Hiệu quả thiết thực từ hợp tác quản lý, sử dụng thuốc BVTV an toàn

Theo ông Huỳnh Tấn Đạt, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT), việc hợp tác công – tư trong quản lý, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, hỗ trợ nông dân sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có trách nhiệm đã mang lại hiệu quả thiết thực. Trong đó điển hình là công tác phối hợp giữa Cục BVTV với Hiệp hội CropLife Việt Nam, Sở NN&PTNT Đồng Tháp thực hiện Chương trình hỗ trợ nông dân sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả.

- Ông đánh giá như thế nào về chương trình sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả, có trách nhiệm trong sản xuất nông nghiệp?

Ông Huỳnh Tấn Đạt: Tăng cường hướng dẫn sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả, có trách nhiệm trong sản xuất nông nghiệp là nhiệm vụ tiên quyết và ưu tiên của Cục BVTV. Trong thời gian vừa qua, Cục đã phối hợp với chính quyền các cấp và mạng lưới đối tác trong ngành BVTV xây dựng nhiều chương trình hành động, tuyên truyền, phổ biến quy định pháp luật về việc sử dụng an toàn và hiệu quả các vật tư nông nghiệp, trong đó bao gồm cả thuốc BVTV. 

Việc triển khai chương trình tại Đồng Tháp cũng như tại nhiều địa phương khác trên cả nước tái khẳng định các cam kết lâu dài của Cục nhằm theo đuổi các cam kết về phát triển nông nghiệp bền vững. Sau 3 năm triển khai, sự tham gia và phản hồi tích cực của nông dân – đối tượng tiếp cận và hưởng lợi trực tiếp từ các lớp tập huấn, đã cho thấy hiệu quả và một số tác động bước đầu của chương trình, qua đó đề cao tầm quan trọng của hợp tác công – tư trong quá trình nâng cao nhận thức và thúc đẩy thực hành canh tác an toàn.

Chương trình tại Đồng Tháp được kỳ vọng là dự án thí điểm về tập huấn sử dụng thuốc BVTV. Kết quả và lợi ích thực tiễn từ chương trình được kỳ vọng sẽ lan toả và tạo động lực để nhân rộng tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và các tỉnh thành khác trên cả nước. Chương trình cũng cho thấy trách nhiệm của các bên tham gia cũng như tầm quan trọng của việc hợp tác công - tư trong việc hỗ trợ, hướng dẫn nông dân sử dụng thuốc BVTV nói riêng và vật tư nông nghiệp đầu vào nói chung hướng tới canh tác nông nghiệp bền vững.

Chúng tôi ghi nhận những đóng góp và phối hợp hiệu quả của Cục BVTV và CropLife Việt Nam thông qua các phản hồi và chuyển biến tích cực trong quá trình thay đổi nhận thức của nông dân và đại lý về sản xuất nông nghiệp có trách nhiệm. Việc áp dụng các phương thức sản xuất bền vững không chỉ đem tới nhiều ý nghĩa quan trọng về kinh tế, sức khỏe và môi trường, mà còn góp phần xây dựng thương hiệu và nâng cao giá trị nông sản của địa phương.

- Theo ông, kết quả lớn nhất của các bên khi tham gia chương trình này là gì?

Ông Huỳnh Tấn Đạt: Tôi cho rằng, những con số đã đạt được trong quá trình 3 năm thực hiện chương trình đã chứng minh cho hiệu quả mà nó mang lại cho người nông dân, cho các cán bộ kỹ thuật và cả chính quyền địa phương trong việc quản lý, sử dụng thuốc BVTV an toàn, bền vững và có trách nhiệm.

Báo cáo của Sở NN&PTNT Đồng Tháp cho thấy, tính đến hết năm 2024, chương trình đã tổ chức tập huấn cho hơn 3.700 nông dân, gần 1.000 đại lý vật tư nông nghiệp và 100 cán bộ kỹ thuật tại tỉnh Đồng Tháp về các nguyên tắc sử dụng và buôn bán thuốc BVTV an toàn, có trách nhiệm; cấp phát hơn 3.700 bộ đồ bảo hộ lao động cho nông dân sử dụng khi phun và pha chế thuốc. 

