Đẩy nhanh tiến độ các dự án cao tốc, bảo đảm chất lượng nhưng không bỏ qua quy trình

Chiều 12/3, tại Quảng Ngãi, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cùng các thành viên Đoàn kiểm tra số 1 của Chính phủ là lãnh đạo một số bộ, ngành Trung ương có buổi làm việc với lãnh đạo các địa phương: Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên về tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, nút thắt đối với 4 dự án giao thông.

Việc tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy tiến độ triển khai các dự án cao tốc có ý nghĩa đặc biệt quan trọng

Ngày 1/3 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký các quyết định thành lập 7 đoàn kiểm tra về rà soát, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án giao thông trọng điểm có kế hoạch hoàn thành năm 2025 để đạt mục tiêu 3.000 km đường bộ cao tốc. Các đoàn kiểm tra có nhiệm vụ kiểm tra tiến độ, đôn đốc, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, xử lý các nút thắt, điểm nghẽn để bảo đảm tiến độ, chất lượng các dự án.

Trong 7 đoàn kiểm tra nêu trên, Đoàn kiểm tra số 1 do Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình làm Trưởng Đoàn. Đoàn kiểm tra số 1 kiểm tra các dự án: Hòa Liên - Túy Loan, Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, Hoài Nhơn - Quy Nhơn, Quy Nhơn - Chí Thạnh.

Các dự án giao thông này thuộc tuyến cao tốc trục dọc Bắc - Nam phía đông do Bộ trưởng Bộ Xây dựng quyết định đầu tư, các ban quản lý dự án của Bộ Xây dựng là chủ đầu tư.

Tổng chiều dài của 4 tuyến là 231,27 km, trong đó đoạn Hòa Liên - Túy Loan dài 11,47 km đi qua địa phận Đà Nẵng; đoạn Quảng Ngãi - Hoài Nhơn dài 88 km (đi qua địa phận tỉnh Quảng Ngãi dài 60,3 km, tỉnh Bình Định dài 27,7 km); đoạn Hoài Nhơn - Quy Nhơn dài 70,1 km, đi qua địa phận tỉnh Bình Định và đoạn Quy Nhơn - Chí Thạnh dài 61,7 km (đi qua tỉnh Bình Định dài 19,6 km, tỉnh Phú Yên dài 42,1 km).

Tổng mức đầu tư của 4 dự án là 49.786,385 tỷ đồng (đoạn Hòa Liên - Túy Loan 2.112,99 tỷ đồng; đoạn Quảng Ngãi - Hoài Nhơn 20.469,69 tỷ đồng; đoạn Hoài Nhơn - Quy Nhơn 12.401,25 tỷ đồng; đoạn Quy Nhơn - Chí Thạnh 14.802,46 tỷ đồng).

Tổng khối lượng phải GPMB của 4 dự án là 1.327,54 ha/12.385 hộ, trong đó bố trí tái định cư 3.264 hộ; xây dựng 74 khu tái định cư. Tổng nhu cầu vật liệu đối với 4 dự án (sau khi tận dụng vật liệu điều phối từ nền đào) là đá các loại 9,78 triệu m3, cát 4,83 triệu m3, đất đắp nền 22,99 triệu m3.

Phát biểu mở đầu buổi làm việc, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, việc tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy tiến độ triển khai, thi công các dự án cao tốc có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất. Chính phủ đã thành lập các đoàn công tác để trực tiếp làm việc với các địa phương nhằm nắm bắt thông tin thực tế, chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đôn đốc tiến độ triển khai thực hiện các dự án, bảo đảm các dự án sớm được hoàn thành và đưa vào khai thác, sử dụng.

Đối với 4 dự án (Hòa Liên - Túy Loan, Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, Hoài Nhơn - Quy Nhơn, Quy Nhơn - Chí Thạnh) đi qua các địa phương là Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ đề nghị các bộ, ngành chức năng, các địa phương có báo cáo cụ thể, rõ ràng về kết quả triển khai cụ thể; những hạn chế, khó khăn, vướng mắc đang gặp phải và đề xuất giải pháp tháo gỡ; bảo đảm chất lượng, tiến độ hoàn thành các dự án theo yêu cầu và mục tiêu đề ra; nhấn mạnh, các dự án hoàn thành sẽ có tác động rất tích cực, là một trong những yếu tố góp phần cho bảo đảm tăng trưởng 8% năm 2025 cũng như phát huy hiệu quả trong liên kết, kết nối vùng, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng, phát triển cho các địa phương có công trình đi qua.

