, chuyển đổi số) là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu của tất cả các quốc gia.

Trả lời ý kiến của đại biểu Phạm Thị Lý, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy khẳng định kết nối giữa kết quả khoa học và thực tiễn là vấn đề rất nhức nhối và cần quan tâm đối với ngành khoa học công nghệ khi chậm phối hợp với Liên minh Hợp tác xã, Hội Nông dân, Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính chúng tôi đã tham mưu để ban hành Nghị quyết 57 và các cơ chế chính sách. Thực tế Nghị quyết 57 cũng nhấn mạnh một trong những vấn đề điểm nghẽn cần giải quyết chính là làm thế nào để nhanh chóng đưa kết quả khoa học công nghệ vào ứng dụng trong thực tiễn, đặc biệt là trong sản xuất kinh doanh.

Mặc dù nhiều năm qua, chúng ta đã thống kê là khoa học công nghệ đóng góp khoảng hơn 30% cho sự phát triển của ngành nông nghiệp nhưng nếu so sánh giá trị sản xuất nông nghiệp giữa Việt Nam và các quốc gia phát triển, ví dụ Hàn Quốc, thì còn khoảng cách khá xa. Theo thống kê những năm trước đây, giá trị sản xuất nông nghiệp trên một nông dân ở Việt Nam khoảng dưới 1.000 USD, trong khi của Hàn Quốc khoảng 24.000 USD.

Sự cách biệt này không chỉ về năng suất mà xoay quanh các vấn đề mà Thủ tướng Chính phủ vừa gợi ý, đó là vấn đề thương hiệu, thị trường. Chính vì thế, cơ chế chính sách về khoa học công nghệ trong năm 2025 thực hiện Nghị quyết 57 được triển khai một cách quyết liệt. Trong năm 2025, chúng tôi ban hành sửa đổi 10 luật, trong đó có Luật Khoa học công nghệ, Luật Tiêu chuẩn quy chuẩn, Luật Chuyển đổi số, Luật Chuyển giao công nghệ... Đồng thời, cùng với các bộ ngành như Bộ Tài chính đã hỗ trợ sửa đổi 30 luật, tháo gỡ tất cả các điểm nghẽn để đưa khoa học công nghệ vào cuộc sống. Đặc biệt là các cơ chế tài chính, lần đầu tiên Bộ Tài chính đã hỗ trợ Bộ Khoa học và Công nghệ đưa ra Luật Khoa học công nghệ và các quỹ của bộ ngành địa phương, các cơ chế về hỗ trợ lãi suất vay cho các doanh nghiệp, các hợp tác xã.

Thứ hai là tài chính cho các hợp tác xã, cho bà con nông dân có thể thí điểm sử dụng các công nghệ cũng như các hệ thống chuyển đổi số trong một thời gian nhất định và nếu thấy hiệu quả thì sẽ tiếp tục sử dụng. Và đặc biệt là các cơ chế chính sách trong năm 2025 khi được sửa đổi thì tập trung nhấn mạnh vào việc chuyển dịch sang xuất phát từ yêu cầu thực tiễn và phục vụ phát triển kinh tế xã hội. Lần đầu tiên trong Luật Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo được đưa ra là một trụ cột tương ứng với cả khoa học công nghệ. Đổi mới sáng tạo nhấn mạnh xoay quanh lấy sản xuất kinh doanh làm trung tâm và đưa tri thức, đổi mới công nghệ, chuyển giao công nghệ trực tiếp đến sản xuất. Và khơi dậy kết nối mọi nguồn lực xã hội cho đổi mới sáng tạo, xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo trong toàn xã hội. Tức là đổi mới sáng tạo chúng ta đi từ mọi cá nhân, từ người nông dân cho đến hợp tác xã, cho đến doanh nghiệp.

