Khánh Hòa có Trường tiểu học mới mang tên Anh hùng Lực lượng vũ trang Nguyễn Lựu

Nhân chuyến thăm và làm việc tại tỉnh Khánh Hòa, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cùng lãnh đạo, đại diện một số bộ, ngành Trung ương và lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa đã làm lễ dâng hương, dâng hoa tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ tại Di tích Khu lưu niệm Chiến thắng Vườn Gòn - Đá Bàn. Đồng thời, dự Lễ công bố quyết định đổi tên Trường Tiểu học Ninh Sơn nằm trong phạm vi khu vực địa điểm Căn cứ địa cách mạng Đá Bàn thuộc xã Bắc Ninh Hòa thành Trường Tiểu học Nguyễn Lựu – Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân có nhiều chiến công xuất sắc tại Căn cứ địa cách mạng Đá Bàn trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.

Tên tuổi của Anh hùng Nguyễn Lựu gắn liền với Tiểu đoàn 59 huyền thoại

Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Lựu (1913- 2005), Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 59, đội viên Đội du kích Ba Tơ Anh hùng sinh ra trong một gia đình giàu truyền thống yêu nước và cách mạng ở xã Hành Đức, huyện Nghĩa Hành, nay là xã Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi. Ông là vị chỉ huy tài năng, đức độ, giỏi về quân sự, nhạy bén về chính trị, can trường, dũng cảm. Phẩm chất anh hùng của ông là kết tinh của chủ nghĩa anh hùng cách mạng của thời đại cách mạng vô sản và lòng yêu nước thiết tha, căm thù giặc sâu sắc, ý chí chiến đấu kiên trung, một lòng theo Đảng, Bác Hồ trong suốt cuộc đời cầm súng đánh giặc giữ nước, bảo vệ độc lập dân tộc.

Tiểu đoàn 59 là một trong số "Tiểu đoàn độc lập" đầu tiên của Liên Khu V, được thành lập theo chủ trương của Liên khu ủy và Bộ Tư lệnh Liên khu V về xây dựng lực lượng vũ trang nhằm đáp ứng yêu cầu chiến đấu và Nghị quyết của Đảng năm 1950 về xây dựng quân chủ lực chính quy tại các Liên khu. Anh hùng Nguyễn Lựu đã nhận nhiệm vụ thành lập Tiểu đoàn vào ngày 10/6/1950, tại thôn 10, xã Tam Chánh, huyện Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam, giữ vị trí Tiểu đoàn trưởng cho đến hết năm 1954 khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp kết thúc thắng lợi và đơn vị tập kết ra Bắc nhận nhiệm vụ mới.

Từ năm 1950 đến năm 1954, thực hiện nhiệm vụ của Liên Khu ủy và Bộ Tư lệnh Liên khu V giao phó, Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Lựu đã chỉ huy Tiểu đoàn 59 chiến đấu và lập nên những chiến công xuất sắc, vang dội, góp phần to lớn vào công cuộc kháng chiến chống Thực dân Pháp tại Liên khu V và Tây Nguyên, chia lửa cho Điện Biên trong chiến dịch Điện Biên Phủ.

Trong 5 năm, Tiểu đoàn 59 đã thực hiện độc lập và hiệp đồng tác chiến hàng trăm trận đánh với các hình thức chiến thuật phong phú, linh hoạt và sáng tạo. Các cán bộ, chiến sĩ tiểu đoàn đã chiến đấu anh dũng, tiêu diệt hàng chục tháp canh, lô cốt, 11 đồn kiên cố, hàng chục trận chống càn quét lớn của địch; loại khỏi vòng chiến đấu hơn 2.000 tên địch, thu hàng nghìn súng lớn nhỏ trên các chiến trường Quảng Nam - Đà Nẵng, Khánh Hòa, Gia Lai, Kon Tum, trong đó chiến quả lớn nhất của Tiểu đoàn 59 là khẩu pháo 155 mm thu được của thực dân Pháp trong trận tiêu diệt cứ điểm Thượng An - lô cốt Đầu Đèo tại An Khê, tỉnh Gia Lai, hiện khẩu pháo đang được trưng bày trang trọng tại Bảo tàng Quân sự Việt Nam là minh chứng sinh động cho những chiến công lừng lẫy của Tiểu đoàn.

