Hỗ trợ doanh nghiệp tạo tác động xã hội

Đây là kết quả của dự án "Hỗ trợ DN vì mục đích phát triển" (gọi tắt là EFD – Enterprises for Development) do Oxfam tại Việt Nam, Trung tâm Hỗ trợ Sáng kiến Phục vụ Cộng đồng (CSIP) và Trung tâm Hỗ trợ Phát triển xanh (GreenHub) cùng triển khai với sự hỗ trợ tài chính từ Mạng lưới các doanh nhân vì doanh nhân của Hà Lan (Entrepreneurs for Entrepreneurs Network) thông qua tổ chức Oxfam Novib tại Hà Lan và Quỹ GSRD Foundation.

Trong cơ cấu kinh tế Việt Nam, DN vừa và nhỏ (DNVVN) chiếm tới 95% tổng số DN. Các DNVVN, đặc biệt là các DN kinh doanh với các cộng đồng yếu thế, DN định hướng kinh doanh tạo tác động xã hội đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong việc tạo động lực tăng trưởng, nâng tầm chuỗi giá trị, góp phần cải thiện đời sống cho các nhóm yếu thế ở địa phương và hòa nhập với dòng chảy chung của phong trào kinh doanh tạo tác động xã hội trong khu vực và trên thế giới.

Hiện nay, DNVVN tại Việt Nam nói chung và DN kinh doanh tạo tác động xã hội (DNTTĐXH) nói riêng đang gặp nhiều thách thức. Điển hình là, do thiếu hụt chiến lược kinh doanh dài hạn nên các DN chưa đầu tư phù hợp cho hoạt động marketing và phát triển thương hiệu; nguồn lực tài chính và nhân sự còn hạn chế nên gặp nhiều vấn đề trong quản trị điều hành; thiếu hụt vốn do thiếu thông tin về thị trường vốn, không đáp ứng được các yêu cầu của bên cấp vốn và thiếu kỹ năng làm việc với nhà đầu tư; mối liên kết giữa doanh nghiệp và nông hộ còn yếu, thông tin về sản xuất và kiểm soát chất lượng từ nông hộ đến DNTTĐXH và người tiêu dùng chưa đầy đủ hoặc chưa thực sự minh bạch.

Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Quản lý dự án EFD cho biết: "DNTTĐXH khác với các mô hình DN thông thường bởi bên cạnh phát triển kinh doanh, họ luôn có mục tiêu song hành là đem đến những tác động tích cực cho cộng đồng và xã hội. Họ kinh doanh bằng trái tim và khát vọng thay đổi cuộc sống của hàng triệu người yếu thế trong xã hội. Tuy nhiên, phần lớn các DN trước khi đến với dự án EFD chưa hiểu rõ làm cách nào để DN của mình có thể tạo tác động cụ thể cho cộng đồng, chưa đo lường và phát huy được tác động xã hội tích cực mà DN mang lại. Một mặt, họ chưa được tiếp cận với những kiến thức về đánh giá và tăng cường tác động xã hội. Mặt khác, họ thiếu bộ công cụ giúp doanh nghiệp có thể triển khai trong thực tiễn".

Dự án EFD đã cung cấp các khóa đào tạo nâng cao năng lực quản trị kinh doanh, thiết kế các gói tư vấn đồng hành riêng cho từng DN trong 4-6 tháng với sự tham gia của các chuyên gia trong nước và quốc tế; hỗ trợ nâng cao năng lực tiếp cận tài chính, thí điểm hệ thống đảm bảo chất lượng trên nguyên tắc có sự tham gia (PGS); xây dựng mạng lưới các DNTTĐXH; vinh danh các DNTTĐXH trong cả nước nhằm thúc đẩy sự ủng hộ của cộng đồng, nhận biết thương hiệu và kết nối hợp tác với các bên.

60 DNTTĐXH tham gia vào dự án đang tạo ra 1.789 công việc toàn thời gian và 3.225 công việc bán thời gian cho lao động địa phương là phụ nữ, thanh thiếu niên nông thôn, người nghèo, người khuyết tật, thường xuyên mua sản phẩm của 29.452 hộ nông dân và mua sản phẩm theo mùa vụ của 17.295 hộ khác.

Ông Phạm Quang Tú, Phó Giám đốc Quốc gia của Oxfam tại Việt Nam cho biết: "Các mô hình kinh doanh tạo tác động xã hội, phổ biến nhất trong lĩnh vực nông nghiệp, giúp giải quyết tình trạng đói nghèo, không để ai bị bỏ lại phía sau, thông qua hợp tác giữa các công ty với các cộng đồng nghèo cùng tham gia một chuỗi giá trị. Các doanh nghiệp tạo ra việc làm, sinh kế và cơ hội. Đây là cách mà chúng ta tạo ra tăng trưởng. Oxfam tin rằng nghèo đói, bất công và bất bình đẳng sẽ giảm khi có sự tương tác giữa công dân tích cực, chính quyền và khu vực tư nhân có trách nhiệm, đây cũng là nền tảng cho sự phát triển của Việt Nam. Để các DNVVN có thể tạo tác động xã hội lớn hơn và ổn định hơn, chúng tôi khuyến nghị các chính sách dành cho khối này hướng tới tháo gỡ những khó khăn mà họ đang gặp phải như vốn, kết nối với người sản xuất và được quan tâm trong các chương trình nâng cao năng lực DN".

Đỗ Hương