Và đặc biệt là có các cơ chế thúc đẩy tăng cường sự tham gia của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc trong việc kết nối, phổ biến tri thức, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo với hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ở đây tôi muốn nhấn mạnh đến hai mô hình thời gian qua đã triển khai và thời gian tới chúng tôi đang thúc đẩy.

Mô hình thứ nhất là liên kết giữa doanh nghiệp với hợp tác xã kiểu mới và bà con nông dân, trong đó doanh nghiệp đóng vai trò tiếp nhận công nghệ mới từ các viện nghiên cứu, trường đại học và trực tiếp phổ biến cho bà con nông dân. Tức là đưa các giống mới, vật tư vật liệu đến sản xuất cho bà con nông dân và ngược lại, tiếp nhận kết quả đầu ra từ bà con nông dân thông qua các hợp tác xã. Mô hình này đã triển khai tương đối thành công, ví dụ với Công ty Lộc Trời, Công ty Dabaco, Công ty Mía đường Lam Sơn. Chúng tôi rất mong mô hình này thời gian tới chúng ta nhân rộng ra để khoa học công nghệ đưa đến bà con nông dân và đưa trực tiếp ứng dụng sản xuất thuận lợi nhất.

Mô hình thứ hai trong thời gian vừa qua chúng tôi cũng triển khai với các chuyên gia Australia cùng với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trước đây là các câu lạc bộ đổi mới sáng tạo, gắn kết trực tiếp các nhà khoa học với bà con nông dân. Mô hình này xây dựng các ban đào tạo tập huấn là các nhà khoa học, lồng ghép các nội dung chuyển đổi số và kết nối chuyển giao công nghệ cho bà con nông dân. Mô hình này rất thành công. Bà con nông dân đi làm ở ruộng, nương rẫy, vườn từ sáng cho đến 5-6 giờ tối về, ăn cơm xong là dùng internet, dùng điện thoại để kết nối với các câu lạc bộ này, sinh hoạt trao đổi, kết nối với các nhà khoa học để đưa ra các vấn đề sản xuất, cũng như lắng nghe các nhà khoa học phổ biến các mô hình kinh doanh mới. Mô hình câu lạc bộ đổi mới sáng tạo ngành rau quả này đã triển khai được tại một số địa phương và sự tham gia của rất nhiều doanh nghiệp và hợp tác xã.

Có một loạt cơ chế trong luật mới, hiện nay quỹ khoa học công nghệ của các bộ ngành, địa phương đã cho phép thêm các nội dung chi mới, hỗ trợ cho các sáng kiến, giải pháp kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất. Thứ hai là các chương trình hỗ trợ về sở hữu trí tuệ, nhãn hiệu, đặc biệt là hỗ trợ các hợp tác xã đăng ký nhãn hiệu, khai thác nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý. Thứ ba, hỗ trợ vốn vay cho đổi mới công nghệ. Thứ tư, hỗ trợ voucher tài chính để cho phép bà con dùng hỗ trợ tài chính để thử công nghệ, thử các giải pháp kỹ thuật, các giải pháp chuyển đổi số. Cuối cùng là các chương trình cho quỹ phổ biến tri thức, phổ biến mô hình cho bà con nông dân. Toàn bộ đề tài khoa học hiện nay theo hướng đặt hàng từ sản xuất, từ yêu cầu của doanh nghiệp, hợp tác xã. Kết quả đưa ra sẽ chuyển giao cho doanh nghiệp, hợp tác xã sử dụng.

Về câu hỏi của bà Vương Thị Thương liên quan đến kết nối internet ở vùng sâu vùng xa còn chập chờn, trong năm 2025 đã triển khai 2 giải pháp rất quan trọng trong Nghị quyết 193 thí điểm cơ chế của Quốc hội, cho phép các trạm phát được hỗ trợ thêm khi phủ sóng tại vùng sâu vùng xa từ quỹ viễn thông công ích. Hiện nay trạm phát sóng đang được xây dựng thêm cho các vùng sâu vùng xa. Thứ hai, hiện nay Chính phủ đang nhận 2 hồ sơ thí điểm công nghệ internet vệ tinh từ các vệ tinh tầm thấp (LEO satellites) - starlink/oneweb... Sau khi cấp phép thí điểm xong sẽ góp phần kết nối vùng sâu vùng xa tốt hơn.

