Luật sư Trần Văn Toàn, Văn phòng luật sư Khánh Hưng - Đoàn luật sư Hà Nội trả lời bà Lê Thị Hoa Lan như sau:
Theo điểm a, điểm b, khoản 1 Điều 54 Luật BHXH, người lao động khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi;
- Nam từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi, nữ từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên;
Theo Mục E nghề Dệt may của Danh mục nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm (Loại VI, V) và nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm (Loại IV) ban hành kèm theo Quyết định số 1152/2003/QĐ-BLĐTBXH ngày 18/9/2003 của Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, thì các nghề, công việc của nghề may được quy định là nghề, công việc nặng nhọc, độc hại (Loại IV) gồm:
- May, khuyết cúc (khuy nút) trong may công nghiệp;
- Vận hành máy thổi form trong dây chuyền may;
- Cắt vải trong công nghệ may;
- Vận chuyển vải sợi trong kho nguyên liệu, kho sản phẩm và giữa các công đoạn của dây chuyền may;
- Kiểm gấp trong dây chuyền may;
- Đóng kiện trong dây chuyền may;
- Vệ sinh công nghiệp trong các nhà máy may.
Trường hợp của người chị bà Lê Thị Hoa Lan đến năm 2017 đủ tuổi nghỉ hưu (đủ 55 tuổi) và có thời gian đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại thuộc danh mục ban hành kèm theo Quyết định số 1152/2003/QĐ-BLĐTBXH ngày 18/9/2003 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH, nên chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu khi nghỉ việc theo quy định tại điểm a, điểm b, khoản 1 Điều 54 Luật BHXH.
Chị của bà Lan có thể lựa chọn phương án yêu cầu hưởng trợ cấp một lần hoặc tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện cho đủ 20 năm đóng BHXH để hưởng lương hưu:
- Căn cứ quy định tại điểm a, khoản 1; điểm a, điểm b, khoản 2 Điều 60; khoản 1, khoản 2 Điều 109 Luật BHXH, nếu không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện, chị bà Lan có thể yêu cầu hưởng BHXH một lần. Mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau: 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014; 2 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Hồ sơ đề nghị hưởng BHXH một lần gồm: Sổ BHXH; Đơn đề nghị hưởng BHXH một lần của người lao động.
- Căn cứ quy định tại điểm e, khoản 1, Điều 9 và khoản 2, Điều 6 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP ngày 29/12/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật BHXH về BHXH tự nguyện, đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng một lần cho những năm còn thiếu cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu. Thời điểm hưởng lương hưu được tính từ tháng liền kề sau tháng đóng đủ số tiền cho những năm còn thiếu.
Trường hợp chị bà Lan đã đủ điều kiện để hưởng lương hưu nhưng mới đóng BHXH được đủ 15 năm, nay có thể đóng BHXH tự nguyện một lần cho 5 năm còn thiếu cho đủ 20 năm đóng BHXH để hưởng lương hưu.
Luật sư Trần Văn Toàn
VPLS Khánh Hưng, Đoàn luật sư Hà Nội
* Thông tin chuyên mục có giá trị tham khảo người đọc, không dùng làm tài liệu trong tố tụng pháp luật.