Du lịch 'không tốn kém'

Tiết mục văn nghệ “cây nhà lá vườn” của đồng bào dân tộc Thái.

Hữu xạ tự nhiên hương

Do tính chất công việc là đầu tư về nông nghiệp công nghệ cao, vợ chồng Simon và Akauchi đã đi du lịch hầu hết các quốc gia trên thế giới. Lần đầu đến Việt Nam, Simon không thông qua một công ty du lịch hay một hãng lữ hành nào để tìm hiểu điểm đến, tìm kiếm khách sạn. Qua những lời tư vấn, khen ngợi và một số bức ảnh về Mai Châu mà những du khách khác đã từng đến Mai Châu Villas đăng lên TripAdvisor, Simon và Akauchi đã quyết định chọn Mai Châu là điểm dừng chân cho kỳ nghỉ.

Simon cũng tìm thấy mọi thông tin, địa chỉ trên trang cá nhân của Mai Châu Villas một cách chi tiết về dịch vụ phòng ốc, ăn nghỉ của khách sạn, phương tiện đưa đón. Từ lúc nảy ra ý tưởng đến du lịch Việt Nam đến khi tìm thấy thông tin phản hồi của Mai Châu Villas, Hòa Bình tới lúc có mặt ở Việt Nam vào tháng 8, tất cả chỉ vỏn vẹn trong nửa tháng.

Mọi thứ đã được quyết định rất nhanh. Có lẽ, đối với họ cũng như rất nhiều du khách khác, những nhận xét, bình phẩm trên một diễn đàn du lịch lớn, uy tín còn đáng tin cậy hơn mọi lời mời chào, quảng bá giới thiệu trong các pano, áp phích, clip trên mạng hay các thư chào đến từ các công ty du lịch, khách sạn và các quốc gia.

Cũng rất nhanh chóng, sau đêm đầu tiên nghỉ tại Mai Châu Villas, vợ chồng Simon và Akauchi đã quyết định dành trọn kỳ nghỉ 5 ngày 4 đêm tại khách sạn cao cấp duy nhất của bản Cha Lang, xã Mai Hịch, Huyện Mai Châu (Hòa Bình).

Chọn căn phòng có view nhìn ra cánh đồng lúa từ 4 phía, sáng nào 2 vợ chồng anh cũng đạp xe đi dạo, tham quan tìm hiểu đời sống, sinh hoạt, văn hóa của đồng bào người Thái trong bản Cha Lang cũng như các bản lân cận.

“Ngày nào chúng tôi cũng đạp xe thong dong quanh các bản làng thưởng thức không khí trong lành mát mẻ của miền quê nơi đây, ngắm những cánh đồng lúa xanh mướt dưới rặng núi xanh mờ trong mây, xem người dân làm ruộng, dệt vải. Thiên nhiên làng quê Việt Nam đẹp yên bình, trong trẻo khiến tôi rất thích”, anh Simon chia sẻ.

“Tuy nhiên, điều khiến chúng tôi ấn tượng nhất, thích nhất khi tới Việt Nam là nụ cười, ánh mắt thân thiện của người dân bản Cha Lang. Tôi không có cảm giác xa lạ khi nhìn vào mắt họ, khi tới làm quen, tìm hiểu khám phá cuộc sống hàng ngày của họ. Đó sẽ là điều khiến vợ chồng tôi nhớ mãi khi nghĩ về Việt Nam”, anh Simon vui vẻ nói.

Mỗi buổi tối, sau khi thưởng thức các món ăn đậm chất đồng quê, khách sạn sẽ chiêu đãi vợ chồng Simon tiết mục văn nghệ “cây nhà lá vườn” của đồng bào dân tộc Thái. Tất cả diễn viên, nhạc công đều là người phục vụ trong khách sạn. Từ anh bảo vệ đa tài (đàn ca sáo nhị) tới các cô lễ tân, chị bếp bỗng thoắt trở thành những nghệ sĩ thực thụ khi hóa thân vào điệu múa câu hát.

Giãi bày về đội văn nghệ “bất đắc dĩ” của mình, chị Mai Hoa, chủ khách sạn cho chúng tôi hay: “Trước đây chúng tôi cũng thuê các đội văn nghệ chuyên nghiệp của xã đến biểu diễn phục vụ du khách, tuy nhiên, họ lại thích những người “nghiệp dư” hơn. Khách họ nói với tôi rằng họ thích sự say mê trong mắt những nghệ sĩ nghiệp dư khi biểu diễn. Thích cả sự ngượng nghịu, e thẹn của chị bếp, anh bảo vệ vốn không được đào tạo để biểu diễn chuyên nghiệp. Và từ đó, chúng tôi không phải thuê đội văn nghệ chuyên nghiệp nữa”.