Với câu hỏi của ông Phạm Văn Thạch liên quan đến xây dựng các mô hình làng nông nghiệp công nghệ cao, như vừa nói, mô hình này cũng như mô hình câu lạc bộ đổi mới sáng tạo các ngành rau quả.. Thời gian tới, chúng tôi sẽ cùng với Bộ Nông nghiệp và Môi trường thúc đẩy các mô hình câu lạc bộ đổi mới sáng tạo để kết nối giữa nhà khoa học, doanh nghiệp, hợp tác xã với bà con nông dân.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng: Tôi gom hai câu hỏi liên quan đến lĩnh vực khoa học - công nghệ là một trong những vấn đề rất quan trọng đối với ngành nông nghiệp, nông thôn.

Về câu hỏi của bà Phạm Thị Lý liên quan đến khoảng cách giữa nghiên cứu và chuyển giao ứng dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp, đây là vấn đề rất sát với thực tiễn hiện nay và Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng nhận thức rõ điều này. Do đó, khi đề xuất và phê duyệt nhiệm vụ nghiên cứu khoa học, cần xác định ngay đơn vị sẽ tiếp nhận và sử dụng kết quả nghiên cứu. Đồng thời, các tổ chức và cá nhân khi đề xuất nhiệm vụ khoa học công nghệ phải xuất phát từ nhu cầu thực tiễn; thực tiễn đòi hỏi nghiên cứu nội dung gì và đơn vị nào sẽ tiếp nhận kết quả cần được xác định ngay từ đầu.

Trong thực tế, thời gian trước có khá nhiều đề tài nghiên cứu do chưa sát thực tiễn, dẫn đến nghiên cứu rồi nhưng không ứng dụng được. Cùng với những chính sách chung của Bộ Khoa học và Công nghệ liên quan đến vấn đề khoa học công nghệ và chuyển đổi số, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã và đang xây dựng hoàn thiện hệ thống văn bản. Trong đó, có tập trung vào khắc phục, giải quyết những vấn đề bà Phạm Thị Lý đặt ra. Đặc biệt, những văn bản dưới luật chúng tôi cũng chú trọng để tạo sự liên kết giữa nhà khoa học và thực tiễn người dùng, đặc biệt là vai trò của doanh nghiệp, của hợp tác xã, người nông dân trong việc đưa khoa học - công nghệ vào thực tiễn. Trong quá trình nghiên cứu, rất mong bà Phạm Thị Lý tiếp tục gắn bó, phối hợp với ngành nông nghiệp, nông thôn.

Đối với câu hỏi của ông Phạm Đức Trọng liên quan đến đề xuất về mô hình "làng nông nghiệp công nghệ cao". Hiện nay, khái niệm "làng nông nghiệp công nghệ cao" chưa có trong các văn bản quy phạm pháp luật, chỉ có vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đã được Chính phủ quy định (tại Quyết định số 66/2015/QĐ-TTg, ngày 25/12/2015 của Thủ tướng Chính phủ quy định tiêu chí, thẩm quyền, trình tự, thủ tục công nhận vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao). Thực tế, vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao hiện nay trên cả nước đã thực hiện được 12 vùng ở một số địa phương, khá khiêm tốn.