Bên cạnh đó, 3 bên cũng đã phối hợp triển khai 6 mô hình sử dụng thuốc BVTV có trách nhiệm trên các cây trồng chủ lực của tỉnh bao gồm lúa, hoa cảnh, sầu riêng, ớt, xoài và cây có múi, với tổng diện tích mô hình đạt trên 350 ha và hơn 600 hộ nông dân tham gia. Chỉ trong hai năm 2022-2023, chương trình đã thực hiện 36 đợt thu gom tại các huyện và 8 đợt tại các mô hình, với tổng khối lượng thu gom đạt hơn 21 tấn bao gói.

Như vậy, qua những con số này, có thể thấy, thông qua các lớp tập huấn, người nông dân đã được tiếp cận với những cách làm mới để từ đó thay đổi tư duy sản xuất, tạo ra những sản phẩm nông sản an toàn; chính quyền địa phương có vai trò xây dựng các chủ trương, chính sách, bộ công cụ để nông dân tiếp cận dễ dàng, nâng cao nhận thức, từ đó đưa ra quyết định, lựa chọn đúng các loại vật tư nông nghiệp, gói kỹ thuật để thu được lợi nhuận cao mà vẫn đảm bảo thân thiện với môi trường, sức khỏe người tiêu dùng.

- Hợp tác công – tư là một trong những giải pháp để Cục BVTV thực hiện các chương trình, đề án phát triển sản xuất bền vững theo chủ trương của Đảng, Nhà nước. Ông đánh giá như thế nào về việc hợp tác công tư trong lĩnh vực bảo vệ thực vật?

Ông Huỳnh Tấn Đạt: Thời gian qua, Cục BVTV đã tham mưu cho Bộ NN&PTNT ban hành 4 đề án rất quan trọng, đó là đề án về bảo vệ sức khỏe tổng hợp cây trồng (IPHM), đề án phát triển, sử dụng thuốc bảo vệ sinh học, đề án tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ và đề án sức khỏe đất và quản lý dinh dưỡng cây trồng. Tất cả các đề án này nhằm hướng đến một hệ sinh thái nông nghiệp bền vững, an toàn, có trách nhiệm; giảm sử dụng các loại vật tư nông nghiệp có nguồn gốc hóa học, ưu tiên sử dụng thuốc BVTV sinh học, phân hữu cơ; tăng cường các gói kỹ thuật thân thiện với môi trường.

Để đạt được mục tiêu này, chúng tôi xác định, vai trò của cộng đồng doanh nghiệp, các hiệp hội là rất quan trọng, các hoạt động đồng hành, hỗ trợ của doanh nghiệp sẽ giúp người nông dân được sử dụng các loại vật tư nông nghiệp an toàn, hiệu quả; cơ quan quản lý có cơ hội nâng cao trình độ quản lý vật tư nông nghiệp.

Vừa qua, Cục BVTV cũng đã ký kết với hai doanh nghiệp lớn để phát triển, tăng cường sử dụng thuốc BVTV sinh học. Sự tham gia của các doanh nghiệo sản xuất kinh doanh thuốc BVTV trong các hoạt động về hướng dẫn sử dụng thuốc BVTV hiệu quả, an toàn, xây dựng mô hình hiệu quả, bền vững sẽ đem lại lợi ích cho cả người nông dân và doanh nghiệp.

- Trong thời gian tới, Cục BVTV sẽ ưu tiên những nội dung gì trong hợp tác với doanh nghiệp về quản lý, sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả?

Ông Huỳnh Tấn Đạt: Trong thời gian tới, ba bên sẽ tiếp tục hợp tác nhằm tiếp nối và nâng cao các kết quả đã đạt được trong 3 năm vừa qua. Năm 2025 sẽ đánh dấu một số điểm mới đáng chú ý trong chương trình, bao gồm: mở rộng mô hình sử dụng thuốc BVTV có trách nhiệm sang các cây trồng chủ lực khác, phù hợp với định hướng xuất khẩu của tỉnh; triển khai tập huấn về an toàn khi sử dụng thiết bị bay không người lái (drone) để phun thuốc BVTV; giới thiệu và hướng dẫn nông dân tham gia chương trình đào tạo trực tuyến về sử dụng thuốc BVTV an toàn và hiệu quả, dự kiến sẽ được Cục BVTV ban hành trong thời gian tới.

Xin cảm ơn ông!

Đỗ Hương (thực hiện)