Đa dạng đạn pháo xe tăng mới

Đạn tấn công gần chuyên dùng để sát thương, tiêu diệt bộ binh và các cụm súng chống tăng nằm bắn trong công sự dã chiến khi xe tăng xuất hiện trong khoảng cách gần từ 200m đến 500m.

Đạn tấn công gần trông giống như các loại đạn khác nhưng bên trong chứa hơn 1000 viên bi thép hợp kim wolfram hoặc tungsten có độ cứng cao. Đạn này dài 780mm, khối lượng 22,9kg (riêng đầu đạn nặng 11kg). Khi đầu đạn được bắn ra khỏi nòng pháo, vận tốc đạt hơn 1.400m/s, ngòi nổ của đạn được điều chỉnh sẵn từ trước kích nổ ở cự ly từ 200m đến 500m văng các viên bi thép ra khỏi đầu đạn với tốc độ cao để sát thương mục tiêu. Hiện Mỹ đang nghiên cứu phát triển đạn pháo tăng tấn công gần cỡ 120mm.

Đạn chùm (APAM) là loại đạn pháo do Tập đoàn IMI của Israel phát triển cho xe tăng để tiêu diệt, sát thương đội hình bộ binh đang xung phong hoặc đang còn ẩn nấp, trong đó có các cụm chống tăng cá nhân. Đạn chùm cũng dùng bắn máy bay trực thăng đang bay treo, bắn phá công sự bê tông hay các tường dày trong thành phố.

Hình dáng đạn APAM giống như một viên đạn pháo thông thường, nhưng có 6 hộp nổ phụ được xếp sát nhau trong đầu đạn. Phần đầu được lắp ngòi nổ không tiếp xúc kiểu điện tử. Phía sau là hạt nổ. Nhờ ngòi nổ kiểu áp điện, các đạn con bị kích nổ tạo các chùm mảnh văng với khối lượng gần 5kg để sát thương mục tiêu ở phía dưới. Kiểu đạn APAM cỡ 120mm có thể phóng rải tạo mảnh trên diện tích (1 box) 50m x 20m, được trang bị cho xe tăng Merkava của Israel và M1 Abrams của Mỹ. Đạn APAM cỡ 105mm đã được trang bị cho xe tăng M60 và các xe tăng trang bị pháo cỡ 105mm của Israel. 

Đạn xuyên giáp với đầu nổ tự tạo thành (EFP): Là một dạng đặc biệt của đầu đạn xuyên lõm được thiết kế để xuyên phá giáp dày đến 100mm ở khoảng cách 200m.

Khi lượng nổ lõm của đầu đạn nổ cùng với lớp kim loại ốp trên bề mặt sẽ tạo ra lõi xuyên dạng hình chày, với khối lượng và năng lượng tuỳ thuộc vào góc mở của kim loại ốp.

Thông thường, khối lượng của luồng phụt đạn xuyên lõm chiếm 75% khối lượng kim loại ốp, nhưng ở đầu đạn EFP khối lượng của chày xuyên chiếm đến 95% khối lượng kim loại ốp. Sau khi bị nén, vận tốc của chày đạt từ 3,5 đến 5,0km/s, vượt vận tốc của đạn xuyên động năng.

Đầu đạn EFP thường được ứng dụng cho các loại đạn pháo, tên lửa và bom chống tăng chuyên dùng để tấn công vào nóc xe tăng của đối phương.

Đạn nổ phá mảnh tác động dọc trục (đạn tạo dòng mảnh định hướng) là loại đạn pháo mà trong đầu đạn ngoài khối thuốc nổ mạnh (HE) còn bố trí ngăn chứa các phần tử sát thương chuẩn bị sẵn (GPE). Đó là các viên bi hình cầu, hình trụ hoặc đinh nhọn... có khối lượng xác định, làm bằng thép hợp kim cứng. Khi đầu đạn nổ trên đường bay sẽ tạo ra dòng các phần tử sát thương có hướng dọc trục đầu đạn với vận tốc từ 400m/s đến 500m/s để tiêu diệt các mục tiêu mặt đất hoặc trên không.

Ngòi nổ của đạn hầu hết là ngòi nổ không tiếp xúc, được điều chỉnh thời điểm phát nổ phù hợp với tình huống chiến đấu. Với khối lượng của khối GPE là 2,5kg, nếu đạn nổ cách mục tiêu 20m, vòng cung tạo mảnh 3,5m thì diện tích sát thương rộng 38m2.

Trương Văn (theo dtic.mil, ndia; Qdnd)