"Làng nông nghiệp công nghệ cao" như đề xuất của ông Phạm Đức Trọng có những hướng khá rộng so với mô hình này. Chúng tôi rất ủng hộ nghiên cứu để hình thành mô hình triển khai được rộng nhất trong thực tiễn. Trong đấy, có thể thực hiện rút ngắn khoảng cách giữa nghiên cứu ứng dụng, như đóng vai trò là nơi thử nghiệm, nơi học tập, nơi lan tỏa những kết quả nghiên cứu khoa học và kết nối giữa đơn vị nghiên cứu, các viện, trường với hợp tác xã.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân: Tháng 10 vừa qua, Bộ Công Thương đã phối hợp tổ chức một Diễn đàn đối thoại. Trong Diễn đàn, nhiều nội dung đã được giải đáp kịp thời, có những khuyến nghị, hỗ trợ, chỉ đạo trực tiếp. Ngay chiều nay, Quốc hội sẽ bấm nút thông qua Luật Thương mại điện tử, trong đó có các nội dung rất quan traongj: Cơ chế chính sách hỗ trợ bà con nông dân, doanh nghiệp nhỏ và vừa vùng sâu, vùng xa, khuyến khích thương mại cho bà con nông dân.

Về vấn đề tổ chức đào tạo và kỹ năng bán hàng online, trong năm 2025, Bộ Công Thương đã phối hợp với các địa phương, doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp thương mại điện tử, các sàn thương mại điện tử tổ chức hơn 100 lớp đào tạo, tập huấn cho các cán bộ quản lý nhà nước, doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất kinh doanh, sinh viên khởi nghiệp. Tổng số gần 10.000 học viên tham dự các lớp này với các chủ đề đa dạng như ứng dụng thương mại điện tử cho thanh niên khởi nghiệp, kỹ năng phát triển thương hiệu cá nhân, cải thiện kỹ năng livestream, ứng dụng AI để phát triển thương hiệu, hỗ trợ kinh doanh trên nền tảng số, nâng cao kỹ năng ứng dụng thương mại điện tử trong quản lý kinh doanh… Các nội dung đào tạo này rất đơn giản và thực tế, với phương châm "cầm tay chỉ việc", "nông dân dạy nông dân", đào tạo thực chiến tại thực địa…

Đại biểu có đề cập đến "các chiến thần, các KOC", chúng tôi cho rằng những người nông dân livestream chính là các chiến thần. Bởi vì họ là người trực tiếp tham gia lao động sản xuất, từ đó chúng ta sẽ có những câu chuyện hay, những chia sẻ về sản phẩm từ thực tế.

Bên cạnh đó, chúng ta thấy thực tế là có một số lãnh đạo cấp tỉnh, cấp sở, thậm chí cấp bộ, cũng đã tham gia livestream và có hiệu quả rất cao.

Một vấn đề khác cũng rất được quan tâm là làm sao tiếp tục tiêu thụ được hàng hóa, sản phẩm bên cạnh phương thức thương mại điện tử. Thương mại điện tử hiện nay phát triển rất mạnh, hằng năm, tăng trưởng từ 20-25%; khả năng cao là năm 2025 doanh thu sẽ đạt khoảng 30 tỷ USD, đóng góp khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng. Như vậy vẫn còn dư địa rất lớn để phát triển thương mại điện tử.

Chúng tôi đang xây dựng các chính sách để hỗ trợ bà con nông dân cũng như các doanh nghiệp tham gia vào thương mại điện tử. Thứ nhất là nhóm liên quan đến chính sách hỗ trợ giảm chi phí. Chúng tôi đang xây dựng chương trình phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2026 đến 2030. Thứ hai là xây dựng các mô hình, nội dung đào tạo và đặc biệt là liên kết hỗ trợ của các ngành. Thứ ba là đề xuất xây dựng cổng, sàn bán hàng online chung. Bộ Công Thương đã và đang phối hợp với các địa phương và hỗ trợ các hộ kinh doanh, doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân tham gia vào sàn chung do Bộ Công Thương xây dựng.

Ngoài ra, ở các địa phương, chúng tôi đề xuất có cơ chế hỗ trợ xây dựng các trang cũng như các chiến dịch riêng cho nông sản địa phương. Thực tế chứng minh là có một số sàn phẩm riêng ví dụ như là Vải thiều Bắc Giang, Chè Thái Nguyên trên một số các nền tảng số hoạt động rất hiệu quả và rất cần nhân rộng mô hình như thế. 

