Không 'đẻ' thêm thủ tục, gấp rút giải ngân hỗ trợ người lao động

10 địa phương giải ngân chậm, dưới 3%

Cục trưởng Cục Việc làm, Bộ LĐTB&XH Vũ Trọng Bình cho biết đến 18h30' chiều 11/8, có 10 địa phương đạt tỉ lệ giải ngân cao nhất cả nước là Thái Nguyên (39,43%), Bắc Giang (39,42%), Tiền Giang (36,26%), Bình Phước (35,21%), Đồng Nai (29,3%), Hà Nội (24,79%), Tây Ninh (13,67%), TPHCM (7,83%), Bình Dương (6,16%), Long An (6,03%).

Cũng tính đến 18h30' chiều 11/8, có 10 địa phương đạt tỉ lệ giải ngân thấp nhất là An Giang (0,36%), Hải Phòng (0,4%), Bình Định (0,47%), Nghệ An (0,95%), Vĩnh Long (1,06%), Thanh Hóa (1,16%), Bắc Ninh (1,57%), Quảng Trị (1,6%), Quảng Nam (2,16%), Bình Thuận (2,25%).

Đặc biệt, có 4 tỉnh Hà Giang, Bắc Kạn, Sơn La, Phú Yên chưa giải ngân đồng nào.

Giám đốc Sở LĐTB&XH Sơn La Nguyễn Tuấn Anh cho biết tỉnh chỉ có 13 công nhân đi thuê trọ, thuộc đối tượng thụ hưởng của Quyết định 08. Tuy nhiên, tỉ lệ giải ngân 0% là do doanh nghiệp chọn hình thức nộp hồ sơ đề nghị hỗ trợ 1 lần theo quy định của Quyết định 08.

Theo ông Tuấn Anh, ngày 11/8, Sở Tài chính Sơn La đã có thông báo kinh phí hỗ trợ cho người lao động (NLĐ), do đó trong ngày 12/8, công nhân sẽ nhận được tiền hỗ trợ.

Phân tích nguyên nhân khiến việc giải ngân chậm trễ, ông Vũ Trọng Bình cho hay ngoài nguyên nhân chính xuất phát từ nhận thức của chính quyền địa phương trong triển khai gói hỗ trợ còn có nguyên nhân là NLĐ lập và gửi hồ sơ đề nghị muộn vì muốn gộp 3 tháng để làm thủ tục 1 lần. Vì thế đến tháng 7/2022, hầu hết người sử dụng lao động mới làm các thủ tục đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà cho NLĐ.

Mặt khác, người sử dụng lao động ngại bị thanh tra, kiểm tra, liên đới trách nhiệm nên không thực hiện tuyên truyền, hướng dẫn và lập danh sách đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà cho NLĐ.

"Đặc biệt, nhiều cán bộ, công chức tiếp nhận, thẩm định hồ sơ cấp huyện còn lúng túng, chưa nắm vững chuyên môn trong việc hướng dẫn doanh nghiệp, có tâm lý lo ngại, sợ sai, sợ trách nhiệm trong việc triển khai chính sách. Việc bố trí, sử dụng kinh phí để triển khai thực hiện chính sách cũng chậm nên kinh phí hỗ trợ không kịp thời đến được với NLĐ", ông Vũ Trọng Bình cho biết.

Thuộc nhóm 10 địa phương giải ngân gói hỗ trợ thấp nhất cả nước, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Trần Anh Tuấn cho biết nguyên nhân gây chậm trễ. Ban đầu Quảng Nam dự kiến hỗ trợ khoảng 15.000 NLĐ, tổng số tiền khoảng 25 tỷ đồng. Tuy nhiên, thực tế số NLĐ thuộc diện hỗ trợ thấp hơn dự kiến ban đầu nên việc triển khai chưa theo kế hoạch. Lãnh đạo tỉnh Quảng Nam cam kết sẽ hoàn thành nhận hồ sơ muộn nhất ngày 15/8 và giải ngân tiền hỗ trợ tới tay người lao động trong tháng 8.

Lãnh đạo một số địa phương và Sở LĐTB&XH cũng cho biết do dự kiến số lượng ban đầu cao hơn thực tế nên tính đến thời điểm hiện tại đã giải ngân gần hết đối tượng nhưng tỉ lệ giải ngân so với số dự kiến ban đầu không cao. Một số địa phương đã có văn bản điều chỉnh.

