Chung tay giải quyết thách thức toàn cầu về ô nhiễm nhựa

Ông Trương Đức Trí, Phó Cục trưởng Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam cho biết, ô nhiễm chất thải nhựa, bao gồm ô nhiễm rác thải nhựa đại dương đã trở thành một trong ba thách thức toàn cầu lớn nhất về môi trường hiện nay - Ảnh: VGP/Lưu Hương

Phát biểu tại Hội thảo, ông Trương Đức Trí, Phó Cục trưởng Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam cho biết, ô nhiễm chất thải nhựa, bao gồm ô nhiễm rác thải nhựa đại dương đã trở thành một trong ba thách thức toàn cầu lớn nhất về môi trường hiện nay.

Nhận thức được điều đó, Chính phủ Việt Nam đã dành sự quan tâm đặc biệt thông qua những cam kết quốc tế và hành động quyết liệt nhằm đóng góp vào nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế để giải quyết thách thức to lớn này, hướng đến môi trường trong lành và sự phát triển bền vững cho các thế hệ mai sau.

Các cam kết quốc tế của Việt Nam đã được cụ thể hóa trong các văn bản chỉ đạo và hệ thống chính sách và pháp luật thời gian qua, điển hình, như: Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; Nghị quyết số 36-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam trở thành quốc gia "tiên phong trong khu vực về giảm thiểu chất thải nhựa đại dương"; Quyết định số 1746/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý rác thải nhựa đại dương đã đặt ra yêu cầu "Thực hiện có kết quả các sáng kiến và cam kết của Việt Nam với quốc tế về giải quyết các vấn đề rác thải nhựa mà trọng tâm là rác thải nhựa đại dương".

TS. Michael Parsons, Cố vấn chính sách của Bộ TN&MT phát biểu tại hội thảo

Theo ông Trương Đức Trí, thông qua Nghị quyết của Chương trình môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) năm 2022 về chấm dứt ô nhiễm nhựa, hướng tới một văn kiện ràng buộc pháp lý quốc tế, các quốc gia thành viên đã thành lập Ủy ban đàm phán liên Chính phủ để điều phối quá trình đàm phán xây dựng một thỏa thuận toàn cầu. Đến nay, đã tổ chức được 2 phiên đàm phán cấp cao, phiên thứ ba sẽ diễn ra vào tháng 11 tới tại Kenya.

Bộ TN&MT được Thủ tướng Chính phủ giao là cơ quan thường trực về công tác đàm phán thỏa thuận toàn cầu của Việt Nam. Hiện nay, Bộ TN&MT đã và đang cùng với các bộ, ngành và các cơ quan liên quan chủ động tham gia các phiên đàm phán, thường xuyên tổ chức các hội nghị, hội thảo để trao đổi, thảo luận về quan điểm đàm phán của Việt Nam.

Báo cáo tại hội thảo, đại diện Bộ TN&MT cho biết, trước khi hội thảo tham vấn này diễn ra, Nhóm các nước châu Á-Thái Bình Dương (APG) đã có cuộc họp bên lề tham vấn khu vực Dự thảo số 0 và đạt được một số thỏa thuận: Tiếp tục đẩy mạnh các nỗ lực quản lý chất thải nhựa đã có như kế hoạch hành động quốc gia, sáng kiến G20 cũng như các chiến lược và lộ trình quốc gia.

APG thống nhất về tầm quan trọng của hợp tác và phối hợp quốc tế trong việc giải quyết ô nhiễm nhựa, cũng như việc chia sẻ thông tin và dữ liệu về nhựa và chất thải nhựa đóng vai trò quan trọng trong nội dung thỏa thuận; thống nhất cần cân nhắc sự tham gia của hệ thống thu gom phi chính thức, cộng đồng bản địa, phụ nữ, thanh niên.....

Đặc biệt trong việc quản lý kế hoạch hành động quốc gia, APG cho rằng sự đánh giá minh bạch và cải tiến liên tục sẽ là xương sống của thỏa thuận nhằm đảm bảo thực hiện hành động kiểm soát ô nhiễm trong suốt vòng đời của nhựa.

Tại hội thảo, TS. Michael Parsons, Cố vấn chính sách của Bộ TN&MT cho rằng, có 2 lĩnh vực chính nhận được sự quan tâm trong bản thảo đầu tiên của Hiệp ước về nhựa toàn cầu và các hiệp định quốc tế nêu trên.

Đó là hóa chất trong nhựa (có tác động tới sức khỏe con người và môi trường), việc kinh doanh các mặt hàng nhựa và bất kỳ mối lo ngại nào về sự chồng chéo giữa nội dung của Hiệp ước và các công ước sẽ được giải quyết bằng khả năng vận dụng chuyên môn khoa học và kỹ thuật của Hiệp ước để đạt được các hành động thiết thực và đem lại hiệu quả.

Trong 2 ngày diễn ra hội thảo (2-3/11), các đại biểu sẽ tập trung trao đổi, thảo luận về những đánh giá sơ bộ tính phù hợp giữa các mục tiêu của Dự thảo số 0 với các mục tiêu và định hướng của Chính phủ Việt Nam trên cơ sở các văn bản hiện hành; tiếp cận thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa trên cơ sở các điều ước quốc tế về môi trường mà Việt Nam là thành viên; quan điểm của một số tổ chức trong khu vực liên quan đến đàm phán Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa; cập nhật tình trạng sử dụng và ô nhiễm nhựa toàn cầu; các chính sách, quy định về quản lý chất thải nhựa tại Việt Nam; đánh giá tính khả thi của việc Việt Nam gia nhập Liên minh tham vọng cao (HAC)....

Lưu Hương