Hình ảnh Ngai vua triều Nguyễn theo hồ sơ đề nghị công nhận Bảo vật quốc gia. Ảnh: Cục Di sản văn hóa cung cấp
Ngày 24/5/2025, trên một số trang thông tin mạng xã hội có phản ánh về việc Ngai vua triều Nguyễn tại Di tích Cố đô Huế bị xâm hại. Về việc này, Cục Di sản văn hoá đề nghị Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế khẩn trương tổ chức kiểm tra, đánh giá hiện trạng, bảo đảm an ninh, an toàn, kịp thời bảo vệ bảo vật quốc gia và Di tích Cố đô Huế và báo cáo về Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch trước ngày 26/5/2025.
Đồng thời, tổ chức đánh giá tình trạng kỹ thuật của bảo vật quốc gia, kịp thời đề xuất giải pháp xử lý, bảo quản theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.
Bên cạnh đó, tăng cường công tác bảo vệ, bảo quản, phát huy giá trị của bảo vật quốc gia theo hướng dẫn tại công văn số 1669/BVHTTDL-DSVH ngày 22/4/2024 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc tăng cường công tác bảo vệ, bảo quản, phát huy giá trị của bảo vật quốc gia và lập hồ sơ hiện vật đề nghị công nhận bảo vật quốc gia đợt 13, năm 2024.
Thông tin từ Cục Di sản văn hóa cho biết, vào lúc 11 giờ 55 phút ngày 24/05/2025, đối tượng Hồ Văn Phương Tâm, sinh ngày 10/02/1983, thường trú tại tổ 7, khu vực 4, phường Hương Long, quận Phú Xuân, thành phố Huế mua vé vào cổng của Đại nội Huế.
Qua trích xuất camera và điều tra bước đầu của lực lượng chức năng thì tại thời điểm xảy ra vụ việc, hai nhân viên bảo vệ là Đặng Quang Long và Đào Hoàng Vũ đều có mặt ở khu vực Điện Thái Hoà. Lúc vào khu vực Điện Thái Hòa, đối tượng có biểu hiện không bình thường, một nhân viên bảo vệ đã mời đối tượng đi ra phía hậu điện. Tuy nhiên, đối tượng sau đó quay lại, lẻn vào khu vực trưng bày ngai vua triều Nguyễn, la hét và sau đó làm gãy phần tựa phía trước tay bên trái.
Để tránh việc đối tượng manh động, đập phá các hiện vật trưng bày khác, nhân viên bảo vệ đã tiếp cận từ xa, nhắc nhở đối tượng đi ra bên ngoài, đồng thời điện thoại yêu cầu tăng cường lực lượng hỗ trợ. Đến 12g10 phút đã khống chế đối tượng Tâm, báo cho Công an phường Đông Ba lập biên bản bắt người.
Ngay sau đó, lực lượng Công an phường Đông Ba đã lập biên bản bắt người phạm tội quả tang đối với đối tượng Hồ Văn Phương Tâm, tuy nhiên chưa thể ghi lời khai của đối tượng do đối tượng có biểu hiện loạn thần, la hét, nói nhảm không thể trả lời các câu hỏi của điều tra viên.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Huế đang tiến hành trưng cầu giám định tâm thần đối với Hồ Văn Phương Tâm và phối hợp cùng Viện kiểm sát nhân dân quận Phú Xuân thu thập các tài liệu chứng cứ để làm rõ vai trò, trách nhiệm của các bên liên quan nhằm giải quyết vụ việc theo đúng trình tự, quy định của pháp luật.
Hình ảnh Ngai vua triều Nguyễn theo hồ sơ đề nghị công nhận Bảo vật quốc gia. Ảnh: Cục Di sản văn hóa cung cấp
Hiện tại, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã chỉ đạo Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế đưa Ngai vua triều Nguyễn về lưu giữ, bảo quản tại kho cổ vật đồng thời đưa Ngai phục chế đến trưng bày tại điện Thái Hoà phục vụ du khách.
Đây là sự cố hết sức hy hữu, mặc dù thời gian qua Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế đã có nhiều giải pháp bảo đảm an ninh trong khu di sản như tăng cường lắp đặt camera giám sát, xây dựng quy chế phân công trực bảo vệ, có bộ phận cơ động thường xuyên kiểm tra các địa bàn di tích...
Để phòng tránh sự việc tương tự, trong thời gian tới Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế sẽ xây dựng phương án đảm bảo chặt chẽ an ninh an toàn trong khu di sản nói chung và đối với hiện vật, cổ vật… đặc biệt là bảo vật quốc gia, tập trung vào các giải pháp: tăng cường các trang thiết bị an ninh, công cụ hỗ trợ; tăng cường công tác bảo vệ, tập huấn xử lý các tình huống an ninh, phát hiện ngăn chặn từ sớm các hiện tượng nghi vấn…
Về Ngai vua triều Nguyễn, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế sẽ mời các chuyên gia, nghệ nhân để cùng đánh giá và lập phương án tu sửa phù hợp; đồng thời có phương án tăng cường lực lượng, phương tiện để bảo đảm an toàn cho hệ thống hiện vật trưng bày.
Luật Di sản văn hóa hiện hành và Khoản 2 Điều 9 Luật Di sản văn hóa năm 2024 quy định về hành vi bị nghiêm cấm "xâm hại, huỷ hoại di sản văn hóa". Bộ Luật Hình sự cũng quy định đồng bộ với Luật Di sản văn hóa về tội vi phạm các quy định về hành vi hủy hoại tài sản thuộc khu di tích lịch sử - văn hóa, danh lam, thắng cảnh , ở các mức độ gây hậu quả. Về chế tài thì hệ thống pháp luật đều có quy định Xử lý vi phạm tuỳ theo mức độ, từ xử phạt vi phạm hành chính, phạt tiền, phạt cải tạo ko giam giữ cho đến phạt tù. Công văn số 566/DSVH-DT ngày 24/5/2025 của Cục Di sản văn hóa đã yêu cầu khẩn trương kiểm tra, xác minh đánh giá mức độ hư hại, kịp thời có phương án bảo quản, bảo vệ Bảo vật quốc gia và di tích.
Diệp Anh