Thực hiện quy chế phối hợp giữa Cục Thuế TPHCM và Cục Hải quan TPHCM trong thu hồi, xử lý nợ thuế, từ tháng 5/2021 đến nay, các đơn vị thuộc Cục Hải quan TPHCM đã ban hành gần 200 quyết định cưỡng chế nợ thuế bằng biện pháp dừng làm thủ tục xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa đối với doanh nghiệp nợ thuế chây ỳ. Trong số đó, Chi cục Hải quan quản lý hàng đầu tư đã ban hành trên 180 quyết định cưỡng chế. Đáng chú ý, sau khi ban hành quyết định cưỡng chế thuế đã có 25 trường hợp doanh nghiệp chấp hành nộp thuế cho ngân sách và đã được cơ quan Hải quan chấm dứt hiệu lực thi hành quyết định cưỡng chế.
Theo Cục Hải quan TPHCM, từ đầu năm 2022 đến nay, hàng loạt biện pháp đôn đốc thu hồi nợ thuế, như: hoãn xuất cảnh giám đốc doanh nghiệp nợ thuế, đề nghị thu hồi giấy phép đăng ký kinh doanh, trích tiền tài khoản, cưỡng chế tạm dừng thủ tục hải quan XNK hàng hóa... đã được các đơn vị Hải quan cửa khẩu và ngoài cửa khẩu áp dụng đối với các doanh nghiệp nợ thuế chây ỳ, nhằm thu hồi thuế cho ngân sách nhà nước.
Theo các chi cục Hải quan cửa khẩu và ngoài cửa khẩu, qua thực tế thu hồi nợ thuế cho thấy, các biện pháp cưỡng chế theo quy định của Luật Quản lý thuế chỉ có hiệu quả đối với các doanh nghiệp đang hoạt động, còn đối với doanh nghiệp không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký kinh doanh thì khó có thể áp dụng, hoặc áp dụng không hiệu quả, không thu hồi được số thuế nợ.
Theo Cục Hải quan TPHCM, tổng số nợ thuế tại Cục Hải quan TPHCM tính đến 30/6/2022 là trên 2.426 tỷ đồng. Trong đó, tổng số nợ khó thu chiếm rất lớn, trên 1.482 tỷ đồng; nhóm nợ quá hạn chờ xóa, xét miễn, giảm, được giãn, khoanh, gia hạn trên 33 tỷ đồng; nợ phạt vi phạm hành chính trên 22 tỷ đồng; nợ có khả năng thu khoảng 888 tỷ đồng. Theo phân tích của Cục Hải quan TPHCM, trong nhóm nợ có khả năng thu hồi, chủ yếu là nợ thuế đã quá hạn 90 ngày, khoảng gần 860 tỷ đồng, số còn lại thuộc nợ chậm nộp.
Năm 2022, Tổng cục Hải quan giao chỉ tiêu thu hồi nợ cho Cục Hải quan TPHCM là trên 904 tỷ đồng. Theo Cục Hải quan TPHCM, chỉ tiêu này được Tổng cục Hải quan căn cứ vào số nợ có khả năng thu hồi của Cục Hải quan TPHCM. Nhưng trên thực tế, số nợ thuế này thuộc số nợ của hầu hết doanh nghiệp đã ngừng hoạt động hoặc giải thể, nên khó có thể thực hiện thu hồi nợ từ những doanh nghiệp này. Hiện Cục Hải quan TPHCM mới xử lý được trên 29,6 tỷ đồng nợ thuế.
Để công tác thu hồi, xử lý nợ thuế hiệu quả trong nửa cuối năm, cuối tháng 6/2022, Cục Hải quan TPHCM đã thành lập Ban chỉ đạo xử lý và thu hồi nợ thuế năm 2022. Trong đó, yêu cầu các đơn vị chủ động có kế hoạch và thực hiện hiệu quả. Gắn với trách nhiệm cá nhân, đề cao vai trò người đứng đầu, đội trưởng, thủ trưởng và lãnh đạo chi cục phụ trách chỉ đạo; Ban chỉ đạo xử lý và thu hồi nợ thuế bám sát, triển khai, theo dõi kết quả, cần kiểm tra kết quả định kỳ thường xuyên để kịp thời chỉ đạo điều hành.
Bên cạnh đó, lãnh đạo Cục Hải quan TPHCM đã chỉ đạo các chi cục hải quan khẩn trương rà soát, hoàn thiện hồ sơ nợ thuế. Trong đó, tổng rà soát nợ chỉ có trên hệ thống kế toán thuế tập trung đối với từng trường hợp nợ cụ thể, để có biện pháp xử lý kịp thời. Đồng thời, căn cứ thực trạng hồ sơ theo dõi nợ tại đơn vị, tương ứng với từng loại hồ sơ nợ sau khi đã phân loại, các đơn vị đề xuất hướng xử lý tiếp theo đối với từng loại nợ. Đối với các hồ sơ nợ thuế thuộc nhóm nợ có khả năng thu hồi, Cục Hải quan TPHCM chỉ đạo các chi cục tích cực và khẩn trương thu hồi nợ thuế cho ngân sách nhà nước.
Lê Thu