Bổ sung thêm một số nội dung, Thủ tướng Chính phủ cho biết, về thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu khoa học, sau khi có Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, các cơ quan đã xây dựng một loạt cơ chế, chính sách. Đồng thời, người sản xuất, người tiêu dùng, người phân phối phải tăng cường đặt hàng cho các nhà khoa học. Đây là hai chiều rất quan trọng.

Để hỗ trợ việc bán hàng online, Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ đạo các tập đoàn bảo đảm sóng và điện cho nông dân, cho vùng sâu vùng xa, vùng biên giới hải đảo. Từ đó, thúc đẩy xây dựng chính phủ số, xã hội số, công dân số, giúp mọi người phải biết sử dụng chuyển đổi số, mua bán online.

Về truy xuất nguồn gốc, Thủ tướng cho biết Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các cơ quan liên quan đã quy định về truy xuất nguồn gốc và sở hữu trí tuệ; các bộ ngành, địa phương, cơ quan liên quan có liên quan phải thực hiện nghiêm các quy định về truy xuất nguồn gốc, trong đó có chống khai thác thủy sản IUU, xử phạt nghiêm minh các vi phạm.

Liên quan chính sách thuế, phí và lệ phí, cho rằng hiện đã ưu tiên nhất cho nông nghiệp, cơ bản là miễn hết, Thủ tướng đề nghị các đại biểu tiếp tục đề xuất cấp có thẩm quyền. Đồng thời, với tinh thần hài hòa với mặt bằng chung, ngành nông nghiệp, các hợp tác xã, người nông dân, các chủ thể liên quan cũng phải vươn lên, trưởng thành, lớn mạnh hơn nữa, cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng, đóng góp nhiều hơn cho đất nước, cho sự phát triển chung.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương đang tiếp tục xây dựng, phát triển các sàn giao dịch hàng hóa bảo đảm công khai, minh bạch, góp phần chống gian lận thương mại, bán hàng giả, hàng nhái, bán hàng không công khai, không minh bạch.

Ông Lê Tuấn Anh, Giám đốc Hợp tác xã Nông công nghiệp và Thương mại Du lịch Than Uyên, tỉnh Lai Châu: Để nông nghiệp, nông dân, nông thôn phát triển hiệu quả và bền vững, tôi có hai nội dung đề xuất, kiến nghị như sau:

Một là, kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương xây dựng một cơ chế phối hợp để thúc đẩy liên kết vùng trong sản xuất nông nghiệp, tháo gỡ vướng mắc về cơ chế, chính sách liên kết, khuyến khích phát triển chuỗi giá trị nông sản bền vững gắn với chuyển đổi số, nông nghiệp xanh, kinh tế tuần hoàn. Đề xuất quy định cụ thể trách nhiệm của cấp xã, cấp tỉnh trong vai trò làm "bà đỡ" của chuỗi liên kết. Thậm chí cần đưa vào chỉ tiêu đánh giá hoàn thành nhiệm vụ của một lãnh đạo xã, tỉnh về tiêu chí thúc đẩy liên kết này.

Hai là, kiến nghị Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ tiêu thụ nông sản theo hướng ổn định, bền vững. Thực tế hiện nay, sản phẩm hàng hóa của người nông dân, hợp tác xã dù đạt được các tiêu chuẩn chất lượng nhưng rất khó có mặt ở các siêu thị. Do đó cần nghiên cứu để có cơ chế, chính sách hỗ trợ nông dân, hợp tác xã tiêu thụ sản phẩm tại các hệ thống bán lẻ, siêu thị trên thị trường.

