Dự thảo Nghị quyết về Nội quy kỳ họp Quốc hội đủ điều kiện trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 4

Dự thảo Nghị quyết hiện được xây dựng với bố cục gồm 3 chương, 57 điều; quy định nguyên tắc, trình tự, thủ tục cho việc tiến hành kỳ họp Quốc hội; quy định cụ thể thẩm quyền của chủ thể tiến hành một số thủ tục tại kỳ họp Quốc hội; dành 1 điều quy định dẫn chiếu các luật, nghị quyết đã quy định về nguyên tắc, trình tự, thủ tục tiến hành các nội dung tại kỳ họp Quốc hội, bao gồm: Xem xét, thông qua luật, nghị quyết; giám sát tối cao, lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm; quyết định trưng cầu ý dân; tiếp công dân.

Báo cáo tóm tắt một số ý kiến về dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng  khẳng định Thường trực Ủy ban Pháp luật nhất trí sự cần thiết sửa đổi Nội quy kỳ họp Quốc hội; tán thành với mục đích, quan điểm xây dựng dự thảo Nội quy kỳ họp được nêu trong dự thảo Tờ trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; đồng thời cho rằng, việc sửa đổi Nội quy kỳ họp với 32 nhóm vấn đề mới như Ban soạn thảo trình đã cơ bản đáp ứng mục đích, yêu cầu được Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề ra; phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, cơ bản bảo đảm tính thống nhất với hệ thống pháp luật.

Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành với nhiều nội dung sửa đổi, bổ sung của dự thảo Nội quy kỳ họp và nhận thấy, hồ sơ do Ban soạn thảo chuẩn bị cơ bản đầy đủ theo quy định, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 4 (tháng 10/2022).

Về kỳ họp Quốc hội (Điều 1), Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị bổ sung quy định tại Khoản 2 Điều 1 về việc kỳ họp Quốc hội có thể được tổ chức liên tục hoặc theo 2 hay nhiều đợt tùy theo nội dung, chương trình được Quốc hội thông qua. Việc ghi nhận nội dung này trong Nội quy kỳ họp là phù hợp với thực tiễn hoạt động của Quốc hội trong 2 năm vừa qua và cũng tạo cơ sở cho việc chuyển dần hoạt động của Quốc hội tại kỳ họp sang thường xuyên hơn trong khi số lượng ngày họp không tăng lên nhiều.

Về tài liệu phục vụ kỳ họp Quốc hội (Điều 7), đa số ý kiến Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành nội dung của Điểm a Khoản 2 Điều 7 quy định "Tài liệu chính thức được lưu hành bằng hình thức bản điện tử, trừ trường hợp thuộc bí mật nhà nước" vì đây là nội dung cải tiến, đổi mới trong việc tổ chức kỳ họp Quốc hội, đã được thực tiễn kiểm nghiệm có hiệu quả từ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV đến nay. Bên cạnh đó, một số ý kiến đề nghị cân nhắc đối với dự án luật, dự thảo nghị quyết trình Quốc hội vẫn tiếp tục thực hiện quy định tại Khoản 3 Điều 73 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật về "Tờ trình, dự thảo văn bản và báo cáo thẩm tra về dự án, dự thảo được gửi bằng bản giấy, các tài liệu còn lại được gửi bằng bản điện tử" nhằm tạo thuận lợi cho đại biểu Quốc hội trong việc nghiên cứu, tra cứu, sử dụng tài liệu cần đối chiếu, viện dẫn được dễ dàng, hiệu quả hơn.

Về vai trò của chủ tọa, người được phân công điều hành phiên họp; quy định về thảo luận, tranh luận, chất vấn tại phiên họp toàn thể (các Điều 15, 16, 17, 18 và 19), ông Hoàng Thanh Tùng cho hay Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành với việc bổ sung quy định về việc Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội được phân công điều hành phiên họp có thể linh hoạt rút ngắn hoặc kéo dài thời gian phát biểu của đại biểu Quốc hội, thời gian giải trình của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền trong một số trường hợp sau khi xin ý kiến và được sự đồng ý của Quốc hội theo quy định tại Khoản 4 Điều 18.

Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị cân nhắc xác định rõ hơn thứ tự ưu tiên áp dụng các biện pháp linh hoạt trong trường hợp thời gian còn lại của phiên họp không đủ để tất cả các đại biểu Quốc hội đã đăng ký được phát biểu, tranh luận. Theo đó, đề nghị chủ tọa ưu tiên xin ý kiến Quốc hội về việc kéo dài thời gian thảo luận của phiên họp (quy định tại Điểm c Khoản 4 Điều 18), sau đó mới đề nghị rút ngắn thời gian phát biểu của mỗi đại biểu Quốc hội xuống không dưới 5 phút (quy định tại Điểm a Khoản 4 Điều 18) để bảo đảm quyền phát biểu của các đại biểu Quốc hội và sự công bằng trong việc tham gia ý kiến thảo luận tại phiên họp toàn thể của Quốc hội.

Thường trực Ủy ban Pháp luật cũng đề nghị nghiên cứu, làm rõ, quy định đầy đủ và phù hợp hơn về việc tổ chức các phiên họp, cuộc họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội trong thời gian diễn ra kỳ họp Quốc hội để xem xét, cho ý kiến, thẩm tra các nội dung thuộc chương trình kỳ họp; về thủ tục thẩm tra đối với một số nội dung trình Quốc hội xem xét, quyết định; tiếp tục rà soát kỹ các điều khoản trong dự thảo Nội quy kỳ họp với các luật, pháp lệnh, nghị quyết có liên quan để bảo đảm tính đồng bộ, nhất quán, thống nhất trong cách sử dụng từ ngữ, cách thể hiện các quy định.

Thảo luận tại Hội nghị, các đại biểu tập trung cho ý kiến về những vấn đề lớn của dự thảo Nghị quyết ban hành Nội quy kỳ họp Quốc hội (sửa đổi) liên quan đến mục đích, quan điểm xây dựng, phạm vi sửa đổi; sự phù hợp của dự thảo Nội quy kỳ họp Quốc hội (sửa đổi) với chủ trương, đường lối của Đảng, tính hợp Hiến, hợp pháp, tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật và tính khả thi của các quy định trong dự thảo Nghị quyết;…

Nguyễn Hoàng