Để người dân hiểu đúng, hiểu sâu về chính sách BHXH, BHYT

Ngày 1/6, tại TP. Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình, BHXH Việt Nam tổ chức Hội nghị "Tập huấn kiến thức về BHXH, BHYT, BHTN cho nhà báo, phóng viên, biên tập viên chuyên trách thuộc các cơ quan thông tấn, báo chí năm 2022". Đây là lần thứ 5 Hội nghị tập huấn cho đội ngũ nhà báo, phóng viên, biên tập viên chuyên trách BHXH, BHYT được BHXH Việt Nam tổ chức (tính từ năm 2016 đến nay).

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh nhấn mạnh, trong bối cảnh tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống của người dân, NLĐ vẫn còn gặp nhiều khó khăn do tác động của dịch COVID-19, một số quy định liên quan tới chính sách BHXH, BHYT thay đổi đã ảnh hưởng trực tiếp đến việc thực hiện nhiệm vụ của toàn ngành. Chính vì vậy, công tác truyền thông chính sách BHXH, BHYT cần đổi mới, thực hiện một cách chuyên nghiệp, bài bản để người dân hiểu đúng, hiểu sâu về chính sách, pháp luật BHXH, BHYT. Từ đó, chủ động tham gia BHXH, BHYT để sớm hoàn thiện mục tiêu BHXH, BHYT toàn dân, bảo đảm an sinh xã hội.

Tính đến hết năm 2021, số người tham gia BHXH là hơn 16,5 triệu người, đạt 33,7% so với lực lượng lao động trong độ tuổi, trong đó: Số người tham gia BHXH bắt buộc là gần 15,1 triệu người, số người tham gia BHXH tự nguyện là gần 1,45 triệu người, đạt 2,96% lực lượng lao động trong độ tuổi là nông dân và lao động khu vực phi chính thức, vượt 1,96% chỉ tiêu được giao tại Nghị quyết số 28-NQ/TW; số người tham gia BHYT đạt hơn 88,8 triệu người, đạt tỉ lệ bao phủ 91,01% dân số, tiệm cận mục tiêu BHYT toàn dân.

Cùng với đó, chất lượng dịch vụ BHXH, BHYT từng bước được cải thiện theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp, thân thiện với người tham gia. Việc thực hiện chi trả các chế độ, chính sách BHXH, BHYT, BHTN luôn được triển khai kịp thời, đúng quy định của pháp luật. Thủ tục hành chính được cải cách triệt để gắn với tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, qua đó chuyển đổi mạnh mẽ tác phong làm việc từ hành chính sang phục vụ, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm nhằm tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người tham gia, thụ hưởng các chế độ, chính sách.

Được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của ngành, công tác truyền thông chính sách BHXH, BHYT, BHTN trong đó có công tác phối hợp truyền thông với các cơ quan thông tấn, báo chí ngày càng đi vào chiều sâu và đạt được những kết quả nhất định. Số lượng tin, bài, phóng sự, chương trình… được các cơ quan thông tấn, báo chí đăng tải, phát sóng về lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN tăng đều qua các năm: Năm 2021 có 31.300 tin, bài, phóng sự,… được đăng tải, phát sóng; tăng gấp 2,4 lần so với năm 2019 và tăng 1,9 lần so với năm 2020.

Khẳng định vai trò quan trọng của các cơ quan thông tấn, báo chí đối với công tác truyền thông của ngành, Phó Tổng Giám đốc Đào Việt Ánh cho rằng, sự vào cuộc chủ động, tích cực của các cơ quan báo chí thời gian qua đã góp phần giúp công tác truyền thông chính sách BHXH, BHYT có nhiều đổi mới theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả, tạo sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức và hành động của các tổ chức, cá nhân về vai trò, trách nhiệm cũng như mục đích, ý nghĩa của việc tham gia BHXH, BHYT. Bên cạnh đó, từ thực tiễn hoạt động, báo chí đã tích cực phản ánh nguyện vọng, dự báo tác động của chính sách đến quyền lợi, tâm lý của NLĐ, người sử dụng lao động thông qua các sản phẩm báo chí, góp phần hiệu quả cho quá trình xây dựng, hoàn thiện và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật BHXH, BHYT theo hướng ngày càng đáp ứng tốt hơn nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của nhân dân và NLĐ.