Thực trạng tình hình triển khai 4 dự án

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, dự án đoạn Hòa Liên - Túy Loan được khởi công tháng 9/2023; hoàn thành theo hợp đồng tháng 11/2025; dự kiến rút ngắn hoàn thành tuyến vào tháng 8/2025.

Về công tác bàn giao mặt bằng, đến nay đã bàn giao 11,47/11,47 km đạt 100%, các nhà thầu đã tiếp cận thi công được 11,37/11,47 km; về di dời công trình hạ tầng kỹ thuật, đã hoàn thành di dời 33/35 vị trí.

Dự án cơ bản không còn vướng mắc về mặt bằng (đã bố trí tái định cư vào các khu có sẵn), chỉ còn vướng mắc cục bộ một số vị trí: Khoảng 0,1 km tuyến chính và 0,7 km đường gom chưa bàn giao mặt bằng. UBND huyện Hoà Vang dự kiến hoàn thành trong tháng 3/2025; 2 vị trí điện trung thế 22 kV chưa di dời được do vướng nhà dân, UBND huyện Hoà Vang và UBND xã Hoà Nhơn dự kiến hoàn thành trong tháng 3/2025.

Tình hình cung ứng vật liệu các loại, hiện đã xác định đủ nguồn cung đảm bảo trữ lượng, chất lượng. Tuy nhiên, cần nâng công suất mỏ đá Trường Bản để đảm bảo nhu cầu vật liệu phục vụ dự án. Ngoài ra, giá một số vật liệu thực tế nhà thầu mua từ các mỏ cao hơn thông báo giá của địa phương.

Đến nay, dự án được bố trí đầy đủ nguồn vốn theo kế hoạch dự kiến, công tác giải ngân là đáp ứng tiến độ.

Dự án thành phần đoạn Quảng Ngãi - Hoài Nhơn được khởi công ngày 1/1/2023; hoàn thành theo hợp đồng tháng 9/2026; dự kiến rút ngắn cơ bản hoàn thành tháng 9/2025, riêng hầm số 3 dài 3,2 km cơ bản hoàn thành ngày 31/12/2025.

Về công tác bàn giao mặt bằng, đã bàn giao 88/88 km đạt 100%, các nhà thầu đã tiếp cận để thi công toàn bộ tuyến chính; còn vướng một số vị trí cục bộ do cập nhật điều chỉnh ranh giải phóng mặt bằng theo hồ sơ thiết kế.

Công tác di dời công trình hạ tầng kỹ thuật đến nay đã hoàn thành; đồng thời đã hoàn thành 34/34 khu tái định cư và hoàn thành bố trí tái định cư, tạm cư cho 1.966 hộ (tỉnh Quảng Ngãi 1.705 hộ, tỉnh Bình Định 261 hộ).

Tuy nhiên, còn một số vị trí cục bộ đoạn qua tỉnh Quảng Ngãi do cập nhật điều chỉnh ranh giải phóng mặt bằng theo hồ sơ thiết kế, dự kiến hoàn thành trong tháng 3/2025. Các tồn tại này ảnh hưởng một phần đến hoàn thiện mái taluy, gia cố tứ nón chân khay cầu cống, không ảnh hưởng tiến độ hoàn thành tuyến chính. Ngoài ra, có phát sinh một số hộ dân bị ảnh hưởng do rung chấn trong thi công đang được các nhà thầu, đơn vị bảo hiểm thực hiện giám định, kiểm đếm dẫn đến còn một số hộ dân chưa cho thi công.

