Đắk Lắk: "Hóa kiếp" rừng xanh - Bài 2: Rao bán trái phép dự án trồng rừng

Trong thời gian vừa qua, nhiều trang mạng mua bán liên tục rao bán các dự án trồng rừng, trồng cao su ở Đắk Lắk. Chưa biết họ có bán được dự án thông qua mạng internet hay không, nhưng qua kiểm tra thực tế, cơ quan chức năng tỉnh đã phát hiện nhiều doanh nghiệp sang nhượng, bán dự án trái phép...

Công ty lừa đảo...?

Ngày 19-7-2004, Công ty (Cty) Nghiệp Lâm (TP.HCM) được UBND tỉnh Đắk Lắk cho thuê hơn 900ha đất ở 3 xã Hòa Lễ, Cư Kty và Khuê Ngọc Điền, huyện Krông Bông. Năm 2005, Cty này đã liên kết với người dân 3 xã nói trên để trồng rừng. Theo hợp đồng liên kết, Cty đầu tư giống, công chăm sóc, phòng cháy, chữa cháy rừng... cho người dân với số tiền 11,8 triệu đồng/ha/chu kỳ 5-7 năm. Khi thu hoạch, sản phẩm được ăn chia theo tỷ lệ: Người dân 60%, doanh nghiệp 40%. Nhưng sau 2 năm liên kết, Cty chỉ trồng được hơn 200ha và từ đó biệt tăm. Dù không được Cty đầu tư theo những cam kết trong hợp đồng, người dân vẫn bỏ tiền túi để thuê nhân công chăm sóc, bảo vệ, phòng cháy, chữa cháy... Đến năm 2010, vẫn không thấy Cty có động tĩnh gì, một số hộ dân sốt ruột đã khai thác bán cho tư thương để lấy tiền đầu tư và cải tạo lại đất trồng cây ngắn ngày. Tại hai xã Hòa Lễ và Cư Kty, phần lớn diện tích rừng được người dân khai thác bán cho tư thương với giá rẻ.

Theo tính toán của các hộ dân, việc liên kết trồng rừng với Cty Nghiệp Lâm đã làm họ thiệt hại lớn. Bình quân, mỗi hécta đất trồng cây ngắn ngày cũng thu về được cả chục triệu đồng/năm. Trong khi đó, sau 5 năm liên kết trồng với Cty, họ phải bỏ hàng chục triệu đồng thuê nhân công chăm sóc, bảo vệ, phòng cháy, chữa cháy... Ông Lê Văn Ngung (ở thôn 4, xã Khuê Ngọc Điền) có 1ha rừng trồng liên kết. Khi nhận giống về trồng, ông được Cty hỗ trợ 2 triệu đồng cùng lời hứa vài tháng sau sẽ hỗ trợ thêm. "Vậy mà mãi từ đó đến nay không thấy có đồng nào, tôi phải bỏ tiền túi ra đầu tư và thuê người chăm sóc, bảo vệ", ông Ngung bức xúc. Còn anh Võ Viết Sâm (ở thôn 4 xã Hòa Lễ) thở dài ngao ngán: "Những tưởng 3ha rừng nhận trồng liên kết với Cty Nghiệp Lâm sẽ là cơ hội để chúng tôi xóa đói giảm nghèo, nhưng Cty chỉ đầu tư giống và trả tiền công chăm sóc trong năm đầu, sau đó biệt tăm biệt tích. Theo hợp đồng, mỗi chu kỳ khai thác công ty sẽ đầu tư 11,8 triệu đồng/ha, nhưng chúng tôi chỉ mới nhận được 1 triệu đồng rồi tự chăm sóc rừng cho đến tận bây giờ. Khi 3ha keo lai đã đủ tuổi, chúng tôi muốn khai thác, bán để trang trải số nợ phải vay mượn đầu tư chăm sóc trong 5 năm qua cũng không được, vì đây không phải là tài sản của riêng mình".