Bà Nguyễn Thị Trâm, Nông dân xuất sắc tỉnh Bắc Ninh, chuyên đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao: Tôi có một số đề xuất, kiến nghị như sau:

Thứ nhất, với tình hình diễn biến thời tiết phức tạp như hiện nay, việc đầu tư vào công nghệ cao cũng như ứng dụng khoa học công nghệ là điều cần thiết. Tuy nhiên để nông dân chuyển đổi từ canh tác truyền thống sang ứng dụng công nghệ khoa học, cần vốn rất lớn. Nhưng trên thực tế, nông dân chúng tôi rất khó vay được vốn do nguồn đất sản xuất chủ yếu là đi thuê cũng như là tài sản thế chấp nên không đủ để đầu tư giai đoạn đầu. Nguồn vốn chúng tôi được vay qua quỹ hỗ trợ nông dân rất thấp. Qua hội nghị hôm nay tôi kiến nghị Chính phủ có thể hình thành quỹ tín dụng, có thể thông qua Hội Nông dân, để chúng tôi có thể vay được nguồn vốn này hỗ trợ trực tiếp cho những dự án đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao cũng như ứng dụng khoa học công nghệ.

Thứ hai là vấn đề an toàn thực phẩm. Đây là vấn đề Đảng, Nhà nước, Chính phủ đặc biệt quan tâm và có nhiều chỉ đạo. Tuy nhiên nhiều địa phương chưa thực sự chú trọng vấn đề này. Qua đại hội vừa qua, đồng chí Tổng Bí thư cũng đã có chỉ đạo nếu không an toàn thực phẩm thì xây bao nhiêu bệnh viện cũng không đủ. Tôi nhận thấy rằng, phát triển nông nghiệp cần gắn với vệ sinh an toàn thực phẩm. Gần đây, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đã tổ chức hội thảo Đề án tuyên truyền, vận động, hướng dẫn nông dân sản xuất vệ sinh an toàn thực phẩm. Chúng tôi rất mong muốn Đề án này sớm được thực hiện để nông dân chúng tôi có thể tham gia.

Thứ ba, hiện nay nguồn đất dành cho nông nghiệp không còn nhiều, rất khó để thu hút người trẻ cũng như người có năng lực về nông thôn sản xuất nông nghiệp. Tôi kiến nghị Chính phủ và các cơ quan địa phương, ban ngành nghiên cứu cơ chế chính sách để hình thành những khu công nghiệp dành riêng cho nông nghiệp. 

Đại diện Tập đoàn Hùng Nhơn: Các doanh nghiệp, tập đoàn, tổng công ty như chúng tôi thấy việc hợp tác với các doanh nghiệp, nhất là những doanh nghiệp FDI, đóng vai trò rất quan trọng trong việc phát triển các tập đoàn.

Ngày 13/12/2022, Thủ tướng Chính phủ đã chứng kiến ký kết MOU giữa Tập đoàn Hùng Nhơn cùng Tập đoàn Hoàng gia De Heus Hà Lan tại Amsterdam, thủ đô của Hà Lan. Tới thời điểm này, chúng tôi đã thực hiện tham vọng phát triển, nhất là tập trung cho xuất khẩu theo Thủ tướng chỉ đạo. Dự kiến đầu năm 2026 sẽ xuất khẩu lô gà đầu tiên đi Hà Lan, một thị trường rất khó tính.

Trong bước phát triển đó, chúng tôi nhận định việc tập trung phối hợp cùng các "gã khổng lồ" thế giới với mong muốn là các doanh nghiệp Việt Nam liên kết với chuỗi và chúng ta tập trung phát triển để cùng các doanh nghiệp hàng đầu thế giới tham gia mảng nông nghiệp của Việt Nam. Tới thời điểm này, Tập đoàn Hùng Nhơn cũng liên doanh cùng các doanh nghiệp, ví dụ như là Tập đoàn De Heus Hà Lan 113 năm kinh nghiệm, công ty Big Dutchman của Đức và một tập đoàn chuyên về biogas của Bỉ. Đây là các công ty hàng đầu thế giới. Chúng tôi dự kiến đầu năm 2026 sẽ tập trung đầu tư tại tỉnh Tây Ninh một cái nhà máy giết mổ hiện đại nhất Đông Nam Á theo mô hình liên kết chuỗi.