Nhiều trận đánh, chiến công của Tiểu đoàn 59 đã đi vào lịch sử quân sự Việt Nam và lịch sử đảng bộ các tỉnh miền Trung, Tây Nguyên, tiêu biểu nhất có thể kể đến là trận Lệ Sơn đêm 18/9/1952 tại Hòa Tiến, Hòa Vang, Đà Nẵng; trận Đồn Nhất đêm 24/9/1952 tại đỉnh đèo Hải Vân; trận Đồn Thượng An – Lô cốt Đầu Đèo ngày 21/1/1953 tại đỉnh đèo An Khê, tỉnh Gia Lai; trận Vườn Gòn - Đá Bàn ngày 20/4/1953 tại Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa; trận Kon Braih ngày 28/1/1954 tại Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum… đó là minh chứng cho tài năng và phẩm chất anh hùng của Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Lựu.

Trong số những chiến công lẫy lừng của Tiểu đoàn 59, trận Vườn Gòn - Đá Bàn (tháng 4/1953) tại Bắc Ninh Hòa, Khánh Hòa đã đi vào lịch sử của tỉnh Khánh Hòa và lịch sử quân sự Việt Nam như một huyền thoại. Chỉ với 2 đại đội, Tiểu đoàn 59 dưới sự chỉ huy của Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Lựu đã đánh bại đội quân 4.000 lính Âu Phi thiện chiến do Tướng Pháp Le Blance chỉ huy.

Chiến thắng Vườn Gòn - Đá Bàn được xem là mẫu mực về lối đánh phục kích của quân đội nhân dân Việt Nam thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, là kết tinh tài năng chỉ huy và phẩm chất anh hùng của cán bộ chiến sĩ Tiểu đoàn 59, là sức mạnh vô giá của tinh thần đoàn kết, khắc phục mọi khó khăn, anh dũng chiến đấu, giành chiến thắng của quân và dân Khánh Hòa nói riêng, quân và dân Liên khu V nói chung.

Chiến thắng Vườn Gòn – Đá Bàn đã khẳng định vai trò của quân chủ lực ở chiến trường Bắc Khánh Hòa, tăng thêm sức mạnh chiến đấu, ý chí quyết tâm cho quân và dân ta tiếp tục tiến công, giành những thắng lợi lớn hơn, góp phần đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đi đến thắng lợi cuối cùng và để lại những bài học quý báu về xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cho các thế hệ sau.

Với những phẩm chất và hành động anh hùng trong chỉ huy chiến đấu, năm 2024, Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Lựu đã được Chủ tịch Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ký quyết định truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp để tôn vinh cống hiến của ông trong sự nghiệp cách mạng bảo vệ độc lập dân tộc.

Mong ước về ngôi trường tiểu học mang tên Anh hùng Nguyễn Lựu

Trước thềm năm học mới 2025 -2026, Trường Tiểu học Ninh Sơn thuộc phạm vi Căn cứ địa cách mạng Đá Bàn xưa, nơi diễn ra trận đánh lịch sử đã đề xuất được mang tên người anh hùng từng chỉ huy đơn vị chiến đấu và lập công ở mảnh đất lịch sử này, gắn thực hiện mục tiêu giáo dục với điều kiện văn hóa, lịch sử của địa phương, đồng thời hướng đến bồi dưỡng, giáo dục các thế hệ về truyền thống yêu nước và cách mạng. 

Sau khi lấy ý kiến của phụ huynh và các cơ quan ban, ngành trong tỉnh, ngày 8/8/2025, UBND xã Bắc Ninh Hòa đã ra quyết định đổi tên Trường Tiểu học Ninh Sơn thành Trường Tiểu học Nguyễn Lựu, đáp ứng lòng mong đợi của nhà trường và nhân dân.

