Hai năm tới Cao Bằng ngừng cấp phép khai khoáng

Trong nội dung trao đổi với VietNamNet, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng cho biết: Chiến lược phát triển kinh tế xã hội của Cao Bằng trong giai đoạn 2011 – 2015 sẽ đẩy mạnh trên sáu lĩnh vực, trong đó có du lịch - một trong những tiềm năng vẫn ngủ quên ở Cao Bằng. Sáu lĩnh vực đó, không có lĩnh vực khai thác khoáng sản, hạn chế tối đa khai thác khoáng sản trái phép và xuất lậu quặng thô như thời gian trước đây.

Ông Nguyễn Hoàng Anh cũng cho biết: Đối với hoạt động khai thác khoáng sản, Cao Bằng vẫn tiếp tục cho phép các dự án mỏ vẫn còn thời gian khai thác, nhưng yêu cầu chủ đầu tư phải cam kết đảm bảo môi trường, đảm bảo công tác hoàn thổ và chia sẻ lợi ích với người dân bản địa. Và tất nhiên, nó phải được đặt dưới sự giám sát chặt chẽ của các ban ngành chức nănng.

Đối với các hoạt động khai thác mỏ thổ phỉ, kiên quyết dẹp bỏ tận gốc. Công tác hoàn thổ các điểm mỏ sắp hết thời gian khai thác cũng sẽ được yêu cầu thực hiện nghiêm ngặt theo đúng cam kết trong hồ sơ xin cấp mỏ; không đồng ý việc “kéo dài thời gian” bằng cách cấp giấy phép cho các doanh nghiệp nhỏ lẻ khác được vào tận thu.

Bà Mã Thị Ình, Chủ tịch UBND huyện Nguyên Bình thông tin: Huyện Nguyên Bình sẽ thắt chặt công tác quản lý các DN hiện đang khai thác mỏ trên địa bàn. Lực lượng liên ngành cũng đã rốt ráo trong việc ngăn chặn các điểm khai thác trái phép tại khu vực chân núi Phia Oắc – Phia Đén.

Tại khu vực suối Nùng của bản Pác Bó, nơi cách đây vài tháng khi phóng viên VietNamNet thâm nhập và phản ánh thực trạng nhức nhối khi chính người dân bản địa tự tay đào bới, xới lộn cả những thung lũng, những thửa ruộng canh tác nông nghiệp của mình để khai thác khoáng sản, bây giờ cũng đã cơ bản đươc dẹp bỏ.

Đối với công tác quản lý, cấp phép, chế biến khoáng sản tại Cao Bằng, sau khi VietNamNet đăng tải loạt bài điều tra về những tiêu cực, hạn chế của bức tranh khai khoáng xám xịt tại mảnh đất cực Bắc Tổ quốc, Cao Bằng đã chỉ đạo thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành để vào cuộc, làm rõ các thông tin nói trên. Kết quả của báo cáo kiểm tra này là cơ sở để Cao Bằng đưa ra phương thức quản lý phù hợp với tình hình thực tại.

Cùng với đó, Cao Bằng và Bắc Kạn đã tổ chức ký kết Quy chế phối hợp quản lý, ngăn chặn các hoạt động khai thác khoáng sản trái pháp luật tại khu vực giáp ranh vào thời điểm tháng 8/2010. Quy chế này quy định việc phối hợp thông tin về tình hình hoạt động khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn; phối hợp tổ chức ngăn chặn, tránh tình trạng đối tượng hoạt động khai khoáng trái phép, lợi dụng di chuyển sang địa bàn giáp ranh; các địa phương giáp ranh hai tỉnh được phép đề nghị chính quyền địa phương tỉnh bạn cùng phối hợp, tạo điều kiện về lực lượng, trang thiết để tổ chức ngăn chặn, giải tỏa các hoạt động khai thác khoáng sản trái pháp luật.