Chúng tôi kiến nghị có giải pháp để tối ưu hóa nghị quyết đất đai mà Chính phủ cùng các bộ, ban, ngành đưa ra và để các doanh nghiệp ở Việt Nam sánh vai được các tập đoàn hàng đầu thế giới về mảng nông nghiệp. Rồi tạo cơ chế đột phá để chúng ta cùng phát triển, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp, chuyên gia của các nước vào khảo sát được nhanh hơn. Chúng tôi cũng đang khảo sát ở các tỉnh Tây Nguyên, ví dụ như Đắk Lắk, Gia Lai, Lâm Đồng, tập trung cho vùng nguyên liệu gắn với hợp tác xã, gắn với nông dân. Hiện tại Việt Nam đang nhập khẩu ngô, bắp rất lớn nên chúng tôi đang xây dựng một hệ thống để phối hợp với nông dân ở các vùng, nhất là vùng Tây Nguyên.

Kiến nghị của chúng tôi là làm sao để chúng tôi xuất khẩu, nhất là tạo ra những giá trị, hành lang pháp lý. Chúng tôi đã khảo sát ở nhiều quốc gia như Hà Lan và đã định hình từ cách đây 10 năm, các trang trại của chúng tôi đều xây dựng theo hệ thống GlobalGAP theo tiêu chuẩn quốc tế là 349 tiêu chí. Chúng tôi đã xây dựng hành lang chống động đất chúng tôi sử dụng những trang trại trên vùng cao, có thể chi phí đầu tư tăng gấp 30% nhưng sẽ giảm được những nguy cơ động đất, nguy cơ thiên tai. Cách đây khoảng 5 năm, chúng tôi cùng với các bạn Hà Lan đã xây dựng các trang trại như thế ở Tây Nguyên như Đắk Lắk, Gia Lai, Lâm Đồng và Đồng Nai, Tây Ninh. Chúng tôi cũng cảm nhận được trong định hướng phát triển của Chính phủ về vai trò của các doanh nghiệp Việt Nam là phải tự thân vận động, tự định hình để phát triển. Chúng tôi mong muốn Chính phủ cùng các bộ, ban, ngành hỗ trợ mạnh mẽ hơn, nhất là thể chế và bên cạnh đó, có những chính sách cụ thể hơn để chúng tôi liên kết tạo ra chuỗi toàn cầu, để xuất khẩu. Chúng tôi có kiến nghị đó để phát huy hơn nữa vai trò các doanh nghiệp FDI hoặc cơ chế hợp tác công tư PPP. Chúng tôi mong muốn Thủ tướng có cơ chế chính sách mạnh mẽ hơn để nhân điển hình rộng ra cho các doanh nghiệp Việt Nam, nhất là mảng nông nghiệp để chúng ta liên kết được những gã khổng lồ trên thế giới phát triển mảng nông nghiệp công nghệ cao. 

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung: Ý kiến vừa rồi trùng khớp với chỉ đạo xuyên suốt của Thủ tướng Chính phủ đối với Bộ Tài chính trong thời gian qua, đó là tập trung nâng cao thương hiệu và giá trị sản phẩm nông nghiệp Việt Nam, đồng thời chúng ta giải quyết bài toán muôn thuở 'được mùa mất giá'. Đây là chỉ đạo xuyên suốt của Chính phủ cả giai đoạn vừa qua. Bộ Tài chính nhận thấy thể hiện ở 4 lĩnh vực, 4 chỉ đạo xuyên suốt về xây dựng thể chế trong thời gian qua.