Về tình hình cung ứng vật liệu các loại, hiện đã đủ nguồn cung đảm bảo trữ lượng, chất lượng, đáp ứng nhu cầu dự án. Tuy nhiên, do đặc thù khu vực khan hiếm vật liệu đá sử dụng cho hạng mục bê tông nhựa, đến nay đang tiến hành thí nghiệm, kiểm soát chất lượng, một số nhà thầu vẫn chưa xác định được mỏ vật liệu đá sử dụng cho bê tông nhựa.

Dự án có 3 gói thầu xây lắp, đến nay sản lượng dự án đạt 55,8% hợp đồng (7.447,4/13.343 tỷ đồng), chậm so với kế hoạch (rút ngắn) khoảng 10,9% (gói XL1 chậm 24,7%, gói XL2 chậm 14,4%, gói XL3 chậm 2,1%). Nguyên nhân chủ yếu do 4 tháng vừa qua là mùa mưa nên công tác đắp nền không thi công được. Ngoài ra, vẫn còn một số nhà thầu phụ thi công chậm tiến độ và nhà thầu chính đã phải điều chuyển khối lượng để tự thực hiện; khối lượng một số hạng mục công việc còn lại rất lớn, nếu không huy động bổ sung nhân lực, thiết bị, chủ động nguồn vật liệu để đẩy nhanh tiến độ sẽ khó có thể hoàn thành theo tiến độ dự kiến rút ngắn.

Hiện tại, các đơn vị đang quyết tâm để cơ bản hoàn thành dự án trong tháng 9/2025; riêng hầm số 3 dài 3,2 km dự kiến cơ bản hoàn thành ngày 31/12/2025 theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, để hoàn thành theo đúng tiến độ chỉ đạo còn phụ thuộc rất lớn vào điều kiện thời tiết khu vực dự án.

Các khó khăn, vướng mắc cần khắc phục để hoàn thành dự án theo tiến độ rút ngắn là: Một số hộ dân bị ảnh hưởng rung nứt công trình chưa cho thi công; một số đoạn tuyến mới điều chuyển khối lượng để nhà thầu chính thực hiện cần khẩn trương huy động bổ sung nhân lực, thiết bị; một số nhà thầu phụ đang chậm tiến độ cần theo dõi đặc biệt và có giải pháp xử lý. Ngoài ra, một số đoạn tuyến qua khu dân cư người dân không cho khoan cọc, lu nền đường quá 20h, vận chuyển vật liệu quá 19h.

Về tình hình bố trí vốn, đến nay, dự án được bố trí đầy đủ nguồn vốn theo kế hoạch dự kiến, công tác giải ngân là đáp ứng tiến độ.

 Dự án đoạn Hoài Nhơn - Quy Nhơn được khởi công ngày 1/1/2023; ngày hoàn thành theo hợp đồng là 16/12/2025; dự kiến rút ngắn hoàn thành ngày 30/9/2025.

Đối với công tác bàn giao mặt bằng, đến nay đã bàn giao 70,1/70,1 km đạt 100%, các nhà thầu đã tiếp cận để thi công toàn bộ dự án, hiện không còn vướng mắc. Công tác di dời công trình hạ tầng kỹ thuật cũng đã hoàn thành. Về xây dựng khu tái định cư, hiện đã hoàn thành 24/24 khu tái định cư và hoàn thành công tác bố trí tái định cư cho toàn bộ 582 hộ.

Về tình hình cung ứng vật liệu các loại, hiện đã đủ nguồn cung đảm bảo trữ lượng, chất lượng, đáp ứng nhu cầu dự án. Tuy nhiên, do đặc thù khu vực khan hiếm vật liệu đá sử dụng cho hạng mục bê tông nhựa đến nay đang tiến hành thí nghiệm, kiểm soát chất lượng, một số nhà thầu đang tìm kiếm xác định mỏ vật liệu đá sử dụng cho bê tông nhựa; giải quyết vướng mắc đối với nguồn đá sử dụng cho bê tông nhựa thuộc trách nhiệm giải quyết của chủ đầu tư, tư vấn giám sát và nhà thầu.

