Bộ Công an cho biết, ngày 30/3/2021, tại kỳ họp thứ 11, Quốc hội khoá XIV đã thông qua Luật Phòng, chống ma tuý (Luật số 73/2021/QH14) thay thế Luật phòng, chống ma tuý năm 2000.
Ngày 04/12/2021, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 105/2021/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống ma tuý.
Mặc dù Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 và Nghị định 105/2021/NĐ-CP đã quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số nội dung liên quan đến kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy vì mục đích quốc phòng, an ninh. Tuy nhiên, một số quy định về thẩm quyền cấp phép, đơn vị tiến hành, thủ tục, hồ sơ tiến hành các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy vì mục đích quốc phòng, an ninh; quy định về kho lưu mẫu quốc gia, kho lưu mẫu trung gian; việc lập dự trù nhu cầu mẫu ma túy và điều kiện đảm bảo khác cho các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy vì mục đích quốc phòng, an ninh cần phải được quy định chi tiết, cụ thể hơn nữa, nhằm tạo thuận lợi cho quá trình triển khai thực hiện.
Bên cạnh đó, thực tiễn triển khai các quy định của pháp luật về phòng, chống và kiểm soát ma túy vì mục đích quốc phòng, an ninh vẫn còn gặp những khó khăn, vướng mắc như: hệ thống mẫu chuẩn chất ma tuý để phục vụ công tác giám định còn thiếu về chủng loại, đặc biệt là các mẫu chuẩn chất ma tuý mới; việc lấy mẫu chất ma tuý phục vụ công tác huấn luyện nghiệp vụ cho lực lượng phòng, chống ma tuý còn gặp khó khăn do không có nguồn mẫu và chưa có quy định về việc lấy mẫu chất ma tuý là vật chứng từ các vụ án về ma tuý; việc bảo quản, quản lý mẫu chất ma tuý tại nhiều đơn vị còn tự phát, chưa có quy trình thống nhất, ảnh hưởng đến chất lượng mẫu chất ma tuý trong quản lý, sử dụng, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, thất thoát trong quá trình quản lý.
Các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma tuý vì mục đích quốc phòng, an ninh là các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma tuý của cơ quan có thẩm quyền để phục vụ công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án về tội phạm ma tuý; truy nguyên nguồn gốc ma tuý; huấn luyện nghiệp vụ phòng, chống tội phạm về ma tuý; huấn luyện động vật nghiệp vụ để phát hiện chất ma tuý trong lực lượng Công an, Quân đội và Hải quan.
Những khó khăn, vướng mắc đó xuất phát từ nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan. Trong đó có nguyên nhân xuất phát từ việc chưa có quy định chi tiết, cụ thể liên quan đến thẩm quyền, trình tự, thủ tục, hồ sơ cho các hoạt động nghiên cứu, sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, vận chuyển chất ma túy; lấy mẫu, phân phối, sử dụng, xử lý mẫu chất ma túy vì mục đích quốc phòng, an ninh.
Chính vì vậy, theo Bộ Công an, việc xây dựng và ban hành Thông tư quy định một số hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy vì mục đích quốc phòng, an ninh là cần thiết, tạo sự thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật và thuận lợi cho các lực lượng trong quá trình tiến hành các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy, góp phần nâng cao hiệu quả, đáp ứng kịp thời yêu cầu công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma tuý.
Theo dự thảo, nghiên cứu chất ma tuý, tiền chất vì mục đích quốc phòng, an ninh là hoạt động tìm hiểu, quan sát, thí nghiệm… dựa trên tài liệu, dữ liệu thu thập được để chứng minh, phát hiện ra bản chất, quy luật chung hoặc những mô hình mới có ý nghĩa thực tiễn liên quan đến chất ma tuý, tiền chất của các đơn vị, cá nhân có thẩm quyền vì mục đích quốc phòng, an ninh.
Tại dự thảo, Bộ Công an đề xuất hồ sơ đề nghị và trình tự, thủ tục cấp giấy phép nghiên cứu chất ma tuý, tiền chất thực hiện theo Luật Khoa học và Công nghệ; Thông tư 20/2022/TT-BCA ngày 29/4/2022 của Bộ Công an quy định quản lý nhiệm vụ khoa học và công nghệ trong Công an nhân dân.
