Dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi): Tháo gỡ những bất cập về xây dựng

Thảo luận ở tổ ngày 6/11, các đại biểu Quốc hội cho rằng, dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) góp phần tháo gỡ những bất cập trong việc áp dụng và quản lý các quy định về xây dựng. Theo các đại biểu, hoạt động xây dựng có tác động và ảnh hưởng rất lớn đến môi trường.

Vì vậy, cần tính tới tư vấn thiết kế, xây dựng vật liệu thân thiện với môi trường khi áp dụng đối với công trình hiện nay, ngay cả khi chi phí có thể đắt hơn. Tuy nhiên, quy định hiện hành chỉ dừng lại ở mức khuyến khích, mà không có quy định cụ thể.

Về quản lý thiết kế xây dựng, triển khai sau khi dự án đầu tư được phê duyệt, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng, việc bãi bỏ thiết kế sau thiết kế cơ sở theo hướng chỉ kiểm soát một lần thể hiện chủ trương hậu kiểm, phân quyền để tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên vấn đề này cũng tiềm ẩn rủi ro về chất lượng và an toàn của công trình khi tổ chức thẩm định, kiểm tra không cụ thể. 

Bên cạnh đó, đại biểu Phạm Văn Hòa chỉ rõ, thời gian qua, tại các đô thị lớn còn tình trạng xây dựng sai phép, xây dựng trên đất nông nghiệp, xây dựng không đúng quy hoạch. Vì vậy cũng cần xác định trường hợp công trình nào được miễn miễn giấy phép xây dựng, đặc biệt là công trình dân dụng, đồng thời cơ quan quản lý về xây dựng cũng phải hậu kiểm. 

“Nếu sai cần phải xử lý nghiêm, không để tình trạng “lập biên bản xử lý rồi cho tồn tại”. Những trường hợp như thế người ta không sợ, người ta có tiền, sẵn sàng xây dựng sai giấy phép, rồi sau đó cơ quan chức năng phát hiện, xử phạt rồi cho tồn tại, như vậy có phạt cũng như không”, đại biểu tỉnh Đồng Tháp đề nghị cần quan tâm.

Đề xuất mở rộng miễn cấp giấy phép xây dựng ra vùng đô thị 

Thảo luận tại tổ về dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi), các đại biểu Quốc hội Đoàn TP. Hà Nội cho rằng, việc miễn giấy phép xây dựng là một bước tiến, tuy nhiên việc quy định thông báo thời điểm khởi công còn nhiều bất cập; đồng thời, cần quan tâm để cân bằng giữa quản lý và phát triển trong khu vực có quần thể di sản.

Đại biểu Đỗ Đức Hồng Hà (Hà Nội) cho rằng, việc quy định miễn giấy phép xây dựng trong nhiều trường hợp "là một bước tiến". Tuy nhiên, quy định về thủ tục thông báo tại khoản 3, Điều 43 lại làm mất đi ý nghĩa của việc miễn giấy phép xây dựng.

Cụ thể, khoản 3, Điều 43 quy định: Các công trình được miễn phép (trừ một số trường hợp) phải gửi thông báo thời điểm khởi công xây dựng, kèm theo hồ sơ tương ứng với hồ sơ đề nghị cấp giấy phép xây dựng, đến cơ quan quản lý Nhà nước về xây dựng để quản lý.

"Theo tôi, quy định này chỉ là cải cách về hình thức, chưa cải cách về nội dung. Bản chất vẫn là một 'giấy phép con', mặc dù gọi là 'miễn phép', nhưng chủ đầu tư vẫn phải chuẩn bị một bộ hồ sơ gần như đầy đủ như khi xin phép", đại biểu Hà phân tích.

Cùng băn khoăn về giấy phép xây dựng, đại biểu Nguyễn Phi Thường cho biết, khoản 2 Điều 43 dự thảo Luật quy định cụ thể các trường hợp được miễn giấy phép xây dựng. 

Trên thực tế giấy phép xây dựng chỉ là văn bản pháp lý giúp chủ đầu tư có căn cứ làm việc với cơ quan quản lý trật tự xây dựng và cấp giấy chứng nhận sở hữu công trình. 

Quy định pháp luật làm căn cứ cấp giấy phép xây dựng còn rất nhiều nội dung bất cập, không nhất quán, dẫn đến hệ quả là thủ tục cấp phép xây dựng luôn chậm trễ.

Theo đại biểu Nguyễn Phi Thường, việc sửa đổi này chưa thực sự giải quyết được tận gốc vấn đề rút ngắn thời gian thực hiện dự án. Đồng thời, có thể dẫn đến khó khăn cho chủ đầu tư trong quá trình kiểm soát trật tự xây dựng và cấp giấy chứng nhận sở hữu công trình.

Vì vậy, đại biểu đề xuất nghiên cứu thêm hướng liên thông từ bước chấp thuận chủ trương đầu tư. Có nghĩa là khi chủ đầu tư được UBND tỉnh, thành phố giao thực hiện dự án là đã đủ điều kiện khởi công xây dựng, thủ tục khởi công xây dựng chỉ mang tính thông báo.

Nhật Nam