Giảm nghèo bền vững 'Không để ai bị bỏ lại phía sau'

Ở góc độ quản lý nhà nước, bà Hoàng Thị Hòa, Trưởng phòng Phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội) cho biết, tỉ lệ hộ nghèo của thành phố liên tục giảm sâu qua các năm. Cuối năm 2021, toàn thành phố còn 3.612 hộ nghèo, chiếm 0,16%. Sang năm 2022, con số này giảm xuống còn 2.134 hộ (0,095%). Đến cuối năm 2023, Hà Nội chỉ còn 690 hộ nghèo, tương đương 0,03%. Đặc biệt, cuối năm 2024 đánh dấu cột mốc quan trọng khi Hà Nội chính thức trở thành địa phương không còn hộ nghèo.

Cùng với việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, bức tranh an sinh tiếp tục ghi thêm những gam màu sáng. Toàn bộ 126 xã, phường trên địa bàn đều không còn hộ nghèo; trong đó có 43 đơn vị không còn cả hộ nghèo và hộ cận nghèo. Tính đến tháng 9-2025, các địa phương tiếp tục giảm thêm 103 hộ cận nghèo, góp phần củng cố vững chắc "hàng rào an sinh", tạo nền tảng cho sự phát triển hài hòa giữa đô thị và nông thôn.

Những thành quả ấy không chỉ nằm trên báo cáo tổng kết, mà hiện hữu sinh động trong từng câu chuyện đời sống. Những ngày cuối năm 2025, tại thôn Nguyễn Xá, căn nhà cấp 4 cũ kỹ của gia đình ông Hoàng Văn Cộng chính thức được khởi công xây dựng lại trong niềm xúc động của cả gia đình và bà con lối xóm. Gia đình ông có 6 nhân khẩu, nhưng cuộc sống luôn chật vật khi hai vợ chồng tuổi cao, thường xuyên đau ốm; con dâu đang hưởng chế độ khuyết tật; con trai là lao động chính nhưng việc làm, thu nhập bấp bênh; hai cháu nhỏ đang tuổi đến trường. Nhiều năm liền, cả gia đình phải sinh hoạt trong căn nhà xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, nhất là mỗi mùa mưa bão.

Qua rà soát, khảo sát thực tế, Ban Chỉ đạo trợ giúp người nghèo xã Vân Đình đã thống nhất xét chọn hộ ông Hoàng Văn Cộng đủ điều kiện hỗ trợ xây dựng nhà "đại đoàn kết".. Công trình dự kiến hoàn thành trong tháng 12/2025, mở ra hy vọng về một chốn an cư an toàn, ấm áp cho gia đình ông.

Theo Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Vân Đình Bùi Thị Thu Hiền, việc hỗ trợ xây dựng nhà đại đoàn kết cho gia đình ông Hoàng Văn Cộng không chỉ giúp người dân có nơi ở ổn định, mà còn thể hiện rõ tinh thần tương thân tương ái, đoàn kết của cộng đồng. Đây cũng là minh chứng sinh động cho hiệu quả của chương trình giảm nghèo bền vững gắn với bảo đảm an sinh xã hội ngay từ cơ sở.

Chính sách đặc thù – điểm tựa cho người yếu thế

Lý giải về những kết quả nổi bật trong công tác giảm nghèo, bà Hoàng Thị Hòa nhấn mạnh, Hà Nội luôn kiên định quan điểm coi giảm nghèo là nhiệm vụ chính trị quan trọng, gắn chặt với yêu cầu phát triển bền vững. Thành phố đã xây dựng chuẩn nghèo cao hơn khoảng 30% so với chuẩn quốc gia, qua đó mở rộng diện bao phủ chính sách, tạo điều kiện hỗ trợ tốt hơn cho nhóm yếu thế.

Nghị quyết số 17/2021/NQ-HĐND của HĐND thành phố đã đặt nền móng cho nhiều chính sách đặc thù như hỗ trợ tiền mặt hằng tháng bằng mức chuẩn nghèo đối với các đối tượng đủ điều kiện; hỗ trợ bảo hiểm y tế; miễn, giảm học phí cho học sinh thuộc hộ nghèo, cận nghèo; đồng thời khuyến khích các hộ viết đơn tự nguyện thoát nghèo nhằm tạo động lực vươn lên. Song song với đó, Nghị quyết số 09/2021/NQ-HĐND về trợ giúp xã hội tiếp tục mở rộng các dự án nâng cao năng lực sản xuất, đa dạng hóa sinh kế, thúc đẩy những mô hình giảm nghèo phù hợp với đặc thù từng địa bàn.

Bước sang năm 2025, UBND thành phố ban hành Quyết định số 801/QĐ-UBND với mục tiêu rõ ràng: không để phát sinh hộ nghèo mới và phấn đấu giảm 2.519 hộ cận nghèo. Ngay sau khi được giao phụ trách lĩnh vực giảm nghèo từ ngày 1/3/2025, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đã khẩn trương triển khai kế hoạch hướng dẫn các xã, phường thành lập ban chỉ đạo rà soát hộ nghèo; thống kê nhu cầu hỗ trợ nhà ở để xây mới, sửa chữa; đồng thời lập danh sách hộ cận nghèo theo chuẩn Trung ương.

Nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2-9, thành phố đã tặng quà cho 687 hộ cận nghèo theo chuẩn Trung ương với tổng kinh phí hơn 3,4 tỷ đồng. Cùng với đó, các chương trình giải quyết việc làm, hỗ trợ vay vốn, chăm sóc sức khỏe và phòng, chống dịch bệnh tiếp tục được triển khai đồng bộ, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Đình Hoa, giảm nghèo là chính sách an sinh lớn của Đảng và Nhà nước, mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Bên cạnh sự hỗ trợ của Nhà nước, rất cần sự chung tay của toàn xã hội để mỗi hoàn cảnh khó khăn đều có thêm điểm tựa. Thời gian tới, Hà Nội sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, nhân rộng các mô hình hiệu quả, kịp thời động viên những tập thể, cá nhân có đóng góp tích cực; đồng thời chủ động chuẩn bị các điều kiện cần thiết để triển khai kịp thời các chính sách khi Chính phủ ban hành chuẩn nghèo mới cho giai đoạn 2026–2030.

Từ những chính sách đúng hướng đến những mái nhà nghĩa tình được dựng lên, công tác giảm nghèo ở Hà Nội đang từng bước khẳng định giá trị bền vững, nhân văn, vì mục tiêu "không để ai bị bỏ lại phía sau" trên hành trình phát triển của Thủ đô.

Thiện Tâm

Bài viết có sự phối hợp của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội