Khắc phục tồn tại, vướng mắc trong công tác quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh

Bộ Quốc phòng cho biết, trong suốt 55 năm thực hiện nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh (từ năm 1969) và 49 năm thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng (từ năm 1975), Ban Quản lý Lăng, Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng đã quán triệt, thực hiện nghiêm sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước mà trực tiếp là Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng hoàn thành toàn diện, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị đặc biệt. Năm 2019, Hội đồng Khoa học y tế cấp Nhà nước về kiểm tra, đánh giá trạng thái thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh gồm các nhà khoa học Việt Nam và Liên bang Nga do Thủ tướng Chính phủ thành lập đã kết luận: Thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh sau 50 năm đang được giữ gìn rất tốt, chưa phát hiện được sự thay đổi nào so với các số liệu trong biên bản kiểm tra thi hài của các Hội đồng trước đây (từ năm 1970 đến năm 2009). Từ khi mở cửa Lăng (ngày 29/8/1975) đến tháng 5/2024, tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đón tiếp gần 70 triệu lượt khách; trong đó có hơn 10 triệu lượt khách nước ngoài; đã phối hợp đón tiếp, phục vụ 2.859 đoàn sinh hoạt chính trị bảo đảm tận tình, chu đáo, văn minh, lịch sự. Tính trung bình mỗi ngày có khoảng 10 nghìn lượt người vào Lăng viếng Bác, vào những dịp như Tết nguyên đán, ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngày Quốc khánh 2/9 số lượng khách luôn tăng cao, có ngày đến 32 nghìn lượt người; tổ chức đón tiếp chu đáo, tận tình cho hơn 128 nghìn lượt Mẹ Việt Nam anh hùng, người có công với cách mạng; đón tiếp 258 đoàn nguyên thủ quốc gia của hầu hết các nước và vùng lãnh thổ trên thế giới vào Lăng viếng Bác khi đến thăm, làm việc tại Việt Nam.

Những năm qua, tình hình chính trị, an ninh thế giới, khu vực có những diễn biến hết sức nhanh chóng, phức tạp, đặc biệt là từ khi thể chế chính trị của Liên Xô thay đổi, công tác giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng gặp nhiều khó khăn, thách thức. Mặc dù công tác giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm đầu tư về mọi mặt, được các tầng lớp nhân dân đồng tình, ủng hộ. Tuy nhiên, trong tình hình mới đang đặt ra nhiều nội dung, yêu cầu đòi hỏi phải điều chỉnh, bổ sung. Việc thực hiện giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh từ năm 1969 đến năm 1991 do Liên Xô viện trợ và giúp đỡ toàn diện về mọi mặt, do đó phía Việt Nam chưa ban hành quy định để điều chỉnh về nhiệm vụ này, chưa có cơ sở pháp lý đầy đủ cho hoạt động của các Hội đồng khoa học cấp Nhà nước về bảo quản, giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và Hội đồng khoa học y tế cấp Nhà nước về kiểm tra, đánh giá trạng thái thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Sau khi Liên Xô tan rã, Ban Quản lý Lăng phải chủ động vươn lên làm chủ quy trình, công nghệ giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh, yêu cầu đặt ra phải ban hành các quy định tầm luật, pháp lệnh để điều chỉnh vấn đề này.

Bên cạnh đó, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng còn tồn tại những vướng mắc, bất cập như:

- Bảo quản, giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh là công trình khoa học đặc biệt; Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh là công trình đặc biệt, yêu cầu kỹ thuật đặc thù, nhiều thiết bị đơn chiếc, sản xuất theo đặt hàng từ nước ngoài. Trong trường hợp tình hình thế giới có biến động (như đại dịch COVID-19 hay cuộc xung đột Nga - Ukraine...), việc nhập khẩu vật tư, trang thiết bị, đào tạo nhân lực ở nước ngoài gặp không ít khó khăn. Vì vậy, cần có chính sách đầu tư cho nghiên cứu khoa học, tự chủ đào tạo nhân lực, tự chủ sản xuất vật tư, trang thiết bị phục vụ nhiệm vụ giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và bảo đảm kỹ thuật công trình Lăng.

- Công tác giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng phải đồng thời đáp ứng yêu cầu hai nhiệm vụ đặc biệt quan trọng là vừa đảm bảo giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và an ninh, an toàn tuyệt đối Khu Di tích Lăng; vừa phải đảm bảo phục vụ chu đáo nhân dân, khách quốc tế đến viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh và tham quan Khu Di tích Lăng. Do đó, cần quy định các nội dung, biện pháp quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng đảm bảo đáp ứng cả nhiệm vụ bảo đảm tuyệt đối an ninh, an toàn, cũng như nhiệm vụ phát huy giá trị lịch sử, khoa học, ý nghĩa chính trị, văn hóa của Khu Di tích Lăng.

- Thực tế hiện nay, có nhiều nội dung nghi lễ đang được thực hiện tại khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, Quảng trường Ba Đình, Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ, phục vụ các sự kiện chính trị, phục vụ công tác đối ngoại của Đảng và Nhà nước. Tuy nhiên, việc thực hiện các nghi lễ này mới chỉ được thực hiện trên cơ sở các văn bản hành chính, gây khó khăn trong tổ chức, phối hợp thực hiện trên thực tế, cần được quy định cụ thể, đầy đủ, thống nhất bằng văn bản quy phạm pháp luật.

- Việc đảm bảo chế độ, chính sách cho lực lượng làm nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng còn hạn chế. Khi thực hiện cải cách tiền lương, chế độ phụ cấp đặc thù đối với công chức, viên chức, người lao động thuộc Ban Quản lý Lăng sẽ bị ảnh hưởng. Trong khi đó, do đặc thù công tác của Ban Quản lý Lăng nên đơn vị không có nguồn thu nhập tăng thêm để cải thiện đời sống của công chức, viên chức, người lao động. Mặt khác, nhiều cán bộ, nhân viên Ban Quản lý Lăng được đào tạo chuyên sâu theo chuyên ngành hẹp, đặc thù chỉ có thể được áp dụng trong công tác giữ gìn lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh, đòi hỏi phải có chế độ ưu đãi để giữ gìn, thu hút nguồn nhân lực có chuyên môn sâu.

Do vậy, Bộ Quốc phòng cho rằng việc xây dựng Pháp lệnh Quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh là hết sức cần thiết, hướng tới mục tiêu thể chế hóa bằng Pháp lệnh các chủ trương của Đảng về giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng; quy định các nội dung, biện pháp giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng; lực lượng làm nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng; quản lý, tổ chức các hoạt động tại Khu Di tích Lăng Chí Minh; đảm bảo các nguồn lực thực hiện nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng.

Nội dung của dự thảo Pháp lệnh được xây dựng trên cơ sở 04 chính sách

Chính sách 1: Hoàn thiện quy định về giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Chính sách 2: Hoàn thiện quy định về hoạt động quản lý, bảo vệ các công trình, di tích thuộc Khu Di tích Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Chính sách 3: Lực lượng làm nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng.

Chính sách 4: Hoàn thiện quy định về bảo đảm nguồn lực; chế độ, chính sách cho các lực lượng trong thực hiện nhiệm vụ giữ gìn lâu dài, bảo vệ tuyệt đối an toàn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh và quản lý, bảo vệ Khu Di tích Lăng.

Mởi bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý tại đây.

Nước Nước