ĐBSCL nhân rộng mô hình "Cánh đồng mẫu lớn"

Nông dân thu hoạch lúa trong cánh đồng mẫu lớn ở xã Vĩnh Bình, Châu Thành, An Giang. - Ảnh: Tuổi Trẻ

Mô hình cánh đồng mẫu lớn đầu tiên ở An Giang do Công ty cổ phần Bảo vệ thực vật An Giang (AGPPS) triển khai ở xã Vĩnh Bình, huyện Châu Thành, tỉnh An Giang với diện tích 1.200 ha trong vụ đông xuân 2010-2011.

Cách làm ăn mới, lợi nhuận cao

AGPPS đã tổ chức ký hợp đồng hợp tác sản xuất lúa hàng hóa với nông dân, rồi đầu tư cho nông dân lúa giống xác nhận, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón các loại vào từng thời điểm sử dụng. Toàn bộ các khoản đầu tư này công ty cho nông dân nợ không tính lãi trong vòng 120 ngày (từ đầu vụ đến sau thu hoạch 30 ngày).

Đồng thời, công ty đầu tư hệ thống kho, khu vực sấy và Nhà máy chế biến gạo tại Vĩnh Bình với công suất đủ đáp ứng cho nhu cầu vùng nguyên liệu từ 13.000-15.000 ha diện tích canh tác/năm. Nông dân có thể bán lúa ngay cho nhà máy với giá thu mua được niêm yết mỗi ngày hoặc có quyền gửi lúa vào kho của nhà máy miễn phí trong vòng 30 ngày và đăng ký giá mà nông dân muốn bán...

Theo ông Nguyễn Tiến Dũng, Trợ lý Tổng giám đốc AGPPS, 1.200 ha lúa được công ty ký hợp đồng sản xuất lúa hàng hóa trong vụ đông xuân 2010-2011 đã đạt kết quả rất thành công. Năng suất lúa đạt từ 8,5-12 tấn lúa/ha, tùy giống, đặc biệt có hộ đạt năng suất tới 13 tấn /ha.

Do áp dụng đồng bộ các biện pháp kỹ thuật và quản lý dịch hại theo hướng “hiệu quả, bền vững”, giá thành sản xuất lúa trung bình của nông dân chỉ gần 3.000 đồng/kg lúa, thấp hơn mức giá thành sản xuất lúa của nhiều nông dân bên ngoài vùng nguyên liệu (3.200-3.500 đồng/kg). Trong khi đó, AGPPS thu mua với giá trung bình 6.600 đồng/kg. Sau khi trừ các khoản chi phí, nông dân trong vùng nguyên liệu của công ty có lãi bình quân 25-34 triệu đồng/ha. Như vậy, nông dân đạt mức lợi nhuận rất cao, hơn 150%.

Với thành công từ vụ đông xuân 2010-2011, vụ hè thu 2011 diện tích vùng nguyên liệu tại Vĩnh Bình được mở rộng lên 1.600 ha.

Đồng thời, nhiều địa phương khác ở tỉnh An Giang cũng áp dụng mô hình này. Ông Đoàn Ngọc Phả, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh cho biết, vụ hè thu này An Giang có hơn 3.000ha lúa theo mô hình cánh đồng lớn, tập trung nhiều nhất tại Thoại Sơn và Châu Thành.

Nhân rộng cho cả ĐBSCL

Tại Hội thảo “Lúa gạo, nông dân và phát triển nông thôn ở Việt Nam - Từ tăng trưởng thành công đến thịnh vượng bền vững” vừa diễn ra giữa tháng 6/2011 ở Cần Thơ, Tiến sĩ Bùi Bá Bổng, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã nhấn mạnh, để nâng cao thu nhập cho người trồng lúa, nông dân sản xuất lúa trên 1 cánh đồng cần liên kết lại, sử dụng cùng 1 giống lúa, cùng áp dụng đồng bộ một quy trình sản xuất, sản xuất theo GAP (thực hành sản xuất nông nghiệp tốt)... qua đó có thể quản lý tốt dịch hại, giúp giảm chi phí và tăng hiệu quả sản xuất.

Từ thành công của mô hình ở An Giang, hiện mô hình cánh đồng mẫu lớn đã và đang được triển khai, nhân rộng tại ĐBSCL. Sau khi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phát động xây dựng các “cánh đồng mẫu lớn” vào cuối tháng 3/2011, đến nay các tỉnh, thành ĐBSCL đã đăng ký thực hiện với diện tích lên tới hơn 7.200ha trong vụ hè thu 2011.

Trong đó, Đồng Tháp có 10 cánh đồng lớn với tổng diện tích hơn 1.500ha, thu hút gần 1.200 hộ nông dân tham gia áp dụng tiêu chuẩn Viet GAP (thực hành sản xuất nông nghiệp tốt theo tiêu chuẩn Việt Nam). Trong đó, dẫn đầu là HTX Tân Cường (huyện Tam Nông) và HTX Thắng Lợi (huyện Tháp Mười).

Tỉnh Long An đang triển khai các cánh đồng lớn sản xuất lúa chất lượng cao quy mô vài trăm đến 1.000ha tại huyện Mộc Hóa, Đức Huệ, Tân Hưng, Vĩnh Hưng, Tân Thạnh.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Trà Vinh, cam kết thực hiện mô hình cánh đồng mẫu lớn rộng 375ha tại huyện Tiểu Cần, Công ty Bảo vệ thực vật An Giang đầu tư 30 tấn lúa giống chất lượng cao OM6976 và thuốc bảo vệ thực vật; Công ty phân bón Bình Điền cung ứng toàn bộ phân bón. Công ty Lương thực Trà Vinh sẽ bao tiêu toàn bộ sản phẩm lúa của cánh đồng mẫu lớn này sản xuất ra với giá hợp lý, bảo đảm nông dân có lãi cao hơn bình thường.

Theo Cục Trồng trọt, kế hoạch triển khai xây dựng “Cánh đồng lớn” tại các tỉnh, thành Nam bộ đặt mục tiêu diện tích “cánh đồng mẫu lớn” trong năm 2012 sẽ đạt 20.000 – 40.000 ha trong toàn vùng, trung bình mỗi tỉnh 1.500 – 4.000 ha/vụ. Tới năm 2013, đạt 50.000 – 80.000 ha trong toàn vùng, trung bình mỗi tỉnh 5.000 – 10.000 ha/vụ.

Có thể nói, cánh đồng mẫu lớn chính là một trong những lời giải cho câu hỏi làm thế nào để giúp nông dân có thể tiếp cận các loại vật tư nông nghiệp đầu vào phục vụ sản xuất lúa với giá cả ổn định và chất lượng đảm bảo, đồng thời giá cả đầu ra lúa gạo tốt, giúp nâng cao thu nhập cho nông dân trồng lúa.

Thu Hà