Hội nghị tập trung giới thiệu 6 chuyên đề về: Hoàn thiện chính sách BHYT đảm bảo quyền lợi của người tham gia và sự phát triển bền vững của Quỹ BHYT; một số nội dung của dự án Luật BHXH sửa đổi nhằm đảm bảo quyền lợi của người tham gia; vai trò, ý nghĩa của chính sách BHXH, BHYT, BHTN đối với công tác đảm bảo, ổn định đời sống NLĐ, công tác phối hợp liên ngành giữa Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và BHXH Việt Nam trong việc bảo đảm quyền lợi cho NLĐ; giải pháp phát triển người tham gia BHXH, BHYT; một số vấn đề về chính sách BHXH đang được dư luận xã hội quan tâm; tổng quan về công tác chuyển đổi số của ngành BHXH Việt Nam.

Chia sẻ thông tin chuyên đề tại Hội nghị, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn đã khái quát những thành tựu nổi bật trong việc triển khai chính sách BHYT. Theo đó, tỉ lệ bao phủ BHYT tăng mạnh qua các năm, cơ bản hoàn thành mục tiêu BHYT toàn dân. Năm 2021, cả nước có 37 tỉnh có tỉ lệ tham gia BHYT đạt hơn 90% dân số; gần 60% số người tham gia BHYT của cả nước là do ngân sách nhà nước đóng và hỗ trợ. Để đảm bảo tốt công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, số cơ sở có hợp đồng khám chữa bệnh BHYT gia tăng hàng năm (riêng năm 2021 có 2.639 cơ sở).

Từ thực tiễn triển khai tổ chức, thực hiện chính sách BHYT cho thấy, để duy trì tỉ lệ tham gia BHYT và bao phủ BHYT đối với gần 10% dân số còn lại, ông Phạm Lương Sơn đưa ra một số giải pháp như: Ngân sách nhà nước tiếp tục đóng vai trò chủ đạo, ngân sách địa phương giữ vai trò bổ sung trong việc đóng BHYT cho nhóm dễ bị tổn thương, hộ gia đình nghèo; hỗ trợ nhóm thân nhân NLĐ thuộc khu vực phi chính thức tham gia… với lộ trình trợ cấp, hỗ trợ phải đảm bảo tính ổn định. Đồng thời cần có chế tài nghiêm khắc, quy định mức đóng BHYT cao hơn hoặc truy thu tiền đóng BHYT đối với thời gian trốn đóng hoặc chậm tham gia BHYT với tất cả các đối tượng bắt buộc tham gia BHYT.

Trao đổi một số nội dung của dự án Luật BHXH sửa đổi nhằm đảm bảo quyền lợi của người tham gia, ông Trần Hải Nam - Phó Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐTB&XH) thông tin về một số nội dung mới trong dự thảo sửa đổi Luật BHXH năm 2014. Trong đó, đáng lưu ý là một số đề xuất như: Bổ sung quy định trợ cấp đối với trường hợp NLĐ có thời gian đóng BHXH nhưng không đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng nếu không nhận BHXH một lần theo hướng được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội sớm hơn và mức trợ cấp hằng tháng cao hơn. Bổ sung đối tượng tham gia BHXH bắt buộc đối với đối tượng có điều kiện và khả năng (như chủ hộ kinh doanh; người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương; quy định cụ thể việc tham gia BHXH bắt buộc đối với NLĐ làm việc không trọn thời gian). Tăng mức hỗ trợ đóng đối với người tham gia BHXH tự nguyện. Bổ sung chế độ trợ cấp thai sản trong chính sách BHXH tự nguyện. Ngoài ra, dự thảo sửa đổi Luật cũng đề xuất giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm tiến tới còn 10 năm nhằm tạo điều kiện cho NLĐ tham gia BHXH muộn có thời gian tham gia BHXH ngắn được tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi BHXH.

Nhằm nâng cao hiệu quả thực thi Luật BHXH sửa đổi lần này, ông Trần Hải Nam cho rằng, công tác truyền thông mà vai trò của các cơ quan thông tấn, báo chí là đặc biệt quan trọng. Trong đó, phải đảm bảo chủ động truyền thông trước, trong và sau quá trình xây dựng Luật BHXH sửa đổi, phải làm cho đối tượng được tuyên truyền hiểu rõ về quyền, lợi ích của việc tham gia. Đặc biệt chú trọng nhóm người lao động là nông dân, khu vực phi chính thức. Phương pháp tuyên truyền cần chú trọng tuyên truyền bài bản, đồng bộ theo chiến dịch…

Tại Hội nghị, ông Ngọ Duy Hiểu - Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cũng đã cung cấp nhiều thông tin quan trọng khẳng định vai trò, ý nghĩa của chính sách BHXH, BHYT, BHTN đối với công tác đảm bảo, ổn định đời sống NLĐ; những kết quả nổi bật cũng như phương hướng thời gian tới trong công tác phối hợp liên ngành giữa Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và BHXH Việt Nam nhằm đảm bảo tốt hơn nữa quyền lợi cho NLĐ.

Thu Cúc