Thứ nhất, làm sao để nâng cao chất lượng sản phẩm hàng hóa ngay sau khi sản xuất. Thông qua hỗ trợ đào tạo năng lực như các đai biểu đã nói và hỗ trợ các khu vực kinh tế tập thể cùng với hỗ trợ trực tiếp cho các hộ nông dân thông qua các chính sách để có sản phẩm tốt. Đồng thời, phải kiểm soát an toàn thực phẩm, kiểm soát dư lượng kháng sinh, v.v…

Thứ hai, làm sao chúng ta giảm chi phí. Đây là vấn đề lớn nhất và khó nhất mà Nhà nước đã chia sẻ rất nhiều. Đó là tất cả các chính sách thuế, phí, lệ phí cơ bản chúng ta đều miễn hoặc giảm cho nông nghiệp. Trong thời gian COVID-19, các chi phí như điện, truyền thông cũng được miễn giảm.

Thứ ba, tập trung phát triển thị trường trong nước và thị trường xuất khẩu. Đây là 2 việc mà Bộ Tài chính cũng được giao bằng các nhiệm vụ, chương trình cụ thể. Ví dụ, Bộ Tài chính bên cạnh việc hỗ trợ Bộ Công Thương phát triển kênh bán hàng, cũng thực hiện bổ sung đào tạo trực tiếp cho nông dân thông qua các đối tác đang thực hiện thương mại điện tử tại Việt Nam như Google, Facebook để mở được các shop để livestream nhanh nhất. Hay như Thủ tướng chỉ đạo, hiện tại, Bộ Tài chính đang làm việc với Amazon để mời họ về đây, đặt cứ điểm tại Việt Nam, thiết lập các trung tâm logistics, như vậy nông dân có thể bán hàng trực tiếp trên Amazon.

Đấy là các thị trường thương mại điện tử, ngoài ra còn các thị trường khác. Như gần đây, Thủ tướng đi công tác tại Trung Đông và châu Phi, luôn đặt vấn đề xuất khẩu Việt Nam mang tính dài hạn. Chúng ta vừa đa dạng hóa thị trường, không phụ thuộc vào một thị trường, đảm bảo xuất khẩu mang tính chiến lược, vừa đảm bảo an ninh lương thực, vừa mang lại lợi ích cho cả hai bên. Vừa rồi, Bộ Tài chính đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước thực hiện xuất cấp, mua dự trữ để ổn định giá, không để lượng cung hàng hóa quá lớn trên thị trường dẫn đến giảm giá, hay ngân hàng hỗ trợ doanh nghiệp thông qua cấp bù lãi suất để dự trữ hàng hóa, đặc biệt trong dịp Tết. Có thể nói những hoạt động, chỉ đạo như vậy của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ thúc đẩy có được cả thị trường trong nước vào ngoài nước.

Tuy nhiên thực tiễn vẫn còn những vấn đề chưa tốt. Ví dụ, Trung ương đã ban hành Nghị quyết 20 về phát triển kinh tế tập thể, Chính phủ đã trình Quốc hội Luật năm 2017, cũng như có Nghị định 113, trong đó có việc mà nhiều đại biểu ở đây quan tâm là quy định rất rõ về việc hỗ trợ cho Hợp tác xã và Tổ hợp tác đào tạo, đào tạo trực tiếp, đào tạo tại chỗ cùng với đào tạo năng lực cụ thể như đào tạo kế hoán…; hỗ trợ HTX và Tổ hợp tác mua sắm trang thiết bị nhà xưởng từ ngân sách nhà nước. Tuy nhiên việc này địa phương thực hiện chưa tốt.

Bên cạnh việc hỗ trợ từ Hội Nông dân các địa phương, bản thân Liên minh Hợp tác xã và chính quyền địa phương hiện nay chưa thực sự quan tâm đúng mức. Nếu thực hiện tốt các chính sách này, chúng ta vừa thực hiện được cả Nghị quyết 57 vừa thực hiện được Nghị quyết 20 về phát triển kinh tế tập thể.

Tiếp tục cập nhật...