Ông Nguyễn Lân, Phó Chủ tịch UBND huyện Krông Bông, cho biết: Sau 1 năm tiến hành thực hiện ký kết các hợp đồng kinh tế với người dân, Cty Nghiệp Lâm đã không có mặt ở địa phương để thực hiện các nghĩa vụ như đã ký kết. Đến nay đã 6 năm, chính quyền địa phương nhiều lần cố gắng liên hệ theo địa chỉ, số điện thoại mà Cty này đã đăng ký nhưng không cách gì liên lạc được. Nghiêm trọng hơn, Cty này còn dùng sổ đỏ được UBND tỉnh Đắk Lắk cấp năm 2008 (diện tích 216ha) để lừa đảo vay vốn. Bà Trần Thị Thanh Hồng (ở 73 Trần Hưng Đạo, TP. Buôn Ma Thuột) làm đơn tố cáo Cty Nghiệp Lâm (Giám đốc là ông Nguyễn Trọng Lộc) đã dây dưa không hoàn trả bà số tiền 800 triệu đồng mà bà đã góp vốn trồng rừng như đã ký kết tại Hợp đồng số 11/HĐGV/2005 vào ngày 14-11-2005. Được biết, ông Lộc còn vay của nhiều người khác ở TP. Buôn Ma Thuột hàng trăm triệu đồng nhưng đến nay vẫn không chịu trả.

Sang nhượng, rao bán tràn lan

Không chỉ lừa đảo, nhiều doanh nghiệp được giao đất rừng ở Đắk Lắk đã công khai rao bán trên mạng. Ngày 18-1-2011, website Chutin.vn đã rao bán 1.500ha đất trồng cao su tại xã Ea H'leo (huyện Ea H'leo, Đắk Lắk) với giá 25 triệu đồng/ha. Người đăng tin quảng cáo nói rằng: Đất đã có dự án được phê duyệt, có quyết định cho thuê đất của UBND tỉnh và có Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất; toàn bộ diện tích này là rừng chưa khai hoang, trữ lượng gỗ khoảng 50m3/ha và khách hàng có quyền thu hoạch toàn bộ. Cũng tại websitenày, một người khác rao tin cho thuê 350ha đất trồng cao su tại xã Quảng Sơn, cách thị xã Gia Nghĩa (Đắk Nông) 40km với giá 17 triệu đồng/ha. Còn ngày 12-8, tại website Datvuon.net, một người tên Dũng rao bán 500ha rừng (đất đã có sổ đỏ) tại huyện Ea Súp với giá 18 triệu/ha. Bây giờ, chỉ cần vào google.com.vn gõ câu "bán đất rừng ở Đắk Lắk", chúng ta sẽ có hàng chục kết quả rao bán rừng. Theo quy định, các doanh nghiệp được cho thuê đất trồng cao su phải có năng lực tài chính, có dự án đầu tư, nghiêm cấm mua bán dự án để trục lợi.

Một số doanh nghiệp khác lại công khai sang nhượng, bán đất rừng. Ngày 19-9-2007, Cty TNHH Lộc Phát (huyện Krông Năng) được giao 412ha đất liên kết trồng rừng với Cty Lâm nghiệp Ea H'leo tại tiểu khu 104, thuộc địa phận xã Ea Hiao, huyện Ea H'leo. Nhưng sau đó, Cty Lộc Phát không trồng rừng mà bán lại dự án cho doanh nghiệp ở tỉnh Khánh Hòa. Phát hiện ra sự mua bán trái phép này, năm 2010, UBND tỉnh Đắk Lắk đã ra quyết định thu hồi chủ trương liên kết trồng rừng của Cty Lộc Phát.

Rõ ràng, những doanh nghiệp lợi dụng chủ trương giao đất trồng rừng và trồng cao su để lừa đảo, sang nhượng, bán dự án ngày càng nhiều. Nếu tỉnh Đắk Lắk không ngăn chặn kịp thời, những dự án này sẽ là nguy cơ làm mất rừng và gây mất ổn định xã hội.

Bài & ảnh: Văn Trần