Bày tỏ niềm xúc động, vinh dự và tự hào khi Trường Tiểu học Ninh Sơn chính thức được đổi tên và mang tên Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Lựu, thầy giáo Trần Trọng Đỗ - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Nguyễn Lựu cho biết, trong suốt chiều dài 26 năm phấn đấu, xây dựng, trưởng thành, dù có nhiều khó khăn, thử thách nhưng Trường Tiểu học Ninh Sơn cũ và nay là Trường Tiểu học Nguyễn Lựu luôn khẳng định được vị thế, chất lượng trong công tác dạy và học. Từ năm học 2019 - 2020 đến nay, Trường đã 5 lần được UBND tỉnh tặng danh hiệu Tập thể lao động Xuất sắc và 2 lần được UBND Tỉnh tặng Bằng khen.

"Vinh dự và tự hào sau khi chính thức được mang tên Anh hùng Nguyễn Lựu, tập thể cán bộ, giáo viên, học sinh của nhà trường sẽ tiếp tục nỗ lực, thi đua rèn luyện; dạy tốt và học tốt, phấn đấu để đưa ngôi trường ở vùng căn cứ địa cách mạng đạt trường Chuẩn quốc gia, đảm bảo thực hiện tốt mục tiêu giáo dục phẩm chất và năng lực cho học sinh theo chương trình giáo dục phổ thông mới, góp phần vào sự nghiệp đổi mới giáo dục của Khánh Hòa và cả nước", Hiệu trưởng Trường Tiểu học Nguyễn Lựu Trần Trọng Đỗ phát biểu.

Phát huy truyền thống quê hương, không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học

Bày tỏ vui mừng dự Lễ công bố Quyết định đổi tên Trường Tiểu học Ninh Sơn thành Trường Tiểu học Nguyễn Lựu đúng vào thời khắc lịch sử thiêng liêng khi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang thiết thực tổ chức các hoạt động chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, Trường Tiểu học Nguyễn Lựu rất khang trang, sạch đẹp, nằm ở vùng đất lịch sử nơi mà hơn 70 năm trước, Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Lựu cùng các cán bộ, chiến sỹ Tiểu đoàn 59 đã làm nên chiến thắng Vườn Gòn - Đá Bàn vang dội, trận đánh đã đi vào sử sách tỉnh Khánh Hòa và lịch sử quân sự Việt Nam như một huyền thoại và được đưa vào sách giáo khoa, giáo trình phục vụ giảng dạy, nghiên cứu.

Để làm nên chiến thắng Vườn Gòn - Đá Bàn, bên cạnh tinh thần quả cảm, anh dũng của các chiến sĩ Tiểu đoàn 59 là sự hỗ trợ đắc lực, hiệu quả, sự nuôi dưỡng, chở che và đùm bọc của nhân dân Khánh Hòa đã làm nên danh hiệu và tên tuổi của những người chiến sĩ anh hùng ở tập thể Tiểu đoàn 59 anh hùng.

"Hôm nay chúng ta làm một việc rất ý nghĩa, quyết định đặt tên trường là Trường Tiểu học Nguyễn Lựu để các thế hệ tiếp theo, con cháu của chúng ta tiếp bước truyền thống quê hương, tiếp bước truyền thống cha anh, những người đã chiến đấu dũng cảm, ngoan cường cho nền độc lập, tự do của dân tộc, làm nên những chiến thắng vẻ vang, hiển hách của Bắc Ninh Hòa, của Khánh Hòa tại khu căn cứ địa nổi tiếng trong các cuộc chiến đấu", Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình mong muốn thầy và trò trường Trường Tiểu học Nguyễn Lựu tiếp tục phát huy truyền thống quê hương, không ngừng nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, giúp cho các cháu được tiếp cận với nền giáo dục tiên tiến, chất lượng cao để học tập, phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng quê hương, đất nước trong tương lai.

Nguyễn Hoàng