Hộ kinh doanh không bị tính lại thuế thu nhập CN

Đâu là nguồn cơn dẫn tới thông tin trên?

Ông Thi giải thích, theo quy định hiện hành (đến trước 01/01/2015), hộ kinh doanh có hai phương pháp xác định thuế thu nhập cá nhân, một là xác định theo phương pháp khoán doanh thu sau đó tính ra thu nhập chịu thuế TNCN, sau khi giảm trừ gia cảnh, các khoản đóng góp bảo hiểm bắt buộc và đóng góp từ thiện nhận đạo, thu nhập còn lại là thu nhập tính thuế và áp vào biểu thuế lũy tiến từng phần để xác định ra số thuế TNCN phải nộp; hai là, xác định doanh thu theo phương pháp kê khai doanh thu của hộ kinh doanh. Cả hai phương pháp nêu trên đều phải xác định mức thu nhập chịu thuế, sau đó phải giảm trừ gia cảnh rồi mới thu thuế theo biểu thuế lũy tiến từng phần.

Vấn đề  là với cách xác định mức thuế TNCN như quy định hiện hành (đến trước 01/01/2015) khiến người nộp thuế cũng khó có thể hiểu được đầy đủ để từ đó giám sát lại cán bộ thuế, cơ quan thuế trong việc xác định mức thuế, không rõ liệu cơ quan thuế tính có chính xác hay không? Đây là kẽ hở cho cán bộ gây phiền hà, khó khăn cho người nộp thuế. Ngược lại, cũng có những hộ lợi dụng để giảm nghĩa vụ thuế với nhà nước.

Trước tình trạng này, Luật mới đã có sửa đổi rất căn bản, thống nhất cách tính. Đó là từ 01/01/2015, cá nhân kinh doanh nộp thuế thu nhập cá nhân theo tỉ lệ trên doanh thu đối với từng lĩnh vực, ngành nghề sản xuất kinh doanh. Chẳng hạn như phân phối, cung cấp hàng hóa: 0,5%, dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: 2%, sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu: 1,5%... Tỷ lệ này được quy định rõ trong Luật.

Hiện dự thảo Nghị định đang được xây dựng quy định mức doanh thu khoán ổn định trong 1 năm. Khi cơ quan thuế thông qua thanh tra, kiểm tra, kiểm toán xác minh cho rằng doanh thu thực tế vượt trên 50% mức doanh thu tính thuế đang áp dụng thì mới điều chỉnh mức thuế khoán. Và mức thuế khoán mới sẽ được áp dụng cho thời gian còn lại của năm tính thuế.

Làm thế nào để xác định doanh thu khoán chính xác? Ông Thi cho hay đây là câu hỏi của nhiều người. Thực tế thì không ai biết rõ hơn về doanh thu của từng hộ bằng những hộ kinh doanh liền kề, hộ kinh doanh cùng ngành nghề trên địa bàn tổ dân phố, phường, xã, chợ và chính quyền cơ sở.

Theo Luật Quản lý thuế, các hộ kinh doanh hàng năm phải khai doanh thu, trên cơ sở đó cơ quan thuế tổng hợp dự kiến mức doanh thu khoán, mức thuế khoán và niêm yết công khai tại trụ sở UBND phường, xã, thị trấn, ban quản lý chợ, trụ sở đội thuế... để lấy ý kiến người dân nói chung và các hộ kinh doanh nói riêng.

Qua tổng hợp ý kiến phản ánh về doanh thu, mức thuế khoán, cơ quan thuế (chi cục thuế) họp tham vấn ý kiến của hội đồng tư vấn thuế phường, xã, ban quản lý chợ... từ đó lập và duyệt sổ bộ thuế để làm căn cứ thu thuế.

“Rõ ràng người dân sẽ không chấp nhận ông hàng xóm có doanh thu gấp 3 lần tôi mà nộp thuế như tôi. Do đó, quy định này sẽ tránh được áp đặt chủ quan của cán bộ thuế thế này thế khác”, ông Thi khẳng định.

Với việc tính thuế thu nhập cá nhân của các hộ kinh doanh theo quy định mới từ 01/01/2015 nên có ý kiến cho rằng họ sẽ không cần sử dụng hóa đơn nữa, mặc dù trên thực tế các hộ vẫn cần hóa đơn để cung cấp cho khách hàng.

Ông Thi khẳng định các hộ, cá nhân kinh doanh vẫn được mua hóa đơn bình thường như hiện nay. Trong công văn số 5603/TCT-CS của Tổng cục Thuế ngày 16/12/2014 gửi Cục Thuế các địa phương đã hướng dẫn việc sử dụng hóa đơn của hộ, cá nhân kinh doanh tiếp tục được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 51/2010/NĐ-CP ngày 14/5/2010; Nghị định số 04/2014/NĐ-CP ngày 17/1/2014 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 51/2010/NĐ-CP, Thông tư số 39/2014/TT-BTC ngày 31/3/2014 của Bộ Tài chính.

Vậy cơ quan thuế sẽ xử lý thế nào với trường hợp nếu doanh thu sử dụng hóa đơn cao hơn so với doanh thu khoán, liệu có tính thêm thuế không?

Ông Phạm Đình Thi cho biết theo quy định trước đây, cơ quan thuế sẽ tính lại để thu thêm thuế. Nhưng với quy định mới, như đã nói ở trên, khi có chứng cứ cho thấy doanh thu thực tế cao hơn doanh thu khoán từ 50% trở lên so với mức doanh thu khoán, cơ quan thuế xác định lại mức doanh thu khoán cho thời gian còn lại của năm tính thuế mà không tính lại mức thuế khoán của thời gian trước.

Quy định như vậy là rất rõ ràng, minh bạch vừa có lợi cho người nộp thuế, vừa hạn chế được tiêu cực, nhũng nhiễu của cán bộ thuế và cả việc gian lận thuế.

Hà Chính