Simon và Akauchi - đôi vợ chồng đến từ Nhật Bản và Anh (ngoài cùng bên phải) đang xem các tiết mục văn nghệ tại khách sạn.

Làm du lịch không tốn kém, dễ mà khó

Câu chuyện của vợ chồng Simon và Mai Châu Villas không hề xa lạ ở Việt Nam. Cách đây hơn 20 năm, khi du lịch Việt Nam chập chững phát triển một cách non trẻ và sơ khai, dịch vụ du lịch của chúng ta cũng sơ khai như thế. Mọi thứ đều tự nhiên, chân chất và mộc mạc.

Du lịch của Mai Châu không phải mới phát triển. Địa danh bản Lác đã có mặt trên bản đồ du lịch từ rất lâu. Nhưng đáng buồn, những nơi được khai thác rất sớm của Mai Châu như Bản Lác bây giờ chỉ còn là vang bóng.

Từ lâu, Bản Lác không còn là lựa chọn của du khách quốc tế. Chỉ còn khách nội địa đến, song cũng không nhiều. Sự xô bồ, thương mại hóa của dịch vụ du lịch Bản Lác đã “tiễn” du khách một đi không trở lại.

Câu chuyện này không chỉ diễn ra ở Mai Châu mà còn lặp lại ở Sapa, Hà Giang, Cao Bằng, Yên Bái… rất nhiều nơi ở Việt Nam.

Với lợi thế về cảnh quan thiên nhiên, đặc trưng văn hóa của đồng bào dân tộc ít người, du lịch cộng đồng là loại hình phát triển du lịch phù hợp nhất và phát huy tối đa lợi thế của khu vực Tây Bắc và các địa phương này hoàn toàn có thể tận dụng phát huy được tài nguyên thiên nhiên, nhân văn nhưng không phải đầu tư lớn quy mô và tốn kém.

Nhưng đáng tiếc, những người làm du lịch ở nhiều bản du lịch cộng đồng không hiểu, với du lịch cộng đồng, thế mạnh lớn nhất chính là vẻ đẹp tự nhiên của thiên nhiên, cảnh quan, văn hóa truyền thống và nếp sinh hoạt của người dân chính là sự khác biệt, nét hấp dẫn để hút khách. Nếu đánh mất vẻ đẹp tự nhiên ấy, chúng ta không có gì cho du khách nữa.

Làm du lịch cộng đồng, vì thế dễ mà không dễ. Chúng ta có sẵn tiềm năng tài nguyên thiên nhiên, nhân văn. Tất cả những thứ ấy là trời cho, không phải đầu tư xây dựng tốn kém. Nhưng nếu không biết cách khai thác bền vững để giữ gìn chúng ta sẽ đánh mất thế mạnh ấy.

Câu chuyện của Mai Châu Villas và chuyến du lịch của vợ chồng Simon cũng là một minh chứng cho sự không tốn kém khi làm du lịch. Ngoài chi phí nhỏ để đăng ký trên TripAdvisor, chị Hoa không sử dụng bất cứ một công cụ, hoạt động quảng bá truyền thông rầm rộ nào để quảng bá khách sạn của mình tới du khách. Tất cả nhờ “hữu xạ tự nhiên hương” từ uy tín chất lượng dịch vụ thực sự của khách sạn. Các dịch vụ giá trị gia tăng khác như tour du lịch trong ngày, hoạt động văn hóa văn nghệ… đều là sản phẩm tự nhiên sẵn có của địa phương và khách sạn. Đặc biệt nhất, chính là thái độ niềm nở, ánh mắt nụ cười thân thiện của người dân bản Cha Lang (Mai Hịch) và người phục vụ tại khách sạn của chị Hoa đã gây ấn tượng rất sâu sắc cho vợ chồng Simon. Nói chuyện với tôi, Simon khẳng định anh sẽ quay lại Mai Châu trong một ngày gần đây nhất.

Chính sự tự nhiên, thân thiện của con người, cảnh quan mới làm nên cái hồn của một sản phẩm du lịch. Bởi lẽ, cho dù chúng ta có đầu tư bao nhiêu tiền của vào xây dựng những công trình vui chơi giải trí cao cấp, hoành tráng nhưng thiếu vắng đi nụ cười, ánh mắt, vẻ đẹp đặc trưng của thiên nhiên, con người văn hóa Việt, chúng ta sẽ không thể làm du lịch theo đúng nghĩa một cách bền vững và ít tốn kém nhất.

 Nguyệt Hà