Chính phủ ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Đường sắt

Kế hoạch nhằm mục đích nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành và Nhân dân trong việc triển khai thi hành Luật Đường sắt. Đồng thời, xác định cụ thể nội dung công việc, tiến độ, thời hạn hoàn thành và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức có liên quan; trách nhiệm và cơ chế phối hợp giữa các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, các địa phương và cơ quan, tổ chức có liên quan trong việc tổ chức thực hiện các hoạt động triển khai thi hành Luật Đường sắt trên phạm vi cả nước.

Gửi kết quả rà soát, tình hình xử lý văn bản liên quan đến Luật Đường sắt trước ngày 31/10

Kế hoạch gồm 05 nội dung chính sau:

Về tổ chức quán triệt, tuyên truyền, phổ biến Luật Đường sắt, Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương và cơ quan, tổ chức có liên quan xây dựng, biên soạn tài liệu giới thiệu nội dung cơ bản và những điểm mới của Luật Đường sắt, phối hợp với Bộ Tư pháp đăng tải trên Cổng Thông tin điện tử Phổ biến giáo dục pháp luật quốc gia.

Đồng thời, tổ chức hội nghị quán triệt, phổ biến, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về Luật Đường sắt cho các bộ, ngành, địa phương và cơ quan, tổ chức có liên quan, đặc biệt là đội ngũ cán bộ, công chức được giao nhiệm vụ thực hiện các nội dung quản lý nhà nước về hoạt động đường sắt.

Bộ Xây dựng, các bộ, cơ quan ngang bộ; Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam và các cơ quan thông tin đại chúng khác ở trung ương và địa phương theo chức năng nhiệm vụ được giao, tổ chức tuyên truyền, phổ biến nội dung cơ bản và những điểm mới của Luật Đường sắt, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, phổ biến bảo đảm thực chất, hiệu quả, phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế và từng nhóm đối tượng cụ thể, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quá trình truyền thông, phổ biến; đăng tải thông tin tuyên truyền trên các chuyên mục, chương trình, bản tin, bài phát thanh, báo in, báo điện tử trung ương và địa phương để các cơ quan, tổ chức, cá nhân kịp thời tiếp cận, nắm bắt thông tin.

Các nhiệm vụ này triển khai trong quý III, IV năm 2025.

Về việc rà soát văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quy định của Luật, Bộ Xây dựng, các bộ, cơ quan ngang bộ; Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, rà soát, lập danh mục các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến quy định của Luật Đường sắt thuộc thẩm quyền quản lý nhà nước được phân công; căn cứ kết quả rà soát chủ động thực hiện theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền kịp thời sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ hoặc ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật bảo đảm phù hợp với quy định của Luật.

Các bộ, cơ quan ngang bộ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương gửi kết quả rà soát, tình hình xử lý văn bản thuộc thẩm quyền và đề xuất, kiến nghị (nếu có) về Bộ Xây dựng trước ngày 31/10/2025 để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Tổ chức tiếp nhận và xử lý các kiến nghị, đề xuất của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình thi hành Luật Đường sắt

Theo Kế hoạch, việc xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Đường sắt thực hiện theo danh mục và tiến độ tại Quyết định số 1526/QĐ-TTg ngày 14/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Danh mục và phân công cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản quy định chi tiết thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 9.

Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố chỉ đạo tổ chức soạn thảo, ban hành theo thẩm quyền văn bản quy phạm pháp luật để quy định chi tiết nội dung được giao trong Luật Đường sắt theo văn bản số 4705/BTP-CTXDVBQPPL ngày 04/8/2025 của Bộ Tư pháp về việc thông báo nội dung giao chính quyền địa phương quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ thứ 9.

Về việc kiểm tra, đôn đốc, theo dõi việc thi hành Luật Đường sắt và văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật, Bộ Xây dựng phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các cơ quan, tổ chức có liên quan thực hiện trong quý IV năm 2025 và các năm tiếp theo.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng, các bộ, cơ quan ngang bộ, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương theo chức năng, nhiệm vụ được giao thường xuyên hướng dẫn áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Đường sắt trên cơ sở đề nghị của cơ quan, kiến nghị của tổ chức, cá nhân. Đồng thời, tổ chức tiếp nhận và xử lý các kiến nghị, đề xuất của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình thi hành Luật Đường sắt và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật.

Điểm mới nổi bật của Luật Đường sắt

Luật Đường sắt số 95/2025/QH15 gồm 4 chương, 59 điều với nhiều điểm mới nổi bật, thể hiện quyết tâm tạo đột phá. Trước hết, luật dành riêng một chương để luật hóa 18 cơ chế, chính sách đặc thù mới về phát triển đường sắt. Các chính sách này nhằm tháo gỡ những điểm nghẽn trong phát triển hệ thống đường sắt: từ điều chỉnh quy hoạch, huy động vốn, rút gọn thủ tục đầu tư, đến cơ chế bồi thường, tái định cư, phát triển khoa học - công nghệ và đào tạo nhân lực ngành đường sắt.

Một nội dung quan trọng khác là các cơ chế nhằm tăng cường tính kết nối của hệ thống đường sắt. Luật mới bổ sung quy định các sân bay lớn (trên 30 triệu khách/năm), cảng biển lớn và cảng cạn lớn phải có đường sắt kết nối vào cảng; chủ đầu tư các công trình này phải dành quỹ đất và đầu tư đồng bộ hạ tầng kết nối theo quy hoạch. Quy định này góp phần phát huy vai trò của đường sắt trong mạng lưới giao thông quốc gia.

Ngoài ra, Luật mới cũng đưa ra nhiều ưu đãi đặc thù để thu hút đầu tư tư nhân vào phát triển đường sắt như: miễn giảm tiền thuê đất; tín dụng ưu đãi, bảo lãnh Chính phủ; ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp; và miễn thuế nhập khẩu vật tư, thiết bị trong nước chưa sản xuất được.

Luật mới cũng cho phép phát triển đô thị xung quanh nhà ga theo mô hình đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD) để khai thác quỹ đất tạo nguồn lực tái đầu tư đường sắt. Phạm vi điều chỉnh của luật được mở rộng đến cả đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị, đồng thời tách bạch quản lý nhà nước với hoạt động kinh doanh, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh.

Tuyết Thư