Hà Nội: Chủ động canh lửa bảo vệ rừng

Tiềm ẩn những nguy cơ cháy rừng

Ông Đặng Đình Phúc, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm cho biết, toàn TP có 29.033ha rừng và đất lâm nghiệp (chiếm 8,7% diện tích đất tự nhiên), phân bố ở các huyện Ba Vì, Thạch Thất, Quốc Oai, Chương Mỹ, Mỹ Đức, Sóc Sơn và thị xã Sơn Tây. Diện tích rừng của Hà Nội chia làm 3 loại, rừng phòng hộ môi trường, rừng đặc dụng và rừng sản xuất có tác dụng cung cấp nguyên liệu, phòng hộ bảo vệ môi trường, cải thiện điều kiện tiều khí hậu, bảo vệ cảnh quan và tăng vẻ đẹp. Ngoài diện tích rừng tự nhiên tập trung tại Vườn Quốc gia Ba Vì và rừng đặc dụng phòng hộ Hương Sơn, huyện Mỹ Đức. Rừng của Hà Nội chủ yếu là rừng trồng, cây trồng, đồng tuổi, một tầng, cơ cấu loài đơn giản là những cây dễ cháy như keo tai tượng, bạch đàn, thông nên nếu không thực hiện tốt các biện pháp PCCCR dễ xảy ra cháy rừng. Mặt khác, rừng tại Thủ đô gắn liền với các công trình văn hóa lịch sử, thường diễn ra lễ hội trong năm và ở xen kẽ với những khu dân cư nên tiềm ẩn nguy cơ cháy rừng rất cao. Riêng năm 2008, huyện Sóc Sơn xảy ra 33 vụ cháy rừng, diện tích rừng bị thiệt hại khoảng 37ha, nhưng đến năm 2009 huyện này xảy ra 45 vụ, diện tích rừng bị cháy là 81,32ha (riêng vụ cháy đên 27 rạng ngày 28/12 xảy ra nghiêm trọng, diện tích cháy là 40ha gây thiệt hại lớn về kinh tế). Cũng trong năm 2009, huyện Thạch Thất xảy ra 1 vụ cháy diện tích là 1,2ha, thị xã Sơn Tây 1 vụ diện tích cháy 0,25ha. Đặc biệt trong 3 tháng đầu năm 2010, huyện Sóc Sơn xảy ra 8 vụ cháy làm thiệt hại 12ha rừng.

Nguyên nhân của những vụ cháy rừng, ông Đặng Đình Phúc cho rằng, do dùng lửa bất cẩn trong rừng. Nhóm nguyên nhân này thường liên quan đến các phong tục tập quán của người sống trong rừng như đốt nương, đốt bãi lấy cỏ chăn nuôi gia súc, săn bắn đốt ong, sưởi ấm, xử lý thực bì... Một nguyên nhân nữa là thời tiết hanh khô, nắng hạn kéo dài, các hồ đập, suối trong rừng đều bị cạn kiệt nước thảm thực bì vật liệu cháy có độ khô nỏ cao, khả năng dễ bắt lửa dẫn đến các vụ cháy rừng trong thời gian qua. Chỉ cần sơ ý đốt lửa khi bắt ong, dọn nương bãi sẽ gây ra cháy rừng. Tại rừng Sóc Sơn, những năm gần đây, nhà nước triển khai nhiều công trình gần rừng, thậm chí trong rừng. Số người hoạt động ra vào rừng đông dẫn đến khó khăn trong công tác kiểm tra, kiểm soát lửa ở trong rừng. Rừng Sóc Sơn lại giáp với các tỉnh Vĩnh Phúc, Thái Nguyên, nhiều chỗ cao, dốc đi lại khó khăn, cây trồng chủ yếu là thông, keo ít có tác dụng phòng cháy, thực bì dưới tán rừng và các loại vật liệu cháy lớn. Trong khi đó, nguồn lực đầu tư cho công tác PCCCR vẫn hạn chế nên nguy cơ cháy rừng Sóc Sơn cao.

Mấu chốt là nâng cao ý thức phòng ngừa

Theo các chuyên gia ngành Kiểm lâm Hà Nội, quan trọng nhất trong PCCCR vẫn là đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức phòng ngừa trong nhân dân. Có thể lấy kinh nghiệm trong công tác PCCCR của huyện Ba Vì để đúc rút trong công tác quản lý. Ba Vì có diện tích rừng hơn 10.000 ha chiếm 50% diện tích rừng của thành phố Hà Nội. Rừng Ba Vì được phân bổ ở 17/31 xã, thị trấn tập trung chủ yếu vào 7 xã miền núi vùng đệm Vườn Quốc gia Ba Vì và rừng đặc dụng K9. Xác định vai trò quan trọng của rừng trong việc bảo vệ môi trường sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng, tâm linh nên trong nhiều năm qua, Ba Vì luôn chú trọng công tác PCCCR. Để làm tốt công tác này, Ba Vì tích cực vận động toàn dân tham gia công tác bảo vệ và PCCCR, hoàn thiện các công trình phòng cháy như bể dự trữ nước, chòi canh lửa rừng, đường băng xanh, đường băng trắng để cản lửa, biển báo cấp cháy rừng. Cùng với tuyên truyền, huyện dành nhiều nguồn lực đầu tư cho công tác PCCCR, tổ chức các lớp tập huấn, diễn tập về công tác PCCCR để người dân tự giác nâng cao ý thức bảo vệ rừng. Phối hợp chặt chẽ với các đơn vị quân đội, kiểm lâm sẵn sàng ứng cứu khi có cháy rừng xảy ra. Nhờ các biện pháp đồng bộ nên mấy năm trở lại đây, số vụ cháy rừng trên địa bàn huyện giảm đáng kể.

Để củng cố công tác PCCCR, UBND TP vừa ban hành Quyết định số 22/2011/QĐ-UBND “Quy định về PCCCR trên địa bàn TP Hà Nội”. Đây là cơ sở để các cơ quan, đơn vị liên quan và chính quyền địa phương tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác PCCCR. Trong quyết định cũng quy định rõ, cơ quan Cảnh sát PCCC thành phố phối hợp với cơ quan kiểm lâm, đơn vị quân đội, chính quyền địa phương thực hiện biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, đấu tranh với hành vi gây cháy rừng; xác định nguyên nhân các vụ cháy rừng theo quy định của pháp luật tránh sự chồng chéo trong quản lý.

Cũng liên quan đến công tác PCCCR, mới đây, Phó Chủ tịch UBND TP Trần Xuân Việt đã ký Chỉ thị số 17/CT-UBND về công tác PCCCR mùa khô năm 2011-2012. Phó Chủ tịch yêu cầu, các địa phương có rừng, xác định khu vực trọng điểm có nguy cơ cháy rừng cao và chủ động phòng ngừa cháy rừng với phương án chữa cháy theo phương châm “bốn tại chỗ”. Bố trí lực lượng chữa cháy rừng trong mọi thời điểm, trong đó chú trọng tiếp nhận tin báo từ người dân bằng việc cung cấp đường dây nóng; lực lượng thường trực 24/24h tại các trạm bảo vệ và canh lửa rừng, ngăn ngừa nguy cơ cháy rừng… Hình thành các tổ, đội xung kích bảo vệ rừng ở các xã và tuyên truyền, vận động thực hiện các biện pháp PCCCR đến từng nhà dân. Khi nhìn thấy có đám cháy hoặc sơ ý làm lửa lan ra khu vực kiểm soát gây cháy rừng phải lập tức thông báo cho nhân dân nơi gần nhất và những người có trách nhiệm để huy động lực lượng tham gia cứu chữa.