Để vùng Đông Nam Bộ phát triển tương xứng với vai trò vùng kinh tế động lực, dẫn dắt

Dự án quan trọng, liên kết vùng Đông Nam Bộ chuyển biến rõ rệt

Theo đánh giá của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT), điểm sáng của vùng Đông Nam Bộ trong 2 tháng qua là công tác triển khai một số dự án trong vùng, đặc biệt đã có tiến bộ rõ nét.

Cụ thể, Dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu đoạn qua tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu hiện có hơn 90% diện tích mặt đường được rải đá răm, dự kiến thông xe kỹ thuật toàn tuyến dịp 30/4/2025, sớm hơn 8 tháng so với thời hạn Chính phủ giao và vượt khoảng 4 tháng so với cam kết ban đầu của nhà thầu. Dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành tính hết tháng 7/2024, sản lượng toàn dự án đạt trên 80%. Dự án xây dựng Nhà ga hành khách T3 - Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất đạt khoảng 60% tiến độ toàn dự án, riêng phần xây thô nhà ga hành khách đã hoàn thành 100%.

"Đây là những nỗ lực rất lớn và sự chỉ đạo, đôn đốc quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành có liên quan và UBND các tỉnh, thành phố trong vùng Đông Nam Bộ", Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, vẫn còn các dự án cần tiếp tục tháo gỡ khó khăn, tích cực triển khai thực hiện để đẩy nhanh tiến độ như: Dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu đoạn qua tỉnh Đồng Nai; Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành; Dự án Vành đai 4 TPHCM đoạn qua tỉnh Bình Dương.

Liên quan đến công tác quy hoạch vùng, Bộ KH&ĐT cũng cho biết Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 370/QĐ-TTg ngày 4/5/2024 đã thể hiện sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt của người đứng đầu Chính phủ trong việc triển khai các nhiệm vụ, giải pháp tại Nghị quyết của Bộ Chính trị.

Hiện nay, Bộ KH&ĐT đã xây dựng dự thảo Kế hoạch thực hiện Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và gửi lấy ý kiến các bộ, ngành và địa phương trong vùng Đông Nam Bộ.

Đến nay, có 17/18 bộ, ngành và 5/6 địa phương vùng Đông Nam Bộ có ý kiến tham gia. Sau khi có đủ ý kiến của các thành viên, Bộ KH&ĐT sẽ tổng hợp, rà soát, chỉnh sửa, cập nhật và hoàn thiện Kế hoạch trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Dù tăng trưởng khá, nhưng chưa đạt như kỳ vọng

Cũng tại cuộc làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết, kết quả kinh tế - xã hội vùng Đông Nam Bộ trong 7 tháng đầu năm mặc dù có mức tăng trưởng khá, nhưng chưa đạt như kỳ vọng. Tăng trưởng kinh tế vùng Đông Nam Bộ đạt 5,58%, thấp hơn mức bình quân chung cả nước, chỉ cao hơn vùng Tây Nguyên (3,86%). Tổng thu ngân sách Nhà nước (NSNN) đạt 391,154 nghìn tỷ đồng, chiếm 38,1% tổng thu NSNN, đứng thứ 2 sau vùng đồng bằng sông Hồng (chiếm gần 43%). Giá trị xuất khẩu đạt 59,2 tỷ USD, chiếm 31% tổng giá trị xuất khẩu của cả nước, đứng thứ 2 sau vùng đồng bằng sông Hồng (chiếm gần 35%).

Tuy nhiên, cũng trong 7 tháng qua, vùng Đông Nam Bộ có số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động lớn nhất trong 6 vùng kinh tế với 58.246 doanh nghiệp, tăng 9,8%.

Để thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển kinh tế - xã hội của vùng, Bộ KH&ĐT đã xây dựng dự thảo Báo cáo rà soát, đề xuất cơ chế, chính sách đặc thù cho các vùng kinh tế - xã hội. Trong đó, ngoài các nhóm chính sách, cơ chế đề xuất áp dụng chung cho các vùng trong cả nước, riêng vùng Đông Nam Bộ đề xuất một số nhóm chính sách, cơ chế đặc thù riêng biệt như: (1) Chính sách về nâng mức dư nợ vay ngân sách địa phương của các địa phương trong vùng Đông Nam Bộ; (2) chính sách về phát triển khu công nghiệp; (3) chính sách về tăng chỉ tiêu đất khu công nghiệp; (4) chính sách về ngành, nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược.

Đồng thời, trên cơ sở tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị, Chương trình hành động của Chính phủ và Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ, Bộ KH&ĐT đã đưa ra một số kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Hội đồng điều phối vùng Đông Nam Bộ, các bộ và địa phương.

Thứ nhất, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị về công tác phát triển vùng nhằm đôn đốc các bộ, ngành và các địa phương trong cả nước khẩn trương rà soát, triển khai và hoàn thành các nhiệm vụ được giao tại các chương trình hành động của Chính phủ và Kế hoạch hoạt động của Hội đồng vùng bảo đảm chất lượng, đúng tiến độ.

Thứ hai, đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường, tỉnh Bình Dương khẩn trương có ý kiến tham gia đối với Kế hoạch thực hiện quy hoạch vùng Đông Nam Bộ để Bộ KH&ĐT có đủ cơ sở trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Thứ ba, đề nghị các bộ, ngành, địa phương được giao chủ trì khẩn trương hoàn thành nhiệm vụ nghiên cứu đối với các dự án vùng và liên vùng: Trung tâm thương mại tự do tại Bà Rịa - Vũng Tàu, Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam qua địa bàn vùng Đông Nam Bộ, các tuyến đường sắt đô thị TPHCM, Đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu.

Thứ tư, TPHCM khẩn trương chủ trì, nghiên cứu trình các cơ chế chính sách vượt trội thuộc thẩm quyền Quốc hội đối với Dự án đường Vành đai 4 TPHCM tại kỳ họp tháng 11/2024.

TPHCM, Bình Dương, Tây Ninh, Bình Phước khẩn trương hoàn thành các thủ tục tiếp theo đối với đường cao tốc TPHCM - Mộc Bài, Chơn Thành – Gia Nghĩa, TPHCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành phấn đấu khởi công vào dịp 30/4/2025.

Thứ năm, các địa phương tiếp tục nghiên cứu, lựa chọn các dự án vùng và có tính chất vùng quan trọng, cấp bách theo các nghị quyết của Bộ Chính trị và theo quy hoạch vùng để đề xuất với Hội đồng vùng đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026-2030, trong đó dành nguồn vốn phù hợp để làm trước công tác chuẩn bị đầu tư sau khi được phép nhằm rút ngắn thời gian hoàn thiện thủ tục và đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án.

Thứ sáu, tiếp tục triển khai các hoạt động của Hội đồng điều phối vùng một cách thiết thực, hiệu quả, nâng cao vai trò điều phối, liên kết của Hội đồng điều phối vùng, phát huy tiềm năng, thế mạnh của các tỉnh, thành phố, khắc phục các điểm nghẽn phát triển./.

Minh Ngọc