Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà phát biểu tại họp báo - Ảnh: VGP/Đức Tuân
Theo Quyết định 767 ngày 29/4 của Chủ tịch nước, 8.055 phạm nhân đang chấp hành án phạt tù và 1 người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có đủ điều kiện được hưởng đặc xá năm 2025.
Phát biểu tại họp báo, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà cho biết, đặc xá năm 2025 một lần nữa tiếp tục khẳng định chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước CHXHCN Việt Nam và truyền thống nhân đạo của dân tộc Việt Nam đối với những người phạm tội, khuyến khích họ hối cải, rèn luyện trở thành người có ích cho xã hội. Đồng thời, đặc xá cũng là sự ghi nhận kết quả cải tạo, chấp hành tốt các nội quy, quy định của phạm nhân; là kết quả của quá trình giáo dục, cải tạo phạm nhân, thể hiện sự phối hợp chặt chẽ giữa trại giam, gia đình, các cơ quan có liên quan và toàn xã hội trong việc thực hiện chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước Việt Nam.
Cũng như các lần đặc xá trước đây, quá trình xét, quyết định đặc xá lần này được thực hiện chặt chẽ, công khai, công bằng, chính xác và bảo đảm dân chủ theo quy định của pháp luật.
Để thực hiện công tác đặc xá, ngày 3/3/2025, Chủ tịch nước đã ban hành Quyết định thành lập Hội đồng tư vấn đặc xá do Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ làm Chủ tịch Hội đồng.
Trong quá trình xét đặc xá, Hội đồng tư vấn đặc xá đã tổ chức các Đoàn kiểm tra do một số ủy viên làm Trưởng đoàn đến các trại giam, trại tạm giam kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo để việc xét đặc xá được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.
Như vậy, cũng như các đợt đặc xá đã thực hiện trong nhiều năm qua, khi xem xét đặc xá đều phải tuân thủ theo những nguyên tắc nhất định, đó là: Đặc xá phải được tiến hành nghiêm minh, chặt chẽ, công khai, dân chủ, bảo đảm công bằng, đúng đối tượng, điều kiện theo quy định của pháp luật để tất cả các phạm nhân có đủ điều kiện đều được xem xét và không để bất kỳ phạm nhân nào không đủ điều kiện theo quy định lại được xem xét đặc xá.
Các đồng chí chủ trì họp báo - Ảnh: VGP/Đức Tuân
Đặc xá năm 2025 quyết định tha tù trước thời hạn cho những phạm nhân đang chấp hành án phạt tù tại các trại giam, trại tạm giam và người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù có điều kiện theo quy định tại Quyết định số 266 ngày 3/3/2025 của Chủ tịch nước. Tuy nhiên, các hình phạt bổ sung khác như: Cấm đảm nhận chức vụ, quản chế, phạt tiền, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác... những phạm nhân được đặc xá vẫn phải chấp hành đầy đủ theo quy định của pháp luật.
Chính sách hình sự của Đảng và Nhà nước Việt Nam đối với những người có hành vi phạm tội là "nghiêm trị" kết hợp với "khoan hồng", ông Phạm Thanh Hà nêu rõ.
Chính vì vậy, hình phạt mà pháp luật hình sự của Nhà nước CHXHCN Việt Nam áp dụng không chỉ nhằm trừng trị những người có hành vi phạm tội mà còn nhằm cải tạo họ trở thành người có ích cho xã hội, có ý thức tuân thủ, chấp hành pháp luật và quy tắc xử sự của cuộc sống, cảnh tỉnh, ngăn ngừa họ không phạm tội mới. Mặt khác, đặc xá còn thể hiện truyền thống nhân ái, bao dung của dân tộc Việt Nam, thể hiện chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước Việt Nam và tính ưu việt của Nhà nước Việt Nam đối với người phạm tội bị kết án phạt tù đã thực sự cải tạo tốt.
"Ở Việt Nam, mọi hành vi vi phạm pháp luật đều bị xử lý theo đúng quy định của pháp luật Việt Nam. Vì vậy, tất cả những phạm nhân được đặc xá lần này đều là những người có hành vi vi phạm pháp luật hình sự Việt Nam và đã bị Tòa án nhân dân các cấp của nước CHXHCN Việt Nam tuyên phạt theo các chế tài được quy định tại Bộ luật hình sự và Bộ luật Tố tụng hình sự của nước CHXHCN Việt Nam, nay những phạm nhân này có đủ điều kiện được xem xét, đặc xá", ông Phạm Thanh Hà nói.