Dự án có 2 gói thầu xây lắp, tổng giá sản lượng thi công đạt 63,36% hợp đồng (4.841,57/7.631,61 tỷ đồng), cơ bản đáp ứng kế hoạch (gói 11-XL chậm 3,3%, gói 12-XL nhanh 1,91%). Nguyên nhân chậm tiến độ 6 tháng so với kế hoạch do chậm chuyển đổi mục đích sử dụng rừng đoạn Km18+650 - Km21+100 thuộc gói thầu 11-XL (ngày 30/11/2024 mới hoàn thành); mặt khác, trong 4 tháng vừa qua là mùa mưa nên công tác đắp nền không thi công được và việc tổ chức triển khai thi công của một số nhà thầu chưa đáp ứng theo kế hoạch. Hiện tại, các đơn vị đang quyết tâm để cơ bản hoàn thành rút ngắn, thông xe tuyến chính ngày 30/9/2025 theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, để hoàn thành còn phụ thuộc rất lớn vào điều kiện thời tiết khu vực dự án.

Một số nhà thầu đang chậm tiến độ cần theo dõi đặc biệt và có giải pháp xử lý đáp ứng tiến độ; công tác tổ chức thi công đoạn qua rừng tự nhiên chưa khoa học, cần điều chỉnh giải pháp tổ chức thi công của nhà thầu để mở thêm các mũi thi công, tăng cường tổ chức thi công vào ban đêm.

Cuối cùng là Dự án đoạn Quy Nhơn - Chí Thạnh được khởi công ngày 1/1/2023; ngày hoàn thành theo hợp đồng là 14/12/2025; dự kiến rút ngắn hoàn thành ngày 30/9/2025.

Về công tác bàn giao mặt bằng, đến nay đã bàn giao được 61,67/61,67 km, đạt 100%; các nhà thầu đã tiếp cận để thi công toàn bộ phần tuyến chính; còn vướng một số vị trí cục bộ mới phát sinh do cập nhật điều chỉnh ranh giải phóng mặt bằng theo hồ sơ thiết kế. Về di dời công trình hạ tầng kỹ thuật, đến nay cơ bản đã cơ bản hoàn thành. Đồng thời đã hoàn thành 13/13 khu tái định cư và hoàn thành công tác bố trí tái định cư cho toàn bộ 485 hộ.

Tuy nhiên, hiện còn một số vị trí cục bộ do cập nhật điều chỉnh ranh giải phóng mặt bằng, hiện địa phương đang thực hiện, dự kiến hoàn thành trong tháng 3/2025. Các tồn tại này có ảnh hưởng một phần đến hoàn thiện mái taluy dương nền đường, không ảnh hưởng nhiều đến tiến độ hoàn thành tuyến chính.

Về tình hình cung ứng vật liệu các loại, hiện đã xác định đủ nguồn cung đảm bảo trữ lượng, chất lượng, đáp ứng nhu cầu dự án, cơ bản không còn vướng mắc về vật liệu.

Dự án có 3 gói thầu xây lắp, tổng giá sản lượng thi công đạt 68,623% hợp đồng (6.984,89/10.178,98 tỷ đồng), đáp ứng so với kế hoạch (gói thầu 11-XL cơ bản đáp ứng, gói thầu 12-XL chậm 1,02%, gói thầu 13-XL chậm 1,19%). Trong 4 tháng vừa qua là mùa mưa nên công tác đắp nền không thi công được. Ngoài ra, vẫn còn một số nhà thầu có dấu hiệu thi công cầm chừng, không quyết liệt cần đôn đốc, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ hơn nữa mới có thể hoàn thành, đáp ứng tiến độ rút ngắn.

Hiện tại, các đơn vị đang quyết tâm để cơ bản hoàn thành rút ngắn, thông xe tuyến chính ngày 30/9/2025 theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, để hoàn thành theo đúng tiến độ chỉ đạo còn phụ thuộc rất lớn vào điều kiện thời tiết khu vực dự án.

Về mặt cơ bàn, dự án không còn khó khăn, vướng mắc, tuy nhiên, để hoàn thành dự án theo đúng tiến độ yêu cầu, cần kiểm soát chặt chẽ tiến độ thi công của một số nhà thầu thi công cầm chừng, chậm tiến độ trên tuyến. Đồng thời, chỉ đạo các nhà thầu có một số giải pháp thi công, kiểm soát chặt chẽ tiến độ của một số nhà thầu, một số hạng mục thuộc dự án.

