Cục Di sản văn hóa: Quyết tâm hồi hương ấn vàng 'Hoàng đế chi bảo'

Ngày 1/11, Cục Di sản Văn hóa (Bộ VHTT&DL) cho biết sau những nỗ lực đàm phán với Hãng đấu giá Millon (Pháp), vào lúc 7h30' ngàỵ 31/10/2022 (giờ Paris), đại diện phía Việt Nam và Hãng đã thống nhất được thỏa thuận tạm hoãn đấu giá ấn vàng "Hoàng đế chi bảo".

Tiếp đó, đến 10h10' ngày 31/10/2022, Hãng Millon đã có thông cáo chính thức việc đưa ấn vàng "Hoàng đế chi bảo" ra khỏi danh mục cổ vật đấu giá ngày 31/10/2022 của Hãng.

Đây là thành công bước đầu trong lộ trình thực hiện các giải pháp nhằm hồi hương ấn vàng "Hoàng đế chi bảo" về Việt Nam.

Trước đó, ngày 19/10/2022, website của Hãng đấu giá Millon (thành lập năm 1928, có trụ sở chính tại Paris, Pháp) đăng tải thông tin sẽ đưa ra đấu giá 329 cổ vật, trong đó có 2 cổ vật của nhà Nguyễn, gồm 1 ấn vàng đúc năm 1823 triều Minh Mạng (1820-1841), lô số 101 và 1 bát vàng triều Khải Định (1917-1925), lô số 100 thuộc sưu tập "Nghệ thuật Việt Nam" vào 11h 31/10/2022 (giờ Paris).

Thông qua các minh chứng thu thập được và xác minh bằng phương pháp chuyên gia dựa trên thông tin, hình ảnh hiện vật đấu giá do Hãng đấu giá Millon công khai trên website của hãng, đối sánh với các cổ vật là ấn vàng triều Nguyễn đang được lưu giữ tại một số bảo tàng, di tích trên cả nước, có thể khẳng định: Chiếc ấn vàng (lô số 101) chính là  ấn "Hoàng đế chi bảo" được đúc năm 1823 thời vua Minh Mạng (1820-1841).

Về chiếc ấn này sách "Đại Nam thực lục" của Quốc Sử quán triều Nguyễn chép: Ấn vàng "Hoàng đế chi bảo" được đúc vào ngày Giáp Thìn, mùng 4 tháng Hai năm Minh Mạng thứ 4 (tức ngày 15/3/1823).

Ấn có nuốm (quai) làm rồng cuốn 2 tầng, vuông 3 tấc 2 phân, dày 5 phân, bằng vàng mười tuổi, nặng 180 lạng 9 đồng  2 phân. Phàm chiếu như sắc dụ đều đóng ấn ấy.

Theo Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ, vào năm Minh Mệnh thứ 9 (năm 1828), dụ rằng: Ấn báu của nhà nước là để làm việc tuyên bố mệnh lệnh, chỉ bảo rõ ràng những việc phải làm, về khí cụ thì cực kỳ quan trọng, về điển lệ thì cực kỳ to lớn... Gặp có khánh tiết ban ơn, đại xá thiên hạ, cùng là các cáo dụ các thân huân (người thân và người có công), đi tuần thú để xem xét các địa phương, mọi điển lệ long trọng ấy và ban sắc, thư cho ngoại quốc, dùng ấn Hoàng đế chi bảo.

Như vậy, có thể thấy "Hoàng đế chi bảo" là ấn vàng lớn nhất, đẹp nhất, quý nhất và quan trọng nhất của vương triều Nguyễn. Ấn này được dùng cho các hoạt động công quyền, chính sự của triều Nguyễn (vào dịp lễ khánh tiết, ban ân, xá tội, đi tuần thú các địa phương, cùng với sắc thư ban cho nước ngoài...), phản ánh một giai đoạn trong tiến trình lịch sử của quốc gia - dân tộc, là di sản văn hóa quý báu của Nhà nước Việt Nam…

Nhận thức ý nghĩa tầm quan trọng và giá trị văn hóa, lịch sử, nghệ thuật, chính trị của ấn vàng "Hoàng đế chi bảo", bên cạnh sự chỉ đạo kịp thời từ Chính phủ, Bộ VHTT&DL, Bộ Ngoại giao cùng các cơ quan, tổ chức liên quan đã chủ động, nỗ lực, khẩn trương tìm kiếm phương án "hồi hương" cổ vật thông qua biện pháp ngoại giao văn hóa, nhằm thể hiện nỗ lực và quyết tâm của Việt Nam trong việc đưa ấn vàng "Hoàng đế chi bảo" trở về với đất nước trong thời gian tới.

Quyết tâm sưu tầm, hồi hương ấn vàng "Hoàng đế chi bảo" trở về Việt Nam không chỉ để bổ sung, hoàn thiện các sưu tập cổ vật, bảo vật, di sản văn hóa bị thất lạc, "chảy máu" ra nước ngoài mà còn khẳng định vị thế, tầm ảnh hưởng của dân tộc. 

Điều này góp phần khẳng định sự đúng đắn, tiên quyết của Đảng, Nhà nước ta về quan điểm bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa ngày càng cao của nhân dân, nâng cao tự tôn dân tộc của thế hệ trẻ trên trường quốc tế, góp phần xây dựng, phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc và đóng góp vào kho tàng di sản văn hóa thế giới.

Đây là việc làm rất có ý nghĩa đảm bảo tính toàn vẹn của di sản văn hóa - một nội dung quan trọng mà UNESCO rất chú trọng trong bảo tồn di sản văn hóa, đồng thời thể hiện vai trò của Việt Nam trong thực hiện các cam kết tại các Công ước quốc tế mà nước ta tham gia.

theo TTXVN