Kiểm soát ngộ độc So biển

So biển

Cục An toàn thực phẩm cho biết, ngày 12/5/2014, trên báo điện tử Công an nhân dân đưa tin Bệnh viện Đa khoa khu vực Bãi Cháy tỉnh Quảng Ninh đang tiếp nhận, cấp cứu 5 ca ngộ độc do ăn So biển.

Để xử lý kịp thời vụ ngộ độc và chủ động có các biện pháp đảm bảo an toàn thực phẩm, phòng chống ngộ độc thực phẩm trong thời gian tới, Cục An toàn thực phẩm đề nghị Sở Y tế tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo các đơn vị chức năng tiếp tục điều trị tích cực cho các bệnh nhân, tổ chức thực hiện điều tra ngộ độc thực phẩm theo quy định, công khai kết luận điều tra ngộ độc thực phẩm để kịp thời cảnh báo cho cộng đồng.

Đồng thời, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục kiến thức an toàn thực phẩm, biện pháp phòng chống ngộ độc thực phẩm cho người dân, hướng dẫn người dân, ngư dân cách phân biệt giữa Sam biển, So biển và yêu cầu ngư dân loại bỏ So biển ngay sau khi đánh bắt, tuyệt đối không kinh doanh và sử dụng thịt So biển dưới bất kỳ hình thức nào.

Sở Y tế tỉnh Quảng Ninh cần chỉ đạo các đơn vị y tế trên địa bàn chuẩn bị sẵn sàng các lực lượng thường trực, phương tiện, vật tư, hóa chất để kịp thời khắc phục, giảm thiểu ảnh hưởng khi có ngộ độc thực phẩm xảy ra.

Theo Cục An toàn thực phẩm, Carcinoscorpius rotundicauda, dân gian gọi là So biển (Sam nhỏ). Khu vực phân bố của nó là ven biển. Môi trường sinh sống thiết yếu là các lạch nước ngọt. So biển có hình hài rất giống Sam biển, nhưng kích thước nhỏ hơn Sam biển và không đi theo thành từng cặp. Chiều dài thân của So biển thường khoảng 20 - 25 cm (không kể đuôi), toàn thân màu xanh nâu đậm, đuôi không có gờ mặt lưng, tiết diện cắt ngang của đuôi có dạng hình trứng hay tròn. Trong So biển có độc tố tetrodotoxin.

Độc tố của So biển là Tetrodotoxin (như độc tính của độc tố ở cá nóc), tan trong nước, không bị nhiệt phá huỷ (nấu chín hay phơi khô, sấy, độc chất vẫn tồn tại). Chất độc có thể bị phân huỷ trong môi trường kiềm hay acid mạnh.Tetrodotoxin cho vào dung dịch HCl (axit Clohydric) 0,2 đến 0,3% sau 8 giờ mới bị phân huỷ; hoặc đun sôi (100^oC) thì sau 6 giờ mới giảm được một nửa độc tính; chỉ phá hủy hoàn toàn độc tính phải đun sôi ở 200^oC trong 10 phút.

Tetrodotoxin (TTX) C₁₁ H₁₇ O₈ N₃ là chất độc thần kinh, rất độc, gây tử vong cao, chất này cũng được phân lập từ một số loại vi khuẩn như Epiphytic bacterium, Vibrio species, Pseudomonas species (Yasumoto 1987), ở da và nội tạng con sa giông, kỳ nhông, bạch tuộc vòng xanh, cóc, cá nóc…

Độc tố tetrodotoxins, là một độc tố thần kinh mạnh, có khả năng gây liệt cơ hô hấp, ngưng thở, gây tử vong nhanh với liều độc rất thấp (LD₅₀ theo đường miệng đối với chuột nhắt là 334 μg/kg). Hiện nay chưa có thuốc giải độc.

Ngộ độc do độc tố của So biển

- Triệu chứng ngộ độc:

Xuất hiện triệu chứng sau khi ăn từ 30 phút đến 60 phút.

Triệu chứng chung của các trường hợp ngộ độc là biểu hiện các dấu hiệu về thần kinh như: cảm giác tê môi, miệng, tay, chân và quanh vùng môi miệng; trạng thái thần kinh li bì, lơ mơ; toàn thân biểu hiện mệt; khó thở, huyết áp hạ...

- Xử trí ngộ độc:

Phát hiện có dấu hiệu sớm (còn tỉnh táo): cần gây nôn chủ động; chuyển bệnh nhân nhanh chóng đến cơ sở có điều kiện về hồi sức cấp cứu (bệnh viện).

Chống rối loạn tim mạch, hô hấp, thần kinh và tiết niệu bằng dịch truyền, thuốc điều trị triệu chứng, thở ô xy, thở máy nếu suy hô hấp, máy tạo nhịp, lợi tiểu, lọc thận tùy theo biểu hiện của bệnh.

Tuệ Văn