Khi hợp tác xã chuyển đổi số, bán hàng online

Thay đổi để thích ứng

Đại dịch COVID-19 tác động tiêu cực đến hoạt động sản xuất, kinh doanh nhưng cũng là cơ hội để các doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) thiết kế lại chu trình sản xuất mới. 

Ghi nhận tại một số địa phương miền Trung - Tây Nguyên cho thấy nhiều HTX đã có sáng kiến cung cấp dịch vụ áp dụng công nghệ hiện đại, từ đó mở ra hướng tháo gỡ khó khăn như bán hàng trực tuyến qua các trang mạng xã hội và liên kết với khách hàng mới…

Ông Đào Ngọc Thuận, Chủ tịch HĐQT HTX Cao Nguyên Coffee (Kon Tum) cho biết trước đây, các đơn vị của HTX đa phần là sản xuất. Khi dịch bệnh bùng phát, doanh số của các doanh nghiệp HTX sụt giảm, chỉ đạt khoảng 20-30% so với bình thường. Kinh tế ảnh hưởng nghiêm trọng bắt buộc các doanh nghiệp phải thay đổi để thích ứng.

Để phục hồi, ngay sau Tết Nguyên đán Nhâm Dần, HTX này bắt đầu mở thêm kênh phân phối, liên kết tất cả các doanh nghiệp vừa và nhỏ không có khả năng marketing. Sau đó, HTX Cao Nguyên Coffee đã ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với 10 đơn vị tại tỉnh Kon Tum. 

Đặc biệt, ngay sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết số 11 về phục hồi và phát triển kinh tế, các doanh nghiệp của HTX đã bám vào đó thực hiện và đạt kết quả rất khả quan, trong đó nổi bật là sản phẩm yến sào tăng 10 lần, sâm dây, cà phê tăng 2-3 lần.

Hiện, tất cả các doanh nghiệp thuộc HTX đã chuyển sang bán hàng trên Shopee, Lazada, sàn thương mại nông nghiệp Việt Nam và nền tảng Facebook, Zalo... Sau khi bình thường hóa, các doanh nghiệp đã đi xúc tiến gặp mặt trực tiếp, trước mắt là trong tỉnh, giữa các tỉnh Tây Nguyên, Trung Bộ và sẽ giao thương trên toàn quốc ngay khi có cơ hội.

Qua 45 năm xây dựng và phát triển, HTX Mây tre An Khê (Đà Nẵng) đã có một số kinh nghiệm để sản xuất kinh doanh hiệu quả, có giá trị và bền vững. HTX đã áp dụng khoa học kỹ thuật, cải tiến máy chẻ mây làm cho sản phẩm chính xác, bóng láng hơn mà vẫn bảo đảm chất lượng cùng hình thức, nâng cao tính thẩm mỹ sản phẩm, được khách hàng ưa chuộng.

Theo ông Nguyễn Hoàng, Giám đốc HTX Mây tre An Khê, trước đây HTX phải mua máy chẻ mây của Đài Loan, Singapore nhưng mỗi máy chỉ chẻ từ 1 đến 2 cỡ mây, còn nếu chẻ nhiều cỡ thì độ chính xác không cao và máy hay bị hỏng.

Từ kinh nghiệm thực tế tích lũy qua nhiều năm, HTX mạnh dạn cải tiến kỹ thuật đầu tư sản xuất máy móc thiết bị trong nước; chế tạo được một máy chẻ được nhiều loại cỡ mây, nhiều loại dao và sản phẩm nguyên liệu như ý, giảm chi phí, tiết kiệm được nguyên liệu, hạ giá thành sản phẩm và đạt tiêu chuẩn về chất lượng, thẩm mỹ theo yêu cầu của khách hàng.

Ngoài ra, HTX áp dụng lò luộc mây công nghệ mới, tăng tính an toàn và năng suất đạt cao hơn lò luộc thủ công trước đây. HTX cũng chế tạo lò sấy mini để đáp ứng yêu cầu cơ động, di chuyển linh hoạt, đỡ tốn công sức; đầu tư xe xúc lật, thay thế cho 15-20 nhân công nếu làm cùng thời gian và tăng năng xuất lao động.