Cụ thể, tại Đồng Nai, Long An, Kiên Giang, Sóc Trăng… dự kiến số NLĐ thuê trọ thực tế chỉ bằng 50% kế hoạch dự kiến ban đầu. Một số địa phương có số lượng NLĐ lớn, ban đầu cũng dự kiến nhiều, nhưng thực tế triển khai số lượng ít hơn, như TPHCM, Bình Dương, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Bắc Giang…

Thực tế, thời gian đầu triển khai chính sách còn chậm, do địa phương phải tạm ứng kinh phí để chi hỗ trợ nên thiếu nguồn lực. Từ giữa tháng 7, khi ngân sách Trung ương chuyển tạm ứng cho địa phương chi hỗ trợ việc giải ngân đã được đẩy nhanh. Có địa phương, do sử dụng tạm ứng ngân sách quận/huyện nên phải thông qua họp HĐND; thiếu nhân lực kiểm duyệt hồ sơ ở cấp quận/huyện. Có tình trạng cán bộ sợ sai nên duyệt chậm hoặc yêu cầu thêm thủ tục như xác nhận của chính quyền địa phương về ở trọ, tạm trú, tạm vắng.  Nhiều doanh nghiệp chờ tới hạn cuối mới gửi hồ sơ để tránh phải trình nhiều lần; nhiều hồ sơ thiếu, sai thông tin NLĐ nên phải chuyển trả điều chỉnh, mất nhiều thời gian…

Dù tỉ lệ hồ sơ, số tiền cần giải ngân để hỗ trợ NLĐ tiền thuê trọ tại các địa phương còn rất lớn nhưng lãnh đạo các địa phương đều cam kết sẽ hoàn thành nhận hồ sơ đúng hạn (muộn nhất hết ngày 15/8) và hoàn thành giải ngân trong tháng 8.

Hồ sơ đã phê duyệt, ngay lập tức phải chi trả tiền theo quy định

Kết luận hội nghị, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh gói hỗ trợ tiền thuê nhà 6.600 tỷ đồng là một trong những chính sách ưu tiên hàng đầu của Quốc hội, Chính phủ. Nhiều địa phương có số lượng người cần hỗ trợ, số lượng hồ sơ kiểm duyệt, số lượng hồ sơ tiếp nhận về kết quả đạt được chưa cao. Nhất là những tỉnh có số lượng NLĐ lớn thì các yêu cầu đều thực hiện chưa tốt.

Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, nguyên nhân việc chậm thực hiện chính sách do các địa phương nhận thức chưa đúng về vấn đề này. Một số địa phương còn thờ ơ với nhiệm vụ, coi việc này là trách nhiệm của riêng ngành LĐTB&XH, Bảo hiểm Xã hội, doanh nghiệp nên chưa tập trung chỉ đạo.

Một số nơi phát sinh những thủ tục không đúng theo quy định như yêu cầu phải xuất trình giấy phép kinh doanh, giấy đăng ký tạm vắng tạm trú, rồi hàng loạt thủ tục nữa, cá biệt có nơi phải đưa qua HĐND để duyệt danh sách đề nghị.

"Những thủ tục này về mặt pháp lý là không đúng, địa phương không được ban hành văn bản trái với văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan Nhà nước cấp trên ban hành. Điều này gây khó khăn cho người sử dụng lao động và NLĐ tiếp nhận chính sách. Nhiều nơi kéo dài thời gian phê duyệt hồ sơ so với quy định. Cá biệt có nơi doanh nghiệp phản ánh nộp hồ sơ một tháng rồi chưa thấy tiền về tài khoản", Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung chỉ đạo Sở LĐTB&XH các tỉnh, thành phố khẩn trương thẩm định, phê duyệt hồ sơ đã tiếp nhận. Hồ sơ đã phê duyệt rồi ngay lập tức phải chi trả tiền theo quy định.

Bộ LĐTB&XH sẽ tiếp tục tổ chức các đoàn đi kiểm tra một số địa phương, khuyến khích, nêu gương những nơi làm tốt và đôn đốc những nơi giải ngân chậm.

Thu Cúc