Hàng khuyến mại có tính vào giá vốn mua hàng?

Công ty ông Huỳnh Văn Bình (Bà Rịa – Vũng Tàu) hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực thương mại, được nhà cung cấp khuyến mại “Tặng hàng hóa, cung ứng dịch vụ không thu tiền có kèm theo việc mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ”.

Thực tế trong hoạt động kinh doanh thương mại, để có được nguồn hàng hóa khuyến mại có điều kiện này, công ty phải đi vay ngân hàng để mua hàng hóa với khối lượng lớn từ nhà cung cấp rồi giảm giá bán lẻ, chiết khấu, tổ chức khuyến mại lại cho khách hàng (theo quy định tại Khoản 1 Điều 9 Nghị định số 81/2018/NĐ-CP) để cạnh tranh thu hút khách hàng, người tiêu dùng nên làm giảm lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh.

Nếu như hàng hóa được nhà cung cấp khuyến mại này của công ty không được ghi nhận vào thu nhập thuần từ hoạt động kinh doanh mà phải ghi nhận vào “Thu nhập quà biếu, quà tặng bằng tiền, hiện vật của các tổ chức, cá nhân tặng cho doanh nghiệp” theo hướng dẫn tại Điểm a Khoản 1 Điều 93 (Tài khoản 711 “Thu nhập khác”) Thông tư số 200/2014/TT-BTC thì công ty bị thiệt hại vì “chi phí lãi tiền vay” mua hàng hóa kinh doanh thương mại bị khống chế 30% của chỉ số EBITDA không bao gồm thu nhập khác.

Ông Bình hỏi, trường hợp nhận hàng khuyến mại có điều kiện từ nhà cung cấp như trên, công ty ông có được ghi nhận giá vốn hàng hóa mua vào bằng cách phân bổ tổng số tiền hàng đã trả cho nhà cung cấp bao gồm cả số lượng hàng hóa được khuyến mại, tương tự như trường hợp nhà cung cấp được phân bổ số tiền thu được để tính doanh thu cho cả hàng khuyến mại, giá trị hàng khuyến mại được tính vào giá vốn hàng bán theo hướng dẫn tại Tiết 1.6.3 Điểm 1.6, Khoản 1 Điều 79 “Tài khoản 511” Thông tư số 200/2014/TT-BTC hoặc được ghi nhận vào doanh thu khác “Tài khoản 5118” Thông tư số 200/2014/TT-BTC để được tính vào lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp hay không?

Về vấn đề này, Bộ Tài chính trả lời như sau:

Theo quy định tại Khoản 8 Điều 23 Thông tư số 200/2014/TT-BTC thì trường hợp xuất hàng tồn kho để khuyến mại, quảng cáo nhưng khách hàng chỉ được nhận hàng khuyến mại, quảng cáo kèm theo các điều kiện khác như phải mua sản phẩm, hàng hóa (ví dụ như mua 2 sản phẩm được tặng 1 sản phẩm...) thì kế toán phải phân bổ số tiền thu được để tính doanh thu cho cả hàng khuyến mại, giá trị hàng khuyến mại được tính vào giá vốn (trường hợp này bản chất giao dịch là giảm giá hàng bán).

Tại Khoản 7 Điều 23 Thông tư số 200/2014/TT-BTC cũng quy định: “Khi mua hàng tồn kho nếu được nhận kèm thêm sản phẩm, hàng hóa, thiết bị, phụ tùng thay thế (phòng ngừa trường hợp hỏng hóc) thì kế toán phải xác định và ghi nhận riêng sản phẩm, phụ tùng thiết bị thay thế theo giá trị hợp lý. Giá trị sản phẩm, hàng mua được xác định bằng tổng giá trị của hàng được mua trừ đi giá trị sản phẩm, thiết bị, phụ tùng thay thế”.

Căn cứ vào quy định nêu trên, về nguyên tắc trường hợp doanh nghiệp mua hàng hóa với số lượng lớn và được nhận kèm hàng hóa khuyến mại theo chương trình khuyến mại có điều kiện của nhà cung cấp thì kế toán phải phân bổ tổng giá trị của hàng được mua cho toàn bộ số hàng nhận được (bao gồm cả số hàng hóa khuyến mại có điều kiện nhận được).