Vấn đề bà Dung hỏi, Luật sư Lê Văn Đài, Văn phòng Luật sư Khánh Hưng - Đoàn Luật sư Hà Nội trả lời như sau:
Chế độ với cán bộ tiền khởi nghĩa
Khoản 4, khoản 5 Điều 1 Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng số 04/2012/UBTVQH13 được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua ngày 16/7/2012 có hiệu lực từ ngày 1/9/2012, sửa đổi, bổ sung Điều 9, Điều 10 Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng năm 2005 như sau:
Các chế độ ưu đãi đối với người hoạt động cách mạng trước ngày 1/1/1945 và người hoạt động cách mạng từ ngày 1/1/1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 (trước đây gọi là cán bộ tiền khởi nghĩa) bao gồm:
- Trợ cấp hàng tháng, phụ cấp hàng tháng;
- Bảo hiểm y tế; điều dưỡng phục hồi sức khỏe hàng năm; cấp phương tiện trợ giúp, dụng cụ chỉnh hình cần thiết;
- Cấp tiền mua báo Nhân dân; được tạo điều kiện tham gia sinh hoạt văn hóa, tinh thần phù hợp;
- Được Nhà nước hỗ trợ cải thiện nhà ở căn cứ vào công lao và hoàn cảnh của từng người.
Thân nhân được hưởng trợ cấp khi cán bộ tiền khởi nghĩa chết
Các chế độ ưu đãi khi người hoạt động cách mạng trước ngày 1/1/1945, người hoạt động cách mạng từ ngày 1/1/1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 chết bao gồm:
- Người hoạt động cách mạng trước ngày 1/1/1945, người hoạt động cách mạng từ ngày 1/1/1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 đang hưởng chế độ ưu đãi (nêu trên) mà chết thì người tổ chức mai táng được nhận mai táng phí, thân nhân được hưởng một khoản trợ cấp;
- Người hoạt động cách mạng trước ngày 1/1/1945, người hoạt động cách mạng từ ngày 1/1/1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 đã chết mà chưa hưởng chế độ ưu đãi (nêu trên) thì thân nhân được hưởng trợ cấp một lần;
- Cha đẻ, mẹ đẻ; vợ hoặc chồng; con dưới 18 tuổi hoặc từ đủ 18 tuổi trở lên nếu còn tiếp tục đi học hoặc bị khuyết tật nặng, khuyết tật đặc biệt nặng được hưởng trợ cấp tiền tuất hàng tháng.
Trường hợp cha đẻ, mẹ đẻ, vợ hoặc chồng sống cô đơn không nơi nương tựa, con mồ côi cả cha mẹ dưới 18 tuổi hoặc từ đủ 18 tuổi trở lên nếu còn tiếp tục đi học hoặc bị khuyết tật nặng, khuyết tật đặc biệt nặng được hưởng thêm trợ cấp tiền tuất nuôi dưỡng hàng tháng;
- Cha đẻ, mẹ đẻ; vợ hoặc chồng; con từ đủ 6 tuổi đến dưới 18 tuổi hoặc từ đủ 18 tuổi trở lên nếu còn tiếp tục đi học hoặc bị khuyết tật nặng, khuyết tật đặc biệt nặng được Nhà nước mua bảo hiểm y tế.
- Con của người hoạt động cách mạng trước ngày 1/1/1945, người hoạt động cách mạng từ ngày 1/1/1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 được hưởng chế độ ưu tiên trong tuyển sinh, tạo việc làm; được hỗ trợ để theo học tại cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân đến trình độ đại học.
Theo Điều 3 của Pháp lệnh số 04/2012/ UBTVQH13, thì thời điểm thực hiện quy định về các chế độ ưu đãi bổ sung đối với người có công với cách mạng và thân nhân theo quy định của Pháp lệnh này được thực hiện từ ngày 1/1/2013.
Trường hợp con cán bộ tiền khởi nghĩa được trợ cấp hàng tháng
Vấn đề bà Vũ Thị Dung hỏi: Trước ngày 1/10/2005, chính sách đối với cán bộ tiền khởi nghĩa thực hiện theo Pháp lệnh ưu đãi người hoạt động cách mạng, liệt sĩ và gia đình liệt sĩ, thương binh, bệnh binh, người hoạt động kháng chiến, người có công giúp đỡ cách mạng năm 1994 và Nghị định số 28/CP ngày 29/4/1995 của Chính phủ.
Theo đó, cán bộ tiền khởi nghĩa được hưởng các chế độ ưu đãi theo Điều 5 Pháp lệnh 1994 hoặc Điều 6 Nghị định 28/CP năm 1995 như: Khi còn sống cán bộ tiền khởi nghĩa được hưởng phụ cấp ưu đãi hàng tháng; được Nhà nước mua bảo hiểm y tế, tổ chức sinh hoạt văn hoá, tinh thần phù hợp, cấp tiền mua báo Nhân dân; được Nhà nước cấp hoặc hỗ trợ về nhà ở căn cứ vào công lao và hoàn cảnh cụ thể từng người; khi chết, người tổ chức mai táng được cấp tiền lễ tang, chôn cất và thân nhân được hưởng trợ cấp tiền tuất.
Trường hợp cán bộ tiền khởi nghĩa đã chết tháng 9/2003 như bà Dung phản ánh, nếu kiểm tra lại hồ sơ hưởng chính sách lưu tại cơ quan Lao động - Thương binh và Xã hội có cơ sở kết luận khi chết cán bộ tiền khởi nghĩa đó chưa được hưởng chế độ ưu đãi, nay theo quy định tại các điểm b, c, d khoản 3 Điều 9 và các điểm b, c, d khoản 3 Điều 10 Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng đã được sửa đổi, bổ sung theo khoản 4, khoản 5 Điều 1 Pháp lệnh số 04/2012/UBTVQH13 ngày 16/7/2012 thì thân nhân của người đó được hưởng trợ cấp một lần.
Riêng đối với người con gái trên 18 tuổi bị mắc bệnh tâm thần nặng, mất năng lực hành vi được hưởng thêm trợ cấp tiền tuất nuôi dưỡng hàng tháng và được cấp thẻ bảo hiểm y tế.
Bà Dung có thể liên hệ với Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội cấp huyện, hoặc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội để được hướng dẫn chi tiết.
Luật sư Lê Văn Đài
VPLS Khánh Hưng – Đoàn Luật sư Hà Nội
* Thông tin chuyên mục có giá trị tham khảo với người đọc, không dùng làm tài liệu trong tố tụng pháp luật.
Tin liên quan:
>> Điều kiện trợ cấp vợ liệt sỹ tái giá
>> Hỗ trợ nhà ở đối với thân nhân người có công với cách mạng
>> Chế độ đối với thân nhân của người hoạt động kháng chiến