Về tình hình bố trí vốn, đến nay, dự án được bố trí đầy đủ nguồn vốn theo kế hoạch dự kiến, đăng ký của các chủ đầu tư; công tác giải ngân đáp ứng kế hoạch.

Theo báo cáo của chủ đầu tư, đến nay công tác quản lý chất lượng, tiến độ, an toàn lao động, an toàn giao thông, vệ sinh môi trường đang cơ bản đáp ứng yêu cầu. Riêng đối với nguồn vật liệu đá sử dụng cho bê tông nhựa, yêu cầu chủ đầu tư, tư vấn giám sát, nhà thầu thi công kiểm soát chặt chẽ nguồn vật liệu, có kế hoạch cụ thể để chủ động trong thi công, đảm bảo chất lượng theo yêu cầu.

 Vướng ở đâu thì phải kịp thời giải quyết, tháo gỡ ở đó

Sau khi nghe lãnh đạo Bộ Xây dựng báo cáo tổng quan về tình hình triển khai thực hiện 4 dự án; ý kiến của các bộ, ngành, nhà thầu, đơn vị thi công và 4 địa phương có dự án đi qua về đề xuất, giải pháp phối hợp tháo gỡ một số khó khăn, vướng mắc còn tồn tại... Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình hoan nghênh, đánh giá cao Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, các bộ, ngành hữu quan và các địa phương có dự án đi qua, các nhà thầu, đơn vị thi công đã nỗ lực, thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao, nhất là trong công tác bố trí, phân bổ vốn; công tác giải phóng mặt bằng, đền bù, di dân, tái định cư, động viên người dân bàn giao đất cho các dự án; làm tốt công tác chuẩn bị vật liệu gồm: đất, cát, đá… phục vụ cho công trình…

Đến nay những vướng mắc của các dự án là không đáng kể, hiện còn một số vướng mắc nhỏ liên quan đến vấn đề về vật liệu xây dựng, bố trí tái định cư; một số ý kiến khiếu nại của người dân do quá trình thi công các dự án làm hưởng tới đời sống sinh hoạt… Phó Thủ tướng Thường trực yêu cầu các bộ, ngành chức năng và các địa phương tập trung xử lý, giải quyết dứt điểm những vướng mắc còn tồn tại, tinh thần là vướng ở đâu thì phải kịp thời giải quyết, tháo gỡ ở đó; tháo gỡ phải tích cực, khẩn trương, nhanh và hiệu quả.

Phó Thủ tướng cũng lưu ý các nhà thầu, đơn vị thi công tổ chức phương án thi công hợp lý, tránh ảnh hưởng lớn đến đời sống, sinh hoạt của người dân. Đẩy nhanh tiến độ thi công, làm việc "3 ca, 4 kíp"; "làm ngày làm đêm", nhưng phải bảo đảm chất lượng, không vì tiến độ mà bỏ qua quy trình.

Đồng thời phải bảo đảm kỷ luật lao động, an toàn trên các công trường. Các nhà thầu cam kết bảo đảm lợi ích cho người dân, đền bù những thiệt hại đối với người dân trong quá do quá trình thực hiện, thi công các dự án gây ra; không để xảy tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong quá trình triển khai thực hiện các dự án.

Các địa phương tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng, tạo điều kiện thuận lợi nhất để các nhà thầu, các đơn vị thi công triển khai nhiệm vụ, bảo đảm chất lượng, tiến độ của các dự án.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cũng yêu cầu Bộ Xây dựng thường xuyên nắm bắt, cập nhật thông tin để báo cáo Chính phủ về tình hình, tiến độ, kịp thời tháo gỡ hoặc đề xuất tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện các dự án.

* Sáng mai (13/3), Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình và Đoàn công tác sẽ tới thị sát, kiểm tra thực địa tình hình thực tế triển khai, thi công, thực hiện dự án đoạn Hòa Liên - Túy Loan.

Nguyễn Hoàng