Hoàn thiện dự thảo Quy chế tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về văn bản quy phạm pháp luật

Khắc phục bất cập trong vận hành Hệ thống tiếp nhận kiến nghị

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu, cơ quan chủ trì dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ cho biết, ngày 05/02/2025, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 244/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án "Ứng dụng công nghệ số trong việc tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về văn bản quy phạm pháp luật", trong đó giao Bộ Tư pháp chủ trì xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định quy định Quy chế phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan liên quan trong việc tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về văn bản quy phạm pháp luật (QPPL).

Trên cơ sở Quyết định số 244/QĐ-TTg, ngày 16/6/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 89/CĐ-TTg yêu cầu Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố thực hiện ngay một số nội dung để triển khai Hệ thống thông tin tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về văn bản QPPL.

Theo Thứ trưởng Phan Chí Hiếu, việc thực hiện Công điện số 89/CĐ-TTg đã mang lại hiệu quả tích cực trong việc quản lý, khai thác, sử dụng Hệ thống, trong đó, đặc biệt là đã giúp quá trình tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị trên Hệ thống minh bạch, rõ ràng hơn, góp phần nâng cao trách nhiệm và tiến độ xử lý phản ánh, kiến nghị của các cơ quan; củng cố niềm tin và sự tín nhiệm của tổ chức, cá nhân đối với Hệ thống, với bộ máy hành chính nhà nước.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện Công điện và quản lý, vận hành Hệ thống cho thấy vẫn tồn tại một số khó khăn, vướng mắc như: Thiếu tính thống nhất trong quá trình xử lý kiến nghị; chưa xác định rõ ràng, đầy đủ trách nhiệm, đầu mối, quy trình xử lý; vẫn còn tình trạng không xử lý triệt để các kiến nghị, phản ánh; việc gửi phản ánh, kiến nghị trong một số trường hợp của tổ chức, cá nhân không theo yêu cầu nhưng chưa có đủ cơ sở pháp lý để từ chối...

Một trong các nguyên nhân dẫn đến khó khăn, vướng mắc nêu trên là do chưa có văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh cụ thể, đồng bộ hoạt động tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về văn bản QPPL của các Bộ, ngành, địa phương.

Từ đó, Bộ Tư pháp thấy rằng việc trình Thủ tướng Chính phủ Quyết định ban hành Quy chế tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị trên Hệ thống thông tin tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về văn bản QPPL là cần thiết, phù hợp với nhiệm vụ được giao.

Bộ Tư pháp đã chủ trì nghiên cứu, xây dựng dự thảo Quyết định; lấy ý kiến đóng góp của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, UBND các tỉnh, thành phố, cơ quan có liên quan; công khai trên Cổng thông tin điện tử Bộ Tư pháp để lấy ý kiến góp ý…, từ đó nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Quyết định.

Dự thảo Quyết định nhấn mạnh, Quy chế quy định về nguyên tắc, quy trình, cơ chế phối hợp, trách nhiệm của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về quy định của văn bản QPPL có mâu thuẫn, chồng chéo; không rõ ràng, có nhiều cách hiểu khác nhau, không hợp lý, không khả thi, gây khó khăn trong áp dụng, thực hiện pháp luật, tạo gánh nặng chi phí tuân thủ; hạn chế việc đổi mới sáng tạo, phát triển động lực tăng trưởng mới, khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, hội nhập quốc tế trên Hệ thống thông tin tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về văn bản quy phạm pháp luật.

Quy chế này áp dụng đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc gửi và tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về văn bản quy phạm pháp luật trên Hệ thống thông tin tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về văn bản QPPL.

Tại cuộc họp, các Bộ, cơ quan ngang Bộ đã đưa ra các ý kiến đóng góp với dự thảo, về cơ bản các ý kiến đóng góp của các Bộ, cơ quan đã được Bộ Tư pháp tiếp thu để hoàn thiện. Các Bộ, cơ quan đều nhấn mạnh việc ban hành Quyết định của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị trên Hệ thống thông tin tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về văn bản QPPL là rất cần thiết.

Các Bộ, cơ quan cũng đề nghị cơ quan chủ trì là Bộ Tư pháp nghiên cứu kỹ để bảo đảm tính thống nhất và đồng bộ trong pháp luật; làm rõ cơ chế theo dõi, giám sát sau khi xử lý phản ánh kiến nghị trên Hệ thống thông tin tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về văn bản QPPL…

Hoàn thiện quy trình, bảo đảm rõ trách nhiệm trong xử lý phản ánh, kiến nghị

Phát biểu kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng hoan nghênh các ý kiến đóng góp của các Bộ, cơ quan; phần lớn ý kiến đã thống nhất với dự thảo, vì vậy Bộ Tư pháp cần tiếp thu những ý kiến xác đáng để hoàn thiện dự thảo quyết định.

Phó Thủ tướng lưu ý cần tính đến phân cấp khi tổ chức thực hiện, bởi hiện nay chính quyền hai cấp đang hoạt động, nhiều nhiệm vụ được phân cấp xuống địa phương. Đối với những kiến nghị liên quan đến chồng chéo pháp luật được gửi lên Hệ thống, Phó Thủ tướng giao Bộ Tư pháp tổng hợp báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét, xử lý. Về nhân sự phụ trách công tác tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị, Phó Thủ tướng yêu cầu giao thẩm quyền cho người đứng đầu cơ quan quyết định, nhằm bảo đảm rõ trách nhiệm và hiệu quả thực hiện.

Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tư pháp tiếp thu đầy đủ ý kiến tại cuộc họp, hoàn thiện dự thảo Quy chế để sớm trình Chính phủ xem xét, ban hành, qua đó nâng cao hiệu quả vận hành Hệ thống, góp phần khơi thông "điểm nghẽn" pháp luật, thúc đẩy môi trường đầu tư, phát triển kinh tế-xã hội.

Gia Huy