Kết thúc giải ngân hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động trước ngày 30/8

Tại Hội nghị giao ban toàn quốc thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động, Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, Quyết định 08/2022/QĐ-TTg ngày 28/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ là quyết định nhân văn, nhân ái, cần thiết. Theo Bộ trưởng, người lao động rất chờ đợi nhận khoản tiền hỗ trợ thuê nhà, nhưng tiến độ giải ngân gói chính sách này rất chậm, chưa đáp ứng yêu cầu của người lao động.

Mới giải ngân được hơn 11%

Theo báo cáo của Cục Việc làm (Bộ LĐTB&XH), tính đến nay, có 60/63 tỉnh, thành phố có doanh nghiệp, người lao động nộp hồ sơ nhận hỗ trợ (2 tỉnh Lai Châu, Điện Biên không có đối tượng thụ hưởng).

Cụ  thể, đã có 2.844.944 lao động tại 56.351 doanh nghiệp được đề nghị hỗ trợ, tổng kinh phí trên 1.883 tỷ đồng. Tuy nhiên, mới có trên 1 triệu lao động được nhận tiền hỗ trợ với số tiền hơn 728 tỷ đồng (đạt 11,23% so với dự kiến).

Tính đến thời điểm hiện tại có 56/63 tỉnh, thành phố thực hiện giải ngân cho người lao động. Tuy nhiên, có 4 địa phương đã có đối tượng đề nghị và quyết định phê duyệt nhưng chưa thực hiện giải ngân là Hà Giang, Bắc Kạn, Sơn La, Phú Yên.

Hà Nội (12,32%), Bắc Giang (39,42%), Đồng Nai (24,27%)… là 3 trong 6 địa phương đã phê duyệt kinh phí và giải ngân hỗ trợ cho nhiều người lao động.

Ngoài 4 địa phương chưa thực hiện giải ngân, một số tỉnh, thành phố đã giải ngân nhưng tiến độ rất chậm, như: An Giang (0,08%), Hải Phòng (0,2%), Kiên Giang (0,23%), Bình Định (0,47%), rất nhiều tỉnh khác tỉ lệ giải ngân dưới 1% như Quảng Ngãi, Nghệ An, Vĩnh Long, Thanh Hóa…

Đặc biệt một số địa phương có số lượng dự kiến đối tượng rất lớn nhưng việc giải ngân vẫn đang rất thấp, như Kiên Giang, Bắc Ninh, Hải Phòng, Long An…

Phân tích nguyên nhân cụ thể của việc giải ngân chậm trễ, Cục trưởng Cục Việc làm Vũ Trọng Bình cho biết, nguyên nhân lớn nhất là do nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền địa phương, chưa có sự quan tâm đúng mức, chưa quyết liệt trong việc triển khai chính sách; việc ban hành kế hoạch tổ chức thực hiện chính sách còn chậm; công tác thông tin, tuyên truyền chưa đầy đủ, kịp thời.

"Có thể thấy trình tự, thủ tục thực hiện đã được đơn giản hóa rất nhiều, nhưng trong thực hiện tại một số địa phương, người sử dụng lao động vẫn yêu cầu người lao động cung cấp các giấy tờ bổ sung để chứng minh về tình trạng ở thuê, ở trọ như hợp đồng thuê nhà, giấy đăng ký kinh doanh của chủ nhà trọ, giấy đăng ký tạm trú… dẫn đến kéo dài thời gian thẩm định hồ sơ để xác minh tình trạng cư trú của người lao động", ông Vũ Trọng Bình nêu thực tế.

Bên cạnh đó, tình trạng chậm hỗ trợ còn do người sử dụng lao động lập và gửi hồ sơ đề nghị muộn do muốn gộp 3 tháng vào làm thủ tục 1 lần, nên đến tháng 7/2022 hầu hết người sử dụng lao động mới tiến hành các thủ tục đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động.

