Chuyển đổi số bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau

Chiều 6/11, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại tổ về 3 dự án luật quan trọng: Luật Chuyển đổi số, Luật Công nghệ cao (sửa đổi) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ.

Các đại biểu Quốc hội thống nhất cao với sự cần thiết ban hành ba đạo luật này, nhấn mạnh đây là những dự án luật có ý nghĩa quan trọng đối với quá trình phát triển đất nước trong giai đoạn mới khi khoa học công nghệ, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trở thành trụ cột của tăng trưởng bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Đối với Luật Chuyển đổi số, thảo luận tại các tổ, nhiều đại biểu cho rằng đây là một dự án luật khó, bởi hiện nay rất ít quốc gia trên thế giới có một đạo luật riêng về lĩnh vực này. Vì thế, các đại biểu đánh giá cao sự chuẩn bị của Chính phủ và chia sẻ với cơ quan soạn thảo khi Việt Nam tiên phong trong việc xây dựng hành lang pháp lý cho chuyển đổi số.

Các ý kiến đều khẳng định việc ban hành luật là cần thiết, nhằm thể chế hóa chủ trương “đưa thể chế đi trước một bước” trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Hiện nay, các quy định pháp lý về chuyển đổi số còn phân tán trong nhiều đạo luật khác nhau, như: Luật Giao dịch điện tử, Luật Viễn thông, Luật An toàn thông tin mạng... nên thiếu cơ chế điều phối tổng thể giữa hạ tầng, dữ liệu, công nghệ và nhân lực.

Luật Chuyển đổi số ra đời sẽ xóa bỏ chồng chéo, thống nhất hành lang pháp lý, thiết lập cơ chế điều phối liên ngành và thúc đẩy hình thành Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số.

Bảo đảm 'không ai bị bỏ lại phía sau' trong chuyển đổi số

Nêu ý kiến thảo luận về dự án Luật Chuyển đối số, đại biểu Lê Quang Tùng (Đoàn Cần Thơ) lưu ý, mặt bằng chuyển đổi số hiện nay giữa các địa phương còn chênh lệch, đặc biệt tại vùng sâu, vùng xa. Do đó, luật cần có chính sách ưu tiên đầu tư hạ tầng số cho các địa phương khó khăn, thu hút các dự án công nghệ, bảo đảm sự phát triển đồng đều.

Cùng quan điểm, đại biểu Hoàng Đức Thắng (Đoàn Quảng Trị) nhấn mạnh, “không để ai bị bỏ lại phía sau” phải là nguyên tắc xuyên suốt. Ông đề nghị luật hóa chính sách chuyển đổi số bao trùm, từ việc mở rộng hạ tầng viễn thông, xây dựng trung tâm dữ liệu quốc gia, đến hỗ trợ internet, thiết bị cho hộ nghèo, cận nghèo và người dân ở vùng khó khăn. 

Bên cạnh đó, dịch vụ công trực tuyến phải thân thiện với người khuyết tật, đa ngôn ngữ và phù hợp với thiết bị cấu hình thấp, mạng yếu, giúp thu hẹp khoảng cách số giữa các vùng miền.

Đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Đoàn Quảng Trị) đề nghị bổ sung cơ chế, nguồn lực và ưu đãi cụ thể cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh và khu vực nông nghiệp trong quá trình chuyển đổi số. Đây là lực lượng chiếm trên 90% tổng số doanh nghiệp cả nước, song năng lực số còn hạn chế, trong khi chi phí đầu tư công nghệ lớn.

Theo đại biểu Nguyễn Minh Tâm, dự thảo Luật đã nêu định hướng hỗ trợ doanh nghiệp, nhưng cần cụ thể hóa hơn để có thể triển khai thực tế, giúp cộng đồng doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng chi phí và rủi ro khi chuyển đổi sang mô hình kinh doanh số.

Trong khi đó, đại biểu Trần Thị Thu Hằng (Đoàn Lâm Đồng) đề nghị dự thảo cần đồng bộ, thống nhất với các luật có liên quan, như Luật Dữ liệu, Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi)… để tránh chồng chéo, đảm bảo tính khả thi. Đồng thời, khi ban hành cần hạn chế tới mức thấp nhất việc phải chờ văn bản hướng dẫn để luật sớm đi vào cuộc sống.

Về chính sách của Nhà nước đối với chuyển đổi số, đại biểu Trần Thị Thu Hằng hoàn toàn nhất trí với dự thảo, đồng thời cũng nhấn mạnh cần ưu tiên phát triển hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực chuyển đổi số cho các cơ quan Nhà nước ở vùng sâu, vùng xa, vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số. Nếu không có sự đầu tư đồng bộ, việc triển khai sẽ dàn trải, tốn kém nhưng hiệu quả không cao. Thực tế, khi triển khai chính quyền địa phương 2 cấp, nhiều nơi rất khó khăn trong việc vận hành hệ thống số.

Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị cần có chính sách hỗ trợ người dân trong học tập, tiếp cận công nghệ số, giúp họ có kỹ năng cơ bản để tham gia các dịch vụ công trực tuyến. 

Thu Giang