Chuyến thăm Hoa Kỳ của Tổng Bí thư: Tầm nhìn chiến lược và những thỏa thuận cụ thể

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hội đàm với Tổng thống Obama.

Để đạt tới cấp độ này, trong vòng 20 năm qua, Việt Nam và Hoa Kỳ đã bền bỉ, nỗ lực hành động với tinh thần xây dựng, vượt lên quá khứ, khắc phục khác biệt và hướng tới tương lai. Trải qua những phát triển tiệm tiến trong 15 năm đầu bình thường hóa quan hệ, từ 5 năm trở lại đây, hai nước đã tạo ra những xung lực mới, làm cho quan hệ hai nước mang những nội hàm chiến lược.

Những chuyển biến sâu sắc và mau lẹ ở châu Á-Thái Bình Dương đã dẫn đến một cuộc gặp gỡ lợi ích giữa một quốc gia “hạng vừa” ở Đông Nam Á với một cường quốc toàn cầu đang tái cân bằng chiến lược sang châu Á. Các mối quan tâm chiến lược của hai nước đã tạo ra động lực thúc đẩy quan hệ song phương đạt được nhiều thành tựu nổi bật trên các lĩnh vực kinh tế-thương mại, hợp tác giáo dục, khoa học-công nghệ, an ninh-quốc phòng.

Các cuộc trao đổi và các thỏa thuận đạt được trong cuộc gặp gỡ thượng đỉnh Việt Nam-Hoa Kỳ tại Washington lần này đã ghi nhận những thành tựu của 20 năm quan hệ, đồng thời thể hiện tầm nhìn chiến lược và bao quát nhiều lĩnh vực cụ thể. Đặc biệt, nổi bật trên một số nội dung sau đây:

Hai nước tái khẳng định tiếp tục hợp tác song phương trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh như đã đề cập trong Tuyên bố tầm nhìn chung về quan hệ quốc phòng Việt Nam-Hoa Kỳ. 

Hai nước nhất trí phối hợp chặt chẽ với các bên tham gia đàm phán khác để hoàn tất sớm nhất có thể Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP); tiến hành những cải cách cần thiết nhằm đáp ứng tiêu chuẩn cao của Hiệp định này.

Hai bên bàn bạc, trao đổi trên tinh thần thẳng thắn và xây dựng các vấn đề dân chủ, nhân quyền, tôn giáo. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã gặp gỡ đông đảo đại diện các tầng lớp xã hội Việt Nam-Hoa Kỳ, các cựu chiến binh, chức sắc tôn giáo, nhân sĩ, trí thức ở Mỹ. Tổng Bí thư đã trao đổi thẳng thắn, cởi mở các vấn đề mà các đại biểu quan tâm, giới thiệu các quan điểm của Đảng và Nhà nước Việt Nam thúc đẩy phát triển toàn diện vì hạnh phúc con người, đồng thời khẳng định tiếp tục đối thoại và hợp tác để bảo đảm ngày càng đầy đủ các quyền con người, trong đó có bình đẳng giới, quyền của các nhóm thiểu số và dễ bị tổn thương.

Việt Nam và Hoa Kỳ thể hiện sự nhất trí cao và các nhận thức chung đối với hàng loạt vấn đề khu vực và toàn cầu, từ các mối đe dọa an ninh truyền thống, phi truyền thống, thảm họa thiên nhiên, an ninh nguồn nước, biến đổi khí hậu, an ninh hạt nhân đến các quyền tự do hàng hải và hàng không, an ninh và an toàn hàng hải, bảo đảm tất cả hành động và hoạt động phải phù hợp với luật pháp quốc tế.

Kết quả nổi bật nhất trong chuyến thăm này là sự tăng cường hiểu biết, tin cậy lẫn nhau, tôn trọng nhau, nhân nhượng và đáp ứng các mối quan tâm của nhau, bình đẳng và cùng có lợi giữa Hoa Kỳ với Việt Nam.

Trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng ngày 7/7, Tổng thống Barack Obama đã nhìn nhận mặc dù vẫn còn tồn tại những bất đồng về tư tưởng và hệ thống chính trị, nhưng nhờ các nỗ lực của lãnh đạo Việt Nam và lãnh đạo hai đảng ở Mỹ, có thể thấy một mối quan hệ mang tính xây dựng đang xuất hiện dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau.

Phương châm hành động của quan hệ hai nước trong thời gian tới đã được xác định là vượt lên quá khứ, khắc phục khác biệt và thúc đẩy những lợi ích chung hướng tới tương lai.

TS. Nguyễn Ngọc Trường