Mặt khác, người sử dụng lao động cũng có tâm lý e ngại bị thanh, kiểm tra, liên đới trách nhiệm nên không thực hiện tuyên truyền, hướng dẫn và lập danh sách đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động.

Phải giải ngân xong trước 30/8

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, người lao động đang rất mong chờ nhận hỗ trợ tiền thuê nhà, nhưng tiến độ giải ngân gói 6.600 tỷ đồng rất chậm. Việc này ảnh hưởng tới sự phục hồi kinh tế-xã hội, ổn định thị trường lao động.

Bộ trưởng nêu ví dụ, một báo cáo tại TPHCM cho thấy, lương bình quân tại khu vực dệt may khoảng 6,8 triệu đồng/tháng, trong khi đó chi phí trả tiền thuê nhà của người lao động tại khu vực công nghiệp, đô thị khoảng 1 triệu đồng (chiếm khoảng 20% thu nhập). Như vậy người lao động gặp khó khăn chồng chất khó khăn. Ngoài tiền thuê nhà thì họ phải chi tiền chăm sóc con cái, điện nước, sinh hoạt phí...

Theo Bộ trưởng, khi xây dựng gói 6.600 tỷ đồng, Bộ LĐTB&XH đã nghiên cứu thủ tục đơn giản nhất có thể. Trung ương cũng đã hỗ trợ ngân sách cho các tỉnh, thành phố. Đến nay, sau gần 1 tháng nhận được tiền ngân sách (tỉnh cuối cùng nhận tiền là ngày 17/7), có đơn vị vẫn "dậm chân tại chỗ", vẫn chỉ giải ngân được 5% tiền hỗ trợ thuê nhà.

"Hơn bao giờ hết, vấn đề đẩy nhanh các chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động là hết sức cần thiết. Đây vừa là trách nhiệm, vừa là bổn phận của các ban, bộ, ngành liên quan", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Ông Đào Ngọc Dung cũng cho biết, trong ngày 11/8, Thủ tướng tiếp tục đốc thúc và yêu cầu kịp thời biểu dương từng đơn vị làm tốt, đồng thời "điểm mặt, chỉ tên", công khai danh sách tất cả các đơn vị còn đang làm chậm chạp, làm rõ hơn nguyên nhân vì sao chậm, chậm do nhận thức, hồ sơ hay do trách nhiệm, chậm do sợ rủi ro, trách nhiệm.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, sáng cùng này, BHXH Việt Nam báo cáo đã xác nhận hồ sơ cho trên 3 triệu người đề nghị được hỗ trợ tiền thuê nhà. Bộ trưởng cũng trao đổi với 4 địa phương về tình hình giải ngân tiền hỗ trợ.

"15/8 là hạn cuối nhận hồ sơ đề nghị hỗ trợ, nhưng không phải ngày giải ngân cuối cùng. Do đó, các địa phương phải đảm bảo dù hồ sơ. Về nguyên tắc, khi nhận hồ sơ, trong 2 ngày phải thẩm định, sau 2 ngày phải giải ngân", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung lưu ý, đồng thời chỉ rõ: "Việc giải ngân thực hiện chính sách này có một lợi thế so với đợt giải ngân tiền hỗ trợ người bị ảnh hưởng bởi COVID-19 do đã có sẵn địa chỉ, số tài khoản của những người thụ hưởng. Vấn đề ở đây là địa phương băn khoăn về rủi ro nên chậm trễ giải quyết, khiến người lao động không được thụ hưởng chính sách trong thời điểm này".

Bộ trưởng đánh giá, những đợt thực hiện các chính sách an sinh trước còn khó khăn để thu xếp nguồn lực. Hiện tại với gói 6.600 tỷ đồng này, tiền đã phân bổ về các địa phương mà vẫn chưa giải ngân được. Bộ trưởng khẳng định: "Ngày 15/8 kết thúc nhận hồ sơ đề nghị hỗ trợ, 30/8 phải hoàn thành việc giải ngân".

Thu Cúc