![]() |
Mô hình động cơ phản lực mới ADVENT (Adaptive Versitile) |
Động cơ phản lực có hai loại chính, Turbojets là kiểu động cơ phản lực dòng thẳng cho hiệu suất cao, đẩy máy bay đạt tốc độ trên Mach 3, như máy bay chiến đầu (SR-71 "Blackbird" đạt 3700km/h). Tuy vậy nó tiêu tốn nhiên liệu khủng khiếp, động cơ nhanh hỏng, phi kinh tế.
Ngược lại, dòng Turbopan động cơ phản lực cánh quạt đẩy dùng trong hàng không thương mại, thường bay ở tốc độ cận âm, dưới Mach 1, hiệu quả sử dụng nhiên liệu tốt. Động cơ này có 1 dòng khí qua tuabin nén-đốt và 1 dòng khí do cánh quạt to hút đẩy (không qua quá trình nén-đốt).
Thiết kế ADVENT cho phép khi động cơ cần tăng lực đẩy thì sẽ tăng được rất cao, đạt tốc độ máy bay tiến công chiến đấu, ngược lại khi cần duy trì tốc độ bình thường sẽ rất tiết kiệm năng lượng, phù hợp với bay thương mại. Bởi vì động cơ mới có thêm dòng khí thứ ba kèm van đóng-mở.
Khi máy bay cất cánh, cần lực mạnh, dòng khí thứ ba bị van chặn, buộc phải qua tuabin nén và qua buồng đốt để tăng mạnh lực đẩy.
Khi máy bay bay cao, ổn định, dòng khí thứ ba lúc này được mở, chỉ còn tác dụng góp thêm lực đẩy ngoài, không qua nén-đốt, tiết kiệm nhiên liệu, tăng hiệu suất bay dưới âm 40%.
GE hiện đang thử nghiệm các thành phần cốt lõi của động cơ như tăng độ bền, độ chịu nhiệt các lá nén, làm mát ổ trục… để chạy thử nghiệm đầy đủ vào giữa năm 2013.
Trần Văn (theo Gizmag 7-1)