Chuyên gia kiến nghị bổ sung hoàn thiện Luật Dầu khí (sửa đổi)

Phát biểu tại Hội thảo, ông Phạm Văn Sơn – Giám đốc điều hành Trung tâm Ứng phó sự cố môi trường Việt Nam cho hay: Lâu nay, có thực trạng là cơ quan quản lý và các doanh nghiệp đều coi thủ tục xây dựng kế hoạch phòng ngừa và ứng phó khẩn cấp sự cố môi trường giống như một thủ tục hành chính. Rất nhiều kế hoạch như kế hoạch ứng phó sự cố hóa chất, ứng phó sự cố tràn dầu, sự cố chất thải… sau khi làm xong được phê duyệt thì coi như đã xong và "cất vào tủ". Do đó, theo ông Sơn, cần đưa thêm vào dự thảo luật 2 nội dung doanh nghiệp và tổ chức tiến hành các hoạt động dầu khí cần làm là: Xây dựng kế hoạch để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, sau đó triển khai thực hiện. Nếu chỉ thẩm định xong không triển khai thực hiện thì không có giá trị gì cả.

Tương đương với nội dung này, cơ quan quản lý phải thẩm định, phê duyệt kế hoạch phòng ngừa và ứng phó khẩn cấp sự cố môi trường. Đặc biệt, phải kiểm tra, đánh giá thực tế, khảo sát trước khi thẩm định. Sau khi thẩm định, phải tham gia vào các buổi thực hành diễn tập định kỳ hằng năm xem các doanh nghiệp dầu khí có triển khai một cách thực tế hay không.

Đồng tình với quan điểm của ông Sơn, PGS.TS. Nguyễn Cảnh Nam - Hội Khoa học và Công nghệ mỏ Việt Nam - cho rằng, nên quy định cụ thể trong luật vấn đề liên quan tới sự cố môi trường, đồng thời, cần chú trọng việc thực thi, giám sát.

Liên quan đến những vấn đề này, theo TS. Nguyễn Quốc Thập - Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam, người trực tiếp điều hành hoạt động thăm dò và khai thác, thực tế các hoạt động dầu khí, từ rung nổ địa chấn nhỏ đến khoan và khai thác đều phải có đánh giá tác động môi trường, có thanh tra giám sát việc thực hiện. Tất cả đã nằm trong quy trình thực hiện các hợp đồng dầu khí mà nhà đầu tư phải tuân thủ. Từ lúc chúng ta bắt đầu có các hợp đồng dầu khí đến hiện nay, chưa xảy ra một vụ vi phạm nghiêm trọng nào do không tuân thủ quy trình.

Ngoài ra, do Biển Đông nằm trong khu vực giao thương quốc tế lớn, tàu bè đi lại nhiều dẫn đến dễ xảy ra tình trạng rơi vãi xăng dầu trên biển. Tuy nhiên, mọi sự cố đều được báo cáo với cơ quan chức năng để cùng vào cuộc xử lý. Do đó, theo TS. Thập, cho đến thời điểm hiện nay, công tác đánh giá, giám sát thực hiện và sau thực hiện khá ổn.

Tại Hội thảo, các chuyên gia cũng cho rằng, cần thiết kế luật theo tư duy tăng thu hút đầu tư, nhà đầu tư trong thăm dò khai thác dầu khí. Đồng thời, cần làm rõ một số khái niệm như dự án mới, dự án mở rộng, dự án ưu đãi đặc biệt, dự án trong chuỗi để để áp dụng chính sách ưu đãi trong hoạt động xuất - nhập dầu khí.

Mặt khác, dự thảo luật cũng nên thiết kế bổ sung quy định về trường hợp tước bỏ ưu đãi với nhà đầu tư nếu sai phạm, không tuân thủ các quy định./.

H.H