Cục Khoa học, Chiến lược và Lịch sử Công an chủ trì, phối hợp với Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý và các đơn vị liên quan của Bộ Công an chịu trách nhiệm theo dõi, kiểm tra, giám sát hoạt động nghiên cứu chất ma tuý, tiền chất vì mục đích quốc phòng, an ninh.
Các đơn vị được cấp giấy phép tiến hành hoạt động nghiên cứu chất ma tuý, tiền chất vì mục đích quốc phòng, an ninh có trách nhiệm gửi hồ sơ nghiên cứu chất ma tuý, tiền chất về Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý và chịu sự kiểm tra, giám sát theo quy định trên và quy định tại Điều 15 Nghị định 105/2021/NĐ-CP ngày 04/12/2021 của Chính phủ.
Dự thảo nêu rõ, hồ sơ đề nghị cấp phép sản xuất chất ma túy, tiền chất vì mục đích quốc phòng, an ninh, bao gồm: 1- Văn bản đề nghị cấp phép sản xuất chất ma túy, tiền chất; 2- Kế hoạch dự trù mẫu chất ma tuý được Bộ trưởng Bộ công an phê duyệt; 3- Kế hoạch sản xuất chất ma tuý, tiền chất, trong đó nêu rõ tên, loại chất ma tuý, tiền chất cần sản xuất; hình thức đóng gói, số lượng, chất lượng chất ma tuý, tiền chất; thời gian sản xuất, địa điểm sản xuất; kế hoạch, biện pháp đảm bảo an toàn và điều kiện bảo quản chất ma tuý, tiền chất trong quá trình sản xuất.
Viện Khoa học hình sự căn cứ kế hoạch dự trù mẫu chất ma tuý được Bộ trưởng Bộ công an phê duyệt gửi hồ sơ đề nghị cấp giấy phép sản xuất đến Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý.
Trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý có trách nhiệm đánh giá và cấp giấy phép sản xuất chất ma túy, tiền chất vì mục đích quốc phòng, an ninh. Giấy phép cho phép sản xuất chất ma túy, tiền chất vì mục đích quốc phòng, an ninh phải ghi rõ tên, loại mẫu chất ma tuý, tiền chất được phép sản xuất; số lượng, chất lượng chất ma tuý, tiền chất; thời gian sản xuất.
Trường hợp có yêu cầu chỉnh lý, bổ sung hồ sơ, chậm nhất trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ đề nghị, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý phải có văn bản thông báo nêu rõ tài liệu, nội dung cần chỉnh lý, bổ sung gửi Viện Khoa học hình sự. Sau khi nhận đủ hồ sơ, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma tuý tiến hành cấp giấy phép theo quy định.
Dự thảo nêu rõ, chất ma tuý, tiền chất được sản xuất xong phải nhập kho lưu mẫu quốc gia để phục vụ các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma tuý vì mục đích quốc phòng, an ninh.
Hoạt động sản xuất chất ma túy, tiền chất theo quy định này phải được theo dõi, kiểm tra, giám sát chặt chẽ theo quy định tại Điều 16 Nghị định 105/2021/NĐ-CP ngày 04/12/2021 của Chính phủ.
Theo dự thảo, nhập khẩu, xuất khẩu chất ma tuý, tiền chất và mẫu chất ma tuý vì mục đích quốc phòng, an ninh là hoạt động đưa chất ma tuý, tiền chất và mẫu chất ma tuý vào, ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc các khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật của các đơn vị, cá nhân có thẩm quyền để phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh.
Dự thảo nêu rõ, hồ sơ, trình tự, thủ tục cấp giấy phép nhập khẩu, xuất khẩu chất ma túy, tiền chất vì mục đích quốc phòng, an ninh thực hiện theo Điều 20 Nghị định 105/2021/NĐ-CP ngày 04/12/2021 của Chính phủ.
Hồ sơ, trình tự, thủ tục cấp giấy phép nhập khẩu mẫu chất ma túy vì mục đích quốc phòng, an ninh thực hiện theo Điều 27 Nghị định 105/2021/NĐ-CP ngày 04/12/2021 của Chính phủ.
Mẫu chất ma tuý được nhập khẩu phải nhập và bảo quản tại kho lưu mẫu quốc gia để phục vụ các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma tuý vì mục đích quốc phòng, an ninh.
Mời bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý tại đây.
Tuệ Văn