Định danh cho "nghề không tên"

Lễ bế giảng một khóa đào tạo cho GVGĐ chuyên chăm sóc người già. Ảnh: VGP/Thanh Thủy

Lao động GVGĐ không còn bó hẹp trong phạm vi là làm những việc "không tên" như nấu nướng, giặt là, dọn dẹp vệ sinh mà giờ đây đã phát triển thành những dịch vụ đa dạng, chuyên môn hơn như chăm sóc bệnh nhân ốm, chăm sóc em bé, người già và quản lý công việc nói chung của cả gia đình.

Được đào tạo, không lo thiếu việc

Ông Trần Tuấn Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường TPHCM, cho biết yêu cầu tìm người giúp việc tại các trung tâm việc làm tăng trung bình hàng năm khoảng từ 20-25% so với các ngành khác.

Trong năm 2013, TPHCM cần hơn 10.000 lao động trong lĩnh vực này đặc biệt là những lao động đã được đào tạo về GVGĐ.

Trung tâm Giới thiệu việc làm (Hội Liên hiệp Phụ nữ TPHCM) là một trong những đơn vị đầu tiên của TPHCM chú trọng việc đào tạo lao động GVGĐ trước khi giới thiệu cho khách hàng. Tại trung tâm chia ra rất nhiều các khóa học với những trình độ cấp học khác nhau.

Mỗi khóa học thường từ 3-4 tháng và sẽ có 2/3 thời gian học lý thuyết và 1/3 thực hành. Kết thúc khóa học các học viên sẽ được cấp chứng chỉ và được trung tâm giới thiệu việc làm tại trung tâm hay đưa hồ sơ vào các sàn giao dịch, các ngày hội việc làm.

Riêng trong tháng 6/2013, Trung tâm đã tổ chức ngày hội lao động cho phụ nữ TP. Có 10.400 chị em phụ nữ tham gia tìm việc chủ yếu là các nghề GVGĐ, chăm sóc người già. Tại ngày hội có gần 4.000 công việc được giới thiệu trong đó có 1.850 công việc là GVGĐ. Những lao động có chứng chỉ của Trung tâm thường được khách hàng lựa chọn đầu tiên.

Còn tại Trung tâm Hướng nghiệp dạy nghề và Giới thiệu việc làm thanh niên (Thành đoàn TPHCM) lại đào tạo kỹ năng GVGĐ cho các bạn trẻ từ nấu ăn, cách sử dụng đồ dùng trong nhà đến cả cách cắm hoa, bài trí, sắp xếp trong nhà, tiếng Anh giao tiếp, các lớp tâm lý dạy trẻ tiểu học, mẫu giáo mà còn tổ chức những khóa học dạy quản gia, quản lý gia đình.

Ông Nguyễn Văn Sang, Phó Giám đốc Trung tâm Hướng nghiệp dạy nghề và Giới thiệu việc làm thanh niên, cho rằng GVGĐ là một nghề rất đặc thù, người lao động có thể ở lại trong nhà sinh hoạt cùng với chủ nhà chính vì vậy những kỹ năng ứng xử, giao tiếp của người lao động rất quan trọng để tạo ra mối quan hệ hài hòa, đúng mực của hai bên. Theo thống kê của Trung tâm thì có tới 75% số lao động trả về là do không biết cách ứng xử với gia đình chủ nhà.

Ông Nguyễn Thành Hiệp, Trưởng Phòng Dạy nghề (Sở LĐTBXH TPHCM), cho biết, tại các sàn giao dịch giới thiệu việc làm của TP, lao động GVGĐ mới chỉ đáp ứng 45% nhu cầu thực tế.

“Đã đến lúc cần phải xem đây là một nghề và đào tạo bài bản để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng”, ông Nguyễn Thành Hiệp nói.

Phân cấp trong quản lý

Theo thống kê của Cục Việc làm (Bộ LĐTBXH), tính đến năm 2013, Việt Nam có hơn 400.000 lao động GVGĐ và nhu cầu này đang ngày càng gia tăng đặc biệt là ở các TP lớn như Hà Nội, TPHCM, Cần Thơ, Đà Nẵng…

Theo ông Nguyễn Hữu Dũng, nguyên Viện trưởng viện Khoa học Lao động, Bộ LĐTBXH, GVGĐ là một nghề phát sinh trong xã hội hiện đại, cần được đối xử bình đẳng như các nghề khác. Phải có các cơ quan chức năng quản lý không chỉ để kiểm tra giám sát mà còn bảo vệ quyền lợi cho người lao động.

Tuy nhiên đến nay vẫn chưa có những quy định hay hướng dẫn nào trong Luật để quản lý nghề này. Vì vậy, cần xây dựng hoàn thiện pháp luật về lao động GVGĐ cho phù hợp với tính chất đặc thù, tăng cường quản lý của Nhà nước với người sử dụng và lao động GVGĐ.

Theo đó cần có những phân cấp trong các tổ chức xã hội từ cấp cơ sở đến cơ quan quản lý. Có lộ trình cho việc đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ với hình thức lao động mới này. Qua đó, nhanh chóng hoàn thiện các các khung pháp lý đối với người sử dụng lao động và người lao động để thuận tiên cho quá trình kiểm tra, giám sát việc tuân thủ pháp luật. Có những nghiên cứu sâu hơn về GVGĐ để có các chính sách, chiến lược phát triển phù hợp với mô hình mới này.

Thiết nghĩ, khi đã thắp lửa nghề và tiếp thêm sinh lực cho nghề qua các biện pháp như đào tạo, phân cấp quản lý, chuẩn hóa nghề… thì chắc chắn nghề giúp việc gia đình sẽ có nhiều đóng góp hơn nữa cho xã hội, cho đất nước.

Thanh Thủy