Những cung đường khang trang, sạch đẹp tại xã Đoài Phương. Ảnh: VGP/Thiện Tâm
Điển hình như xã Đoài Phương (thị xã Sơn Tây trước đây) và xã Phù Đổng (thuộc huyện Gia Lâm cũ) là những địa phương vừa phát huy giá trị truyền thống, vừa mở rộng hướng phát triển kinh tế hiện đại, bền vững.
Phát huy tiềm năng từ kinh tế nông nghiệp kết hợp du lịch sinh thái
Được thành lập trên cơ sở hợp nhất ba xã Kim Sơn, Sơn Đông và một phần xã Cổ Đông (thị xã Sơn Tây cũ), xã Đoài Phương đang từng bước nâng cao các tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Với vị trí thuận lợi khi tiếp giáp Khu công nghệ cao Hòa Lạc, có Quốc lộ 21A chạy qua, Đoài Phương có điều kiện phát triển công nghiệp, thương mại – dịch vụ và giao thông, giao thương thuận lợi, tạo sức hút với các nhà đầu tư đến khai thác thế mạnh, tiềm năng của xã.
Bên cạnh đó, xã còn sở hữu hệ sinh thái tự nhiên đa dạng, nổi bật là hồ Đồng Mô rộng gần 1.000 ha mặt nước – điểm nhấn du lịch sinh thái của Thủ đô. Đây là cơ sở quan trọng để Đoài Phương phát triển mạnh du lịch nghỉ dưỡng, trải nghiệm gắn với nâng cao đời sống nhân dân.
Trong lĩnh vực nông nghiệp, cây mít được xác định là sản phẩm chủ lực. Toàn xã có khoảng 48.000 cây, cho sản lượng hơn 3.000 tấn quả mỗi năm, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân, nhiều hộ đạt từ 300–400 triệu đồng/năm. Cùng với đó, các nghề truyền thống như: Mộc mỹ nghệ Vạn An, sản xuất giò lụa, miến dong, hay điển hình là nghề nuôi ong lấy mật Kim Sơn đã khẳng định thương hiệu với sản lượng khoảng 30.000 lít/năm. Nhờ đa dạng sinh kế, thu nhập bình quân toàn xã hiện đạt 70 triệu đồng/người/năm.
Theo lãnh đạo xã Đoài Phương, trong giai đoạn 2025–2030, xã định hướng hình thành ba khu công nghiệp tập trung với tổng diện tích khoảng 200 ha, đồng thời phát triển nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất hữu cơ theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, gắn với du lịch sinh thái trải nghiệm. Đây là hướng đi giúp xã phát triển bền vững, hiện đại, nâng cao chất lượng nông thôn mới.
Phát huy giá trị lịch sử, hướng tới nông thôn mới kiểu mẫu
Làng nghề hoa giấy xã Phù Đổng. Ảnh: VGP/Thiện Tâm
Xã Phù Đổng được hình thành trên cơ sở sáp nhập thị trấn Yên Viên, các xã Yên Viên, Yên Thường, Ninh Hiệp, Phù Đổng, Thiên Đức và một phần diện tích của Cổ Bi, Đặng Xá (huyện Gia Lâm). Toàn bộ các đơn vị hành chính cũ trước khi sáp nhập đều đã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, trong đó Phù Đổng, Yên Thường và Ninh Hiệp đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Vì vậy, sau hợp nhất xã tiếp tục phấn đấu về đích nông thôn mới kiểu mẫu trên địa bàn toàn xã.
Phù Đổng không chỉ phát triển kinh tế, làng nghề, mà còn nổi bật với bề dày truyền thống văn hóa, lịch sử. Đây là quê hương Thánh Gióng – một trong "Tứ bất tử" của tín ngưỡng dân gian Việt Nam, nơi có lễ hội Gióng được UNESCO vinh danh là "Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại". Trên địa bàn hiện có 101 di tích lịch sử văn hóa, trong đó có 1 khu di tích quốc gia đặc biệt đền Phù Đổng, 19 di tích cấp quốc gia và 30 di tích cấp thành phố. Các di tích đình Xuân Dục, chùa Phúc Nương, chùa Nành, đền Quận công Nguyễn Đình Huấn… cùng lễ hội truyền thống đã tạo nên bản sắc riêng, đồng thời trở thành điểm nhấn du lịch văn hóa – tâm linh.
Trong thời gian qua, chính quyền và nhân dân xã Phù Đổng đã không ngừng phấn đấu chung tay xây dựng nông thôn mới và đạt được nhiều kết quả. Kinh tế có nhiều khởi sắc; cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội được chú trọng đầu tư. Trên địa bàn xã có một số cụm làng nghề tập trung như: Yên Thường, Yên Viên, Thiên Đức, Ninh Hiệp, Phù Đổng và 2 làng nghề nổi tiếng là làng nghề truyền thống thuốc nam, thuốc bắc Ninh Giang - Ninh Hiệp, làng nghề cây cảnh hoa giấy Phù Đổng… Các mô hình du lịch vườn đồng, du lịch trải nghiệm, nhà vườn cho doanh thu hàng tỷ đồng/năm, thu hút đông đảo du khách tới thăm quan du lịch. Bên cạnh đó, Phù Đổng còn tập trung phát triển các cụm công nghiệp sạch, công nghệ cao, dịch vụ logistics, công viên sinh thái ven sông Đuống, tạo không gian sống xanh và hiện đại.
Theo bà Đặng Thị Huyền, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Phù Đổng, xã đang định hướng phát triển hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, khai thác giá trị văn hóa để thúc đẩy công nghiệp văn hóa, xây dựng thương hiệu du lịch xứng tầm với di sản quốc gia và thế giới.
Có thể thấy, sau sáp nhập địa giới hành chính, bức tranh nông thôn mới của Hà Nội sau sáp nhập đang chuyển mình mạnh mẽ. Các địa phương không chỉ giữ gìn bản sắc văn hóa, làng nghề truyền thống mà còn biết tận dụng lợi thế về vị trí địa lý, hạ tầng giao thông, tài nguyên thiên nhiên để phát triển kinh tế dịch vụ, công nghiệp, du lịch sinh thái.
Hành trình xây dựng nông thôn mới ở các xã mới không chỉ dừng lại ở việc hoàn thành các tiêu chí mà còn hướng tới mục tiêu lớn hơn là nâng cao chất lượng đời sống nhân dân, xây dựng vùng quê đáng sống, góp phần vào sự phát triển bền vững, hiện đại của Thủ đô trong thời kỳ hội nhập.
Thiện Tâm