Khu vực giáp ranh giữa hai tỉnh có hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, chủ yếu là khoáng sản vàng bao gồm: Dọc sông Năng đoạn giáp giữa xã An Thắng (Pác Nặm), Bành Trạch (Ba Bể) của Bắc Kạn với xã Phan Thanh (Nguyên Bình) tỉnh Cao Bằng; khu vực vàng gốc xã Đức Vân (Ngân Sơn) tỉnh Bắc Kạn với xã Quang Trọng (Thạch An) tỉnh Cao Bằng. Tình trạng khai thác khoáng sản trái phép tại các khu vực này diễn ra đã rất lâu, từ những năm cuối của thập kỷ 80 đầu 90 của thế kỷ 20 khi các huyện Ngân Sơn, Ba Bể và Pác Nặm vẫn còn thuộc tỉnh Cao Bằng.

Trên địa phận tỉnh Cao Bằng, khoáng sản bị khai thác trái phép tại các xã Quang Trọng, Canh Tân, Minh Khai (Thạch An) gây ô nhiễm nặng cho sông Hiến với số lượng đông người và máy móc công suất lớn. Trong số các tác nhân gây ô nhiễm sông Hiến còn có cả tình trạng khai thác vàng trái phép tại xã Vũ Loan (Na Rì) tỉnh Bắc Kạn. Tại các xã Thịnh Vượng, Hoa Thám, Tam Kim (Nguyên Bình) hiện tượng khai thác vàng sa khoáng trên sông tuy có nhưng không phức tạp bằng những địa bàn ở huyện Thạch An (Cao Bằng). UBND hai huyện Thạch An và Nguyên Bình đã nhiều lần tổ chức giải tỏa nhưng tình trạng này vẫn tiếp diễn.

UBND hai tỉnh nhất trí đánh giá: Tình trạng khai thác khoáng sản trái phép tại khu vực giáp ranh đang diễn ra rất nóng bỏng, tập trung đông người và sử dụng nhiều máy móc công suất cao gây ô nhiễm trầm trọng cho môi trường tự nhiên. Những khu vực bị khai thác đa phần là chưa có tài liệu nghiên cứu, thăm dò nên chưa có quy hoạch. Việc xử lý tình trạng này chưa có sự phối hợp đồng bộ giữa hai tỉnh nên xảy ra tình trạng, đối tượng khai thác trái phép bị giải tỏa bên tỉnh này lại chạy sang tỉnh kia chờ dịp quay lại. Lưu vực sông Năng gây ô nhiễm cho hồ Ba Bể, còn sông Hiến gây ô nhiễm lưu vực thị xã Cao Bằng. Chế tài xử lý phương tiện khai thác chưa đủ mạnh, phương tiện khai thác nếu là hợp đồng thuê thì lại phải trả lại nên tính răn đe không cao…

Lãnh đạo 2 tỉnh thống nhất thành lập Ban Chỉ đạo để lập kế hoạch giải tỏa; các cơ quan chuyên môn nghiên cứu để kiến nghị Chính phủ sửa đổi những vấn đề vướng mắc trong xử lý tịch thu phương tiện; kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường có đánh giá trữ lượng để cấp phép khai thác. Chỉ đạo UBND các huyện giáp ranh triển khai giải tỏa dứt điểm các điểm khai thác khoáng sản trái phép. Hai tỉnh thống nhất sẽ sớm xây dựng quy chế phối hợp xử lý khai thác khoáng sản trái phép để giải quyết triệt để tình trạng bức xúc nói trên.

Đây là một trong những động thái tích cực để Cao Bằng hồi sinh những vùng đất chết vì tình trạng khai thác khoáng sản một cách tràn lan, không theo quy hoạch cụ thể và ổn định, lâu dài.

Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng Nguyễn Hoàng Anh khẳng định: Cao Bằng ngừng cấp mới Giấy phép khai thác khoáng sản từ nay đến năm 2013. Trong hai năm đó, Cao Bằng sẽ tiến hành thăm dò, đánh giá trữ lượng để vẽ bản đồ phân bố khoáng sản tại địa phương, từ đó mới tiến hành các hoạt động khai khoáng theo lộ trình bền vững, hiệu quả lâu dài.

Kiên Trung