Có nên nghiên cứu phát triển điện hạt nhân?

Chiều 17/10, tại họp báo thường kỳ quý III/2024 của Bộ KH&CN, trả lời câu hỏi của phóng viên về quan điểm của Bộ đối với việc phát triển điện hạt nhân, ông Phạm Quang Minh, Phó Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử (Bộ KH&CN) cho biết, trong bối cảnh chống biến đổi khí hậu và cân bằng CO2 theo các cam kết tại Hội nghị các bên tham gia Công ước Khung của Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 26 (COP26) và Hội nghị các Bên tham gia Công ước Khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 28 (COP28), chuyển đổi xanh trong cơ cấu nguồn điện là rất cần thiết.

Trong đó, xu thế của nhiều nước hiện nay là phát triển điện hạt nhân kết hợp cùng với năng lượng tái tạo. Điện hạt nhân có vai trò quan trọng trong phụ tải nền, tạo ra sự tin cậy và ổn định cho hệ thống điện.

Trong bối cảnh trên, điện hạt nhân là nguồn điện hầu như không phát thải CO2 (phát thải tương đương thuỷ điện và điện gió), sẽ là nguồn điện quan trọng trong cơ cấu nguồn điện của nhiều nước thời gian tới.

Việc nghiên cứu phát triển điện hạt nhân để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội tại Việt Nam được thể hiện trong bối cảnh các chính sách phát triển năng lượng bền vững, bảo đảm an ninh năng lượng và cam kết giảm phát thải carbon, đạt được mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050.

Điện hạt nhân được xem là một giải pháp quan trọng để bảo đảm an ninh năng lượng cho Việt Nam trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ điện gia tăng mạnh. Như vậy, bên cạnh các nguồn năng lượng tái tạo, điện hạt nhân có thể giúp cân bằng nguồn cung năng lượng, bảo đảm ổn định cho nền kinh tế - xã hội trong dài hạn.

Phát triển điện hạt nhân sẽ tạo ra đội ngũ nguồn nhân lực chất lượng cao để phát triển đất nước; đồng thời tạo cơ hội để thúc đẩy mạnh mẽ KHCN, đặc biệt là thúc đẩy ứng dụng kỹ thuật hạt nhân, công nghệ bức xạ trong các lĩnh vực y tế, nông nghiệp, công nghiệp và tài nguyên môi trường lên tầm cao mới; thúc đẩy các ngành công nghiệp nền tảng để phát triển đất nước (cơ khí chế tạo, đo lường, tự động điều khiển, công nghệ hoá học, vật liệu thép luyện kim...).

Từ góc độ về công nghệ, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam thấy rằng việc nghiên cứu, xem xét phát triển điện hạt nhân để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội là quan trọng và cần thiết trong giai đoạn hiện nay.

Tuy nhiên, ông Phạm Quang Minh cũng nhấn mạnh, muốn phát triển điện hạt nhân, việc ứng dụng các công nghệ hạt nhân tiên tiến và bảo đảm tiêu chuẩn an toàn cao nhất là rất quan trọng.

Hoàng Giang