Không có tình trạng khan hiếm nguồn cung ure

Tại Việt Nam, nguồn cung ure trong nước khá dồi dào, không có tình trạng khan hiếm hàng. Ảnh: VGP/Minh Thi

Cũng theo nghiên cứu, thì từ năm 2021-2025, tình trạng dư thừa công suất ở các các nhà máy urea là khá cao, và cần thiết phải tăng cường xuất khẩu, mở rộng thị trường để giảm áp lực sản xuất tiêu thụ.

Cụ thể, theo dự báo của Fertecon (công ty dự báo, phân tích thị trường uy tín quốc tế), công suất các nhà máy sản xuất urea thế giới tiếp tục tăng trong giai đoạn 5 năm tới: Năm 2022 công suất đạt 229,3 triệu tấn (tăng 4% so với năm 2021), năm 2023 đạt 232,8 triệu tấn (tăng 2% so với năm 2022); giai đoạn từ 2024-2025, tốc độ tăng công suất ổn định với biên độ tăng 1% và đạt hơn 273 triệu tấn vào năm 2025.

Trong khi đó, mức độ sản xuất - tiêu thụ thì tăng chậm trong giai đoạn 2021-2025 ở mức 1%. Cụ thể, năm 2022 mức sản xuất - tiêu thụ đạt 181,2 triệu tấn (tăng 1% so với năm 2021), năm 2023 đạt 183,9 triệu tấn, năm 2025 dự báo đạt 189 triệu tấn. Có nghĩa là hàng năm, mức độ sản xuất thực tế chỉ đạt 79-81% so với công suất thiết kế và lượng dư thừa tuyệt đối giao động từ 42-49 triệu tấn/năm. Như vậy, tỉ lệ dư thừa công suất các nhà máy urea thế giới giao động từ 19-21% trong giai đoạn 2021-2025.

Tương tự, tại khu vực Đông Nam Á cũng được dự báo xảy ra tình trạng dư thừa công suất các nhà máy urea là khá cao, với tỷ lệ từ 21-24%.

Theo dự báo, công suất thiết kế các nhà máy urea tại khu vực năm 2022 sẽ tăng lên 17 triệu tấn (tăng 4% so với năm 2021) và duy trì ổn định trong các năm từ 2023-2025. Trong khi đó, tình hình sản xuất - tiêu thụ thực tế tại Đông Nam Á đạt 12,9 triệu tấn năm 2022 (tăng 2% so với năm 2021). Các năm tiếp theo tăng nhẹ từ 1-2% và đạt bình quân khoảng 13,3 triệu tấn.

Theo tính toán, tỷ lệ công suất sản xuất thực tế các nhà máy urea tại khu vực này đạt từ 76-79% trong giai đoạn 2021-2025, con số này tương đối thấp so với mức bình quân chung của thế giới từ 79-81%. Điều này đồng nghĩa áp lực cạnh tranh ở khu vực này khá cao và các nước phải tăng cường xuất khẩu, mở rộng và khai thác nhiều thị trường tiềm năng khác trong trung và dài hạn.

Đặc biệt, khi Tổ hợp công nghiệp phân bón Bruney (BFI) có công suất 1,3 triệu tấn urea/năm đi vào hoạt động, thị trường mục tiêu của họ là Đông Nam Á với lợi thế vận chuyển sau 1,5 ngày là hàng cập cảng TPHCM… sẽ tạo ra một cuộc chạy đua lớn với các nước như Indonesia, Malaysia và Việt Nam.

Riêng Trung Quốc - thị trường sản xuất và tiêu thụ phân bón lớn nhất thế giới, có công suất thiết kế năm 2022 đạt 71,4 triệu tấn (tăng 3% so với năm 2021), tăng nhẹ 1% và duy trì ổn định từ năm 2023-2025. Trong khi đó, sản xuất - tiêu thụ thực tế tại Trung Quốc trong giai đoạn 2021-2022 từ 55-57,8 triệu tấn. Và lượng urea dư thừa từ 14-15 triệu tấn/năm chủ yếu dành để xuất khẩu sau khi cân đối tiêu thụ nội địa.

Tại Việt Nam, thời gian qua giá urea sản xuất trong nước cũng tăng theo biến động giá của thế giới. Tuy nhiên thực tế thì nguồn cung trong nước hiện vẫn khá dồi dào, không có tình trạng khan hiếm hàng, trừ vài nơi có hiện tượng đầu cơ, găm hàng thổi giá.

Hiện nay, tổng công suất thiết kế urea của các nhà máy trong nước là dư thừa so với nhu cầu tiêu thụ nội địa. Những năm trước, công suất sản xuất trong nước vừa đáp ứng đầy đủ nhu cầu trong nước, vừa tăng cường xuất khẩu sang các nước tiềm năng để tìm kiếm phát triển thị trường. Điển hình như Đạm Phú Mỹ, Đạm Cà Mau đã có một vài thị trường xuất khẩu rất tốt tại Ấn Độ, Campuchia... 

Như vậy, căn cứ vào dự báo cung cầu urea của thế giới, của khu vực Đông Nam Á, có thể thấy rằng, thời gian tới, nguồn cung urea là dư thừa, các nhà máy sẽ đẩy mạnh xuất khẩu khi trong nước thấp vụ để giảm áp lực sản xuất, tăng tiêu thụ, tăng sức cạnh tranh ở các thị trường truyền thống.

Minh Thi