Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Bằng. Ảnh: VGP/Lê Sơn |
Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Bằng cho biết: Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án tù có thời hạn, tù chung thân đã được giảm xuống có thời hạn nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt.
Năm 2015 là năm có nhiều sự kiện trọng đại của đất nước và xuất phát từ truyền thống nhân đạo của dân tộc ta, chính sách khoan hồng của Đảng, Nhà nước đối với người phạm tội, ngày 10/7, Chủ tịch nước đã ban hành Quyết định số 1366 về đặc xá năm 2015 nhân kỷ niệm 70 năm Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam.
Đợt đặc xá lần này tiếp tục khẳng định và thể hiện truyền thống nhân ái, bao dung của dân tộc ta, chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước đối với người bị kết án phạt tù đã cải tạo tiến bộ, thể hiện tính ưu việt của chế độ ta, góp phần tích cực vào đấu tranh chống lại các luận điệu sai trái xuyên tạc, vu cáo chúng ta vi phạm nhân quyền, đồng thời khuyến khích người bị kết án đang chấp hành án phạt tù ăn năn hối cải, tích cực học tập, cải tạo để hưởng sự khoan hồng của Nhà nước, trở thành người có ích cho xã hội.
Trả lời về các điều kiện, tiêu chuẩn cơ bản nào để phạm nhân được xét đặc xá lần này, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Bằng cho hay, đó là người đã thụ án được 1/3 thời gian đối với hình phạt tù có thời hạn, ít nhất 14 năm đối với hình phạt tù chung thân đã được giảm án xuống có thời hạn và chấp hành tốt nội quy, xếp loại cải tạo từ loại khá trở lên, khi được đặc xá không làm ảnh hưởng đến an ninh trật tự xã hội, đã chấp hành hình phạt bổ sung là phạt tiền, bồi thường thiệt hại, án phí hoặc nghĩa vụ dân sự khác…
Về cơ bản, đối tượng được đặc xá năm 2015 giống năm 2013, nhưng chặt chẽ hơn nhằm hạn chế việc tha những đối tượng có nguy cơ tái phạm cao, bảo đảm yêu cầu phòng, chống tội phạm, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.
Đánh giá về tỉ lệ người được đặc xá tái phạm hiện nay và việc đặc xá có ảnh hưởng đến công tác bảo đảm an ninh trật tự xã hội tại các địa phương cũng như giải pháp phòng ngừa, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Bằng nhấn mạnh, từ khi thực hiện Luật Đặc xá đến nay, chúng ta đã có 5 đợt đặc xá, tha tù trước thời hạn cho 63.499 phạm nhân và 678 người đang được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.
Qua theo dõi đợt đặc xá gần đây nhất (năm 2013), sau một năm thực hiện đặc xá (tính đến 1/9/2014), số người được đặc xá có hành vi vi phạm pháp luật là 114 người, chiếm tỉ lệ 0,73% trên tổng số 15.523 người được đặc xá năm 2013.
Có thể nói, dù số lượng người được đặc xá năm 2013 lớn nhưng tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội tại các địa phương vẫn được bảo đảm, không xảy ra những sự việc phức tạp do người được đặc xá gây nên.
Về giải pháp phòng ngừa người được đặc xá tái phạm, Bộ Công an đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 80/NĐ-CP quy định các biện pháp bảo đảm tái hòa nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù, trong đó có người được đặc xá.
Ngoài ra, Bộ Công an cũng chỉ đạo công an các địa phương tăng cường chỉ đạo nắm địa bàn, tình hình các loại tội phạm, tổ chức các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm, nhất là tội phạm có tổ chức hoạt động theo băng nhóm, phát động toàn dân tham gia phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc.
Về quá trình chuẩn bị các điều kiện để người được đặc xá trở về tái hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Bằng cho hay, Bộ Công an đã xây dựng kế hoạch chỉ đạo công an các địa phương thực hiện tốt công tác quản lý, giáo dục, giúp đỡ người đặc xá trở về, để họ sớm hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống; làm tốt công tác giáo dục, tuyên truyền vận động, nâng cao nhận thức; kêu gọi trách nhiệm của các cấp, các ngành, tổ chức xã hội và người dân trong việc xóa bỏ thái độ kỳ thị đối với những người từng lầm lỗi, nhằm tiếp thêm sức mạnh cho họ vượt qua khó khăn, trở thành người có ích.
Các trại giam khi tổ chức tha cho người được đặc xá thì ngoài tiền ăn, tàu xe, phải cấp cho người được đặc xá tiền hỗ trợ được trích từ Quỹ hòa nhập cộng đồng được lập ở các trại giam theo quy định của Luật Thi hành án hình sự, giúp cho người được đặc xá giảm bớt khó khăn khi mới trở về tái hòa nhập cộng đồng. Việc tính toán, cấp tiền hỗ trợ cho người được đặc xá phải được thực hiện công khai, đúng quy định.
Lê Sơn (thực hiện)