Vì vậy, đặc xá không có sự phân biệt đối xử hoặc hạn chế với bất kỳ phạm nhân nào cho dù phạm nhân đó là người Việt Nam hay là người có quốc tịch nước ngoài, nếu phạm nhân đó có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật nước CHXHCN Việt Nam đều được xét đặc xá.
Họp báo công bố Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2025 đối với hơn 8.000 phạm nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025) - Ảnh: VGP/Đức Tuân
Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công an và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện các biện pháp, chính sách để tạo điều kiện cho những phạm nhân được đặc xá tha tù trở về nơi cư trú (gồm cả những phạm nhân được đặc xá và những phạm nhân hết hạn tù) sớm hòa nhập cộng đồng.
Theo ông Phạm Thanh Hà, điều này thể hiện ở các điểm như: Trại tạm giam đã tổ chức các lớp chuẩn bị tái hòa nhập cộng đồng cho số phạm nhân được đề nghị đặc xá năm 2025; tổ chức học nghề, học tập về kiến thức xã hội, pháp luật, kỹ năng tái hòa nhập cộng đồng cho phạm nhân...
Cấp ủy đảng, chính quyền địa phương đã chỉ đạo các ngành, các cấp không được phân biệt đối xử với những người được tha tù trong thực hiện các chính sách xã hội như tạo công ăn việc làm, hỗ trợ vay vốn để sản xuất, kinh doanh, xóa đói, giảm nghèo...
Theo đó, việc tiếp nhận những phạm nhân được đặc xá nói riêng và những phạm nhân hết hạn tù nói chung về địa phương cần có sự chung sức, đồng lòng của tất cả các cấp, các ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội và của các gia đình có phạm nhân được đặc xá, hết hạn tù, xóa bỏ phân biệt đối xử, giúp đỡ, tạo điều kiện để họ không bị mặc cảm và có điều kiện, cơ hội làm ăn như những người bình thường khác.
Phóng viên đặt câu hỏi tại họp báo - Ảnh: VGP/Đức Tuân
Thực tiễn cho thấy, qua các đợt đặc xá là cơ hội để mỗi phạm nhân suy xét lại những lỗi lầm mà họ đã phạm phải, đánh giá kết quả cải tạo của mình, kiên quyết dứt bỏ quá khứ tội lỗi, phấn đấu để trở thành công dân có ích cho xã hội, ông Phạm Thanh Hà nói.
Qua báo cáo của Bộ Công an, tuyệt đại đa số những phạm nhân đã được đặc xá trước đây đều có ý thức hoàn lương, hướng thiện, nhanh chóng tái lập cuộc sống, hòa nhập với cộng đồng. Trong đó, có nhiều người đã có cuộc sống ổn định, có người thành đạt và tham gia đóng góp tích cực vào các hoạt động cộng đồng xã hội, được ghi nhận...
Trả lời câu hỏi của phóng viên tại họp báo về số lượng và các trường hợp được đặc xá năm nay, Trung tướng Lê Văn Tuyến, Thứ trưởng Bộ Công an, cho biết trong số 8.055 phạm nhân được đặc xá lần này có 741 phạm nhân phạm các tội về xâm phạm trật tự quản lý kinh tế.
Trong tổng số phạm nhân được đặc xá, theo Trung tướng Lê Văn Tuyến, còn có 25 phạm nhân là người nước ngoài (21 phạm nhân là nam và 4 nữ), thuộc 9 quốc tịch khác nhau.
Theo Thứ trưởng Bộ Công an, tổng số phạm nhân hiện nay trong các trại giam, trại tạm giam, cơ sở giam giữ của Bộ Công an khoảng trên 190.000 phạm nhân, và con số này thay đổi thường xuyên.
Số 8.055 phạm nhân được đặc xá lần này chiếm trên 4% tổng số phạm nhân đang bị giam giữ, theo lời Thứ trưởng Bộ Công an.
Đức Tuân