"Hiện nay HTX làm việc chủ yếu qua qua điện thoại, email, Zalo, messenger, Facebook, Whatsapp, phần mềm kế toán riêng, chữ ký số, hóa đơn diện tử... và sử dụng các dịch vụ vận chuyển nhanh, vận chuyển đường dài nội bộ, ứng dụng vào việc chuyển đổi số để phù hợp với tình hình phát triển kinh tế hiện nay", ông Nguyễn Hoàng cho biết thêm.

Còn tại HTX thuần nông nghiệp như HTX Dịch vụ sản xuất nông nghiệp Hòa Phong 1 (Đà Nẵng), Giám đốc HTX Nguyễn Sĩ cho biết HTX đã từng bước hiện đại hóa, công nghệ hóa bằng cách đầu tư 2 máy gặt đập liên hợp, giúp nâng cao năng suất trong thu hoạch lúa. 

Các sản phẩm tiêu biểu của HTX như ớt Bồ Bản, gà Kê Sơn, đông trùng hạ thảo đã và đang được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hỗ trợ tạo mã truy xuất nguồn gốc QR code và đưa lên các sàn thương mại điện tử để quảng bá thương hiệu.

Nguồn nhân lực số cho HTX cần được quan tâm

Có thể nói, chuyển đổi số thực sự là chìa khóa giúp các HTX bứt phá trong nâng cao năng suất, sản lượng và thay đổi bộ mặt nông nghiệp, nông thôn. Tuy nhiên bài toán nhân lực chuyển đổi số vẫn là vấn đề khiến các HTX "đau đầu" đi tìm lời giải.

Ông Nguyễn Sĩ, Giám đốc HTX Hòa Phong 1, nêu thực trạng: "Hiện ban lãnh đạo của HTX có 5 người thì cả 5 người là người cao tuổi, gắn bó với HTX lâu năm. Mức thu nhập cán bộ HTX tuy có cải thiện nhưng vẫn còn thấp nên người trẻ không mấy mặn mà. Hiện chúng tôi đã đề xuất và ấp ủ nhiều dự án liên quan đến chuyển đổi số, áp dụng công nghệ mới nhưng tương lai không có người trẻ am hiểu, dẫn dắt thì rất khó thực hiện".

"Chính vì thế, chúng tôi mong muốn Nhà nước có chính sách ưu đãi, hỗ trợ cho con em làm việc lâu dài, nhất là cán bộ trẻ tại địa phương có sự am hiểu đặc điểm, tình hình của địa phương", ông Nguyễn Sĩ bày tỏ.

Ông Nguyễn Hoàng, Giám đốc HTX Mây tre An Khê cũng cho rằng cần có chương trình đào tạo, bồi dưỡng sử dụng công nghệ, chuyển đổi số chuyên sâu cho HTX và hỗ trợ kinh phí khởi tạo trong việc bán hàng online qua các trang thương mại điện tử trong và ngoài nước. 

Điều này giúp các HTX mở rộng đầu ra và nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường.

Bên cạnh khó khăn về nhân lực, hiện các HTX chưa đủ điều kiện, cơ sở vật chất để ứng dụng quản lý trên phần mềm từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ sản phẩm. Các chương trình hỗ trợ khu vực HTX thực hiện chuyển đổi số còn hạn chế trong khi muốn ứng dụng chuyển đổi số, HTX rất cần có nguồn vốn ổn định, dài hạn để đầu tư tổng thể.

Ông Đào Ngọc Thuận, Chủ tịch HĐQT HTX Cao Nguyên Coffee cũng nêu mong muốn: "Đối với các doanh nghiệp Tây Nguyên, do đặc thù số lượng xã viên là người đồng bào dân tộc thiểu số khá đông, nên HTX cần có chuyên viên hướng dẫn, kèm cặp, đào tạo các chủ doanh nghiệp kỹ lưỡng, chuyên sâu về phần mềm bán hàng online để các hội viên, người lao động thích ứng với công nghệ số trong thời buổi hiện nay".

Có thể khẳng định hiệu quả từ chuyển đổi số trong sản xuất và tiêu thụ nông sản đã được minh chứng, ứng dụng chuyển đổi số là xu thế tất yếu, là đòi hỏi, yêu cầu khách quan của sự phát triển, không thể không làm, không thể đứng ngoài cuộc. Để thực hiện được điều đó, cần một chính sách toàn diện về nhân lực cũng như các chính sách về vốn, máy móc, trang thiết bị cụ thể cho kinh tế tập thể, HTX để thực sự hướng đến lợi ích của người nông dân và thành